Przepisy o podatku od nieruchomości są nieprecyzyjne – nie zawsze jest jasne, kto ma zapłacić ten podatek, kiedy ziemia należy do obywatela, ale użytkuje ją przedsiębiorca. Rzecznik Praw Obywatelskich pokazał na przykładach, w jaki sposób źle użyte lub nieprawidłowo interpretowane słowa w ustawie krzywdzą ludzi: rolnicy, którym odebrano prawo do korzystania z własnej ziemi, muszą za nią płacić wyższy podatek od nieruchomości. Bo ten, kto naprawdę na ich ziemi zarabia, nie mieści się w kategoriach opisanych przez prawo podatkowe.

Regulacje ustawy o podatkach i opłatach lokalnych

RPO zwraca uwagę, że ustawa o podatkach i opłatach lokalnych (w art. 3) rozróżnia właścicieli, posiadaczy samoistnych nieruchomości lub obiektów budowlanych, użytkowników wieczystych gruntów i posiadaczy nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, jeżeli posiadanie, wynika: z umowy zawartej z właścicielem, Krajowym Ośrodkiem Wsparcia Rolnictwa lub z innego tytułu prawnego (z wyjątkiem posiadania przez osoby fizyczne lokali mieszkalnych niestanowiących odrębnych nieruchomości), lub jest bez tytułu prawnego

Zobacz procedurę w LEX: Opodatkowanie podatkiem od nieruchomości jednostek samorządu terytorialnego >

- Mimo że ten wykaz jest dosyć skomplikowany, to życie bywa bardziej skomplikowane – zwraca uwagę RPO. Podaje też przykład starszego małżeństwa, które posiada ziemię, którą jednak teraz użytkuje odkrywkowa kopalnia węgla brunatnego.  Ziemię kopalnia zajęła ma podstawie wyroku sądu (na co seniorzy nie tylko nie wyrażali zgody, ale też nie mieli żadnego wpływu), ale nie stała się jej właścicielem. W efekcie to starsi rolnicy mają płacić podatek za nieruchomości, a podatek jest dwukrotnie wyższy od kwoty, jaką dostali za to, że ich prawo własności zostało ograniczone. Jak to możliwe?

Zobacz procedurę w LEX: Zbieg prawa własności z posiadaniem albo użytkowaniem wieczystym w podatku od nieruchomości >

 

Kto jest podatnikiem podatku od nieruchomości?

Organy podatkowe uznały, że kopalnia nie ma statusu żadnego z podmiotów wymienionych na liście w art. 3 ustawy o podatkach lokalnych. Nie może być podatnikiem podatku od nieruchomości. Zdaniem organów, kopalnia nie ma prawa dysponowania gruntem jak właściciel, co w konsekwencji świadczy o posiadaniu zależnym, a nie samoistnym. Natomiast fakt posiadania zależnego oznacza niemożność przypisania takiemu posiadaczowi statusu podatnika na gruncie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych.

Zobacz również: Gminy mogą elastycznie podchodzić do zwolnień w podatku od nieruchomości >>