Opodatkowanie podatkiem od nieruchomości różnego rodzaju zbiorników już od dłuższego czasu jest osią wielu sporów na linii podatnicy – samorządy, które są beneficjentem środków pochodzących z tej daniny. Istotne znaczenie miała w tym zakresie uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego z 29 września 2021 r., sygn. akt III FPS 1/21.
Zawierała ona szereg konkretnych wytycznych dotyczących opodatkowania zbiorników posiadających cechy budynku, a także wiele wskazówek o uniwersalnym charakterze, znajdujących zastosowanie również do opodatkowania innych obiektów. Czas pokazał, że wskazówki te są nie tylko powszechnie stosowane przez składy sędziowskie, ale także doprecyzowywane i uzupełniane w kolejnych orzeczeniach NSA. Co więcej, pojawiło się już co najmniej kilka orzeczeń rozwijających tezy uchwały, które mogą mieć fundamentalne znaczenie dla opodatkowania infrastruktury przemysłowej.
Sprawdź więcej:
- Omówienie do uchwały NSA z dnia 29 września 2021 r., III FPS 1/21 >>>
- III FPS 1/21, Ocena przesłanek dopuszczenia organizacji społecznej do udziału w postępowaniu sądowoadministracyjnym - Postanowienie NSA >>>
NSA rozstrzyga wątpliwości w zakresie opodatkowania zbiorników
- Krótko po ogłoszeniu, uchwała III FPS 1/21 doczekała się wielu głosów krytycznych, w szczególności zarzucających NSA działania prawotwórcze, które są w naszym systemie prawnym zarezerwowane dla ustawodawcy – zwraca uwagę dr Adam Kałążny, radca prawny, partner associate w Zespole ds. Podatku od Nieruchomości, Deloitte.
W jego przekonaniu, spokojna analiza treści uzasadnienia pisemnego uchwały pozwala uznać ją za pomocne narzędzie przy rozstrzyganiu wątpliwości co do kwalifikacji majątku na potrzeby podatku od nieruchomości. - Przede wszystkim należy obalić mit, że zgodnie z uchwałą, za budynek można uznać jedynie obiekt, którego „dominującą cechą” jest powierzchnia użytkowa. Uchwała nie zawiera takiego sformułowania, co więcej, byłoby to kryterium niemożliwe do zastosowania w praktyce. Jak bowiem ustalić, czy dominującą cechą budynku jest jego powierzchnia czy kubatura? Przecież prawie każdy budynek posiada oba te parametry – zauważa dr Adam Kałążny. Zaznacza, że podobnie trudno byłoby wskazać, czy dominującą cechą człowieka jest jego waga czy wzrost.
Uchwała wskazuje jedynie, że budynek powinien posiadać wyróżniającą cechę w postaci powierzchni użytkowej. W ten sposób NSA chciał wykluczyć sytuacje, w których przedmiot opodatkowania (budynek) nie posiada podstawy opodatkowania (powierzchnia użytkowa).
Czytaj też: Głębie dokowe a opodatkowanie podatkiem od nieruchomości >>>
Problematyczne zasady opodatkowania zbiorników
Warto podkreślić, że w praktyce mogą występować zbiorniki, które spełniają definicję budynku (posiadają dach, przegrody budowlane, fundament oraz są trwale związane z gruntem), a jednocześnie nie da się w nich ustalić powierzchni użytkowej, bo np. mają konstrukcję lejową. - Takie właśnie obiekty uchwała NSA nakazuje kwalifikować jako budowle. Jeśli natomiast obiekt magazynowy (nazywany jako silos lub zbiornik) spełnia definicję budynku oraz posiada powierzchnię użytkową (co można zweryfikować w obiektywnych źródłach: książce obiektu budowlanego, ewidencji budynków, projekcie architektonicznym), to należy go uznać w zgodzie z uchwałą za budynek – zaznacza dr Adam Kałążny.
Zobacz również:
Zbiornik dla podatku od nieruchomości może być budowlą, ale tylko wyjątkowo >>
Przepisy o podatku od budowli trzeba napisać od nowa >>
Sądy korzystają z uchwały NSA
- Dzięki wspomnianym wskazówkom, uchwała stosowana jest w orzecznictwie niezwykle szeroko - sądy wykorzystują ją bowiem choćby w sporach dotyczących opodatkowania zbiorników innych niż silosy na cement (do których odnosiła się uchwała). Przykładowo, na tezy zawarte w uchwale powoływały się już składy sędziowskie orzekające w sprawie m.in. opodatkowania silosów na cukier (wyrok NSA w sprawie III FSK 1617/21) czy zbiorników na paliwo (wyrok NSA w sprawie III FSK 3302/21) – podkreśla Daniel Panek, menadżer w Crido.
Czytaj też: Zbiornik LPG to budowla, która podlega opodatkowaniu - omówienie orzeczenia >>>
Co więcej, szereg uniwersalnych wskazówek zawartych w uchwale jest szeroko stosowany przez sądy również w sporach dotyczących obiektów innych niż zbiorniki. Ostatnie przykłady to choćby wyrok NSA dotyczący opodatkowania ramp (sprawa III FSK 3612/21), wyrok NSA odnoszący się do opodatkowania kontenerów (sprawa III FSK 4216/21), wyrok WSA w Opolu dotyczący opodatkowania hal namiotowych (sprawa I SA/Op 102/22) czy też wyrok WSA w Łodzi dotyczący tego jakie znaczenie dla podatku od nieruchomości miała zmiana przepisów prawa budowlanego obowiązująca od 28 czerwca 2015 r. (sprawa I SA/Łd 188/22). Pokazuje to jak fundamentalne znaczenie dla interpretacji przepisów dotyczących podatku od nieruchomości ma uchwała tak dla podatników, jak i samorządów.
Daniel Panek zwraca dodatkowo uwagę, że tezy uchwały są wciąż doprecyzowywane i „uzupełniane” w kolejnych orzeczeniach NSA. Przykładowo, w ostatnich wyrokach (np. w sprawie III FSK 1432/21) NSA zwrócił uwagę, że aby ocenić, czy dany obiekt posiadający cechy budynku można uznać za budowlę, należy zweryfikować czy:
- da się ustalić jego powierzchnię użytkową,
- powierzchnia ta jest znikoma z perspektywy relacji tego wyróżnika do innych parametrów technicznych obiektu (np. wysokości, kubatury, braku kondygnacji itp.) i nieistotna z uwagi na cel jego wzniesienia, tzn. zadań gospodarczych, jakie ma i może spełniać.
Wskazówki te będą istotne nie tylko dla oceny tego który silos będzie stanowił budynek a który budowlę, ale także np. jak prawidłowo zakwalifikować oczyszczalnię ścieków lub stację uzdatniania wody (czy jako budynek czy też budowlę). Ekspert wspomina również, że przytoczone przykłady orzeczeń pokazują, że NSA stara się ujednolicać swoje stanowisko w zakresie podatku od nieruchomości, a także stosować tezy uchwały (i kolejnych wyroków) w sposób uniwersalny w różnych sprawach.
- Warto więc śledzić rozstrzygnięcia NSA w zakresie podatku od nieruchomości. Może się bowiem okazać, że całkowicie zmieniają one dotychczasowy pogląd na opodatkowanie różnych składników majątku – radzi Daniel Panek.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
