Zdarza się, że podatnicy mylą zwolnienie z opodatkowania z niepodleganiem opodatkowaniu. A pojęcia te nie są tożsame i mają różne skutki podatkowe. Tak jest chociażby w przypadku VAT, gdzie jeśli dana czynność nie podlega opodatkowaniu, to nie stosuje się do niej regulacji wynikających z ustawy, pozostaje więc poza zakresem działania ustawy. Jeśli natomiast czynność jest objęta regulacją ustawy, to podlega opodatkowaniu, a w dalszej kolejności należy ustalić, czy może korzystać ze zwolnienia z opodatkowania.
Błąd taki popełnił pewien komornik, który miał wątpliwości, czy sprzedaż nieruchomości w drodze egzekucji komorniczej niezabudowanej zwolniona jest z opodatkowania. Wystąpił o interpretację do organu podatkowego, informując, że w toku egzekucji komorniczej sprzedaży będzie podlegać nieruchomość należąca do dłużnika. Podał, że jako komornik nie jest on w stanie ustalić, czy dłużnik prowadził działalność gospodarczą i czy nieruchomość była jej przedmiotem. Organ egzekucyjny nie posiada informacji, od kogo została zakupiona wskazana nieruchomość, czy była przedmiotem obrotu gospodarczego, bądź czy wchodziła w skład środków trwałych jakiegokolwiek przedsiębiorstwa.
Czytaj też: Uproszczona egzekucja z nieruchomości – sprzedaż nieruchomości >>>
Dłużnik nie jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, nie dzierżawił, nie podnajmował oraz nie udostępniał osobom trzecim tej nieruchomości.
Komornik zapytał, czy opodatkowanie powyższej dostawy nieruchomości stawką zwolnioną jest prawidłowe? Jego zdaniem, brak jest przesłanek do uznania, że dostawa tej nieruchomości będzie opodatkowana, dłużnik nie jest czynnym płatnikiem VAT. Znajdzie zastosowanie zwolnienie dostawy nieruchomości gruntowej z norm ustawy o podatku od towarów i usług znajdzie zastosowanie.
Zobacz również: MF: Komornicy nie podlegają VAT >>
Czytaj też: Przedmiot egzekucji z nieruchomości >>>
Badany jest status dłużnika
W interpretacji z 7 czerwca br. dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał stanowisko podatnika za nieprawidłowe (nr 0113-KDIPT1-1.4012.249.2022.2.ŻR).
Dyrektor KIS przypomniał, że dostawa towarów podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana jest przez podmiot mający status podatnika, działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Zatem należy w pierwszej kolejności ustalić, czy w okolicznościach danej sprawy dłużnik będzie działał w charakterze podatnika zdefiniowanego w art. 15 ust. 1 ustawy.
Czytaj też: Sprzedaż nieruchomości w postępowaniu upadłościowym >>>
Organ stwierdził, że brak jest przesłanek pozwalających uznać, że w odniesieniu dostawy w drodze egzekucji komorniczej niezabudowanej działki dłużnik będzie występował w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Aby uznać określoną sprzedaż za opodatkowaną VAT, nie wystarcza stwierdzić jedynie dostawy towarów, lecz wymagane jest określenie podmiotu dokonującego dostawy za występującego w związku ze sprzedażą jako podatnika podatku od towarów i usług. W rozpatrywanej sprawie dostawę w drodze egzekucji komorniczej niezabudowanej działki należy uznać za czynność związaną ze zwykłym wykonywaniem prawa własności. Z okoliczności sprawy wynika bowiem, że dłużnik nie wykorzystywał działki do działalności gospodarczej a przedmiotowa działka nie była przedmiotem dzierżawy, podnajmu oraz nie była udostępniana osobom trzecim. Ponadto, dłużnikowi w związku ze sprzedażą ww. niezabudowanej działki, nie można przypisać aktywności porównywalnej do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie obrotem nieruchomościami.
Zatem, dłużnik będzie korzystał z przysługującego mu prawa do rozporządzania własnym majątkiem, co oznacza, że dłużnik nie wypełni przesłanek zdefiniowanych w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy i nie będzie występował w charakterze podatnika podatku od towarów i usług. Planowana transakcja zbycia w drodze egzekucji komorniczej niezabudowanej działki nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy.
Reasumując, przy sprzedaży w drodze egzekucji komorniczej niezabudowanej działki dłużnik nie będzie występował w charakterze podatnika, a czynność ta nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Skoro w rozpatrywanej sprawie sprzedaż nieruchomości nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, to stanowisko podatnika organ uznał za nieprawidłowe.
Eksperci: Dłużnik nie występuje w roli podatnika
- Rozstrzygnięcie dyrektora KIS jest zgodne z wcześniej już wydawanymi interpretacjami oraz z przepisami ustawy o VAT. Choć organ uznał stanowisko wnioskodawcy za nieprawidłowe, wynika to jedynie z faktu wskazania błędnej podstawy prawnej – stwierdza Emil Paduch, doradca podatkowy, właściciel kancelarii Assente Tax Advisory.
Wyjaśnia on, że wnioskodawca pytał o zwolnienie przedmiotowe dostawy, natomiast organ poszedł dalej i stwierdził, że dostawa w ogóle nie podlega pod reżim ustawy o VAT z uwagi na brak statusu podatnika. Podstawowym warunkiem opodatkowania dostawy nieruchomości podatkiem VAT jest bowiem status podmiotu dokonującego dostawy – który powinien być podatnikiem w rozumieniu ustawy o VAT.
Czytaj też: Egzekucja z nieruchomości przez cudzoziemców >>>
- Co ważne, w przypadku dostawy nieruchomości w drodze egzekucji, warunki te badane są względem podatnika tj. dłużnika, a nie względem komornika, który pełni jedynie funkcję płatnika VAT w ramach szczególnej procedury. W analizowanej sprawie organ stwierdził, że dłużnik nie występuje w roli podatnika – zauważa Emil Paduch.
Dodaje on, że zastosowanie się do interpretacji, w której uznano stanowisko wnioskodawcy za błędne, również zapewnia ochronę na gruncie Ordynacji podatkowej.
Kolejny ekspert zwraca uwagę, że analizowana interpretacja indywidualna trafnie wskazuje, że nie każda sprzedaż dokonywana przez komornika w drodze postępowania egzekucyjnego powinna podlegać pod przepisy ustawy o VAT.
- Dokonywanie sprzedaży w ten sposób powinno być oceniane przez pryzmat spełnienia przez dłużnika cech podatnika VAT, które wynikają z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT. Tym samym nie powinno opodatkowywać się VAT sprzedaży nieruchomości pochodzących z majątku osobistego dłużnika, nawet jeżeli takowy dłużnik jest podatnikiem VAT – stwierdza Radosław Żuk, doradca podatkowy, partner w kancelarii Żuk, Pośpiech.
Ekspert podkreśla, że trzeba bowiem mieć na uwadze, że tylko takie działanie, które wskazuje na znamiona częstotliwości podejmowanych działań powinno podlegać VAT.
- Interpretacja jest korzystna dla dłużników, gdyż na poczet ich długów zostanie zaliczona wyższa kwota pochodząca ze sprzedaży egzekucyjnej, nie będzie bowiem potrzeby odprowadzenia podatku od towarów i usług – podkreśla Radosław Żuk.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
