Szczególne wątpliwości budziło zagadnienie, obecnie rozstrzygnięte wyrokiem NSA, czy przeniesienie własności i otrzymanie odszkodowania za przejęcie z mocy prawa na podstawie ustawy z 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych przez Skarb Państwa prawa własności nieruchomości gruntowej wchodzącej w skład gospodarstwa rolnego, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Przede wszystkim wątpliwości budził fakt, że czynność opodatkowana VAT w ramach wywłaszczenia, nie jest dokonana w ramach profesjonalnego obrotu nieruchomościami. Tym samym nie można uznać, że rolnik jest podatnikiem w zakresie dostawy gruntów rolnych wyłącznie ze względu na to, że jest zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarowi usług.
Czytaj też: Sprzedaż terenów niezabudowanych – stawka VAT >>>
Rozliczenie VAT przy sprzedaży działek
Przypomnieć w tym miejscu należy, że zgodnie z ustawą o VAT, podatnikami tego podatku są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Natomiast definicja działalności gospodarczej w myśl ustawy o VAT obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Czytaj też: Szczególne procedury dotyczące rolników ryczałtowych >>>
Wywłaszczenie działek gruntu a VAT
Otóż należy uznać, że wywłaszczenie działek gruntu, które stanowiły składnik gospodarstwa rolnego - podatnika podatku od towarów i usług wyłącznie z tytułu działalności rolniczej - mieści się w pojęciu prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej (działalności rolniczej), i nie ma podstaw, aby nie traktować wywłaszczenia gruntów jako czynności opodatkowanej.
Dla ustalenia, czy osoba dokonująca transakcji sprzedaży nieruchomości jest podatnikiem VAT, istotnym jest stwierdzenie, że prowadzi ona działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.
Sprzedaż prywatnego majątku a VAT
Jeśli grunt będący przedmiotem wywłaszczenia, wykorzystywany był w prowadzonej działalności gospodarczej (gospodarstwie rolnym), to na gruncie VAT dostawa tego gruntu podlega opodatkowaniu VAT na zasadach ogólnych. Fakt ten wskazuje na ścisły związek gruntu z prowadzonym gospodarstwem rolnym (zarejestrowanym jak czynny podatnik podatku VAT). Tym samym stanowi on składnik majątkowy służący prowadzeniu działalności gospodarczej, którą – w rozumieniu ustawy – jest również działalność rolnicza. Zatem taka dostawa działek, nie następuje w ramach zarządu majątkiem prywatnym, lecz stanowi zbycie dokonane w ramach prowadzonej działalności gospodarczej (gospodarstwa rolnego), w zamian za odszkodowanie za wywłaszczoną nieruchomość. Takie czynności jak opisane powyżej na pewno nie stanowią zarządu majątkiem prywatnym, a jest to częsty argument podnoszony przed sądem przez podatników.
Zobacz również: Przekazanie nieruchomości w związku partnerskim ma skutki podatkowe >>
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
