Sporów o prawo do odliczania VAT od mieszkań wynajmowanych przez firmy na potrzeby ich pracowników nie ubywa. Skarbówka upiera się, że z takiego wydatku korzyści mają tylko zatrudnieni. Bez związku z działalnością gospodarczą i czynnościami opodatkowanymi, od najmu nie można jednak odliczyć VAT. Tego problemu dotyczył również wydany kilka dni temu wyrok NSA (sygn. akt I FSK 542/19).
Chodziło o pewną spółkę akcyjną, która planowała zawierać umowy najmu lokali mieszkalnych. W dalszej kolejności lokale miały być udostępnianie pracownikom, zleceniobiorcom i kontrahentom. NSA przypomniał, że w orzecznictwie już od jakiegoś czasu obowiązuje pogląd, z którego wynika, że brak konkretnej transakcji opodatkowanej nie musi zawsze prowadzić do utraty prawa do odliczenia VAT. Bezpośredni związek wydatku z czynnościami opodatkowanymi VAT, sprzedażą towarów czy usług, przy czym właśnie upiera się fiskus, nie jest więc konieczny.
Wydatki ogólne też dają prawo do odliczenia VAT
Prawo do odliczenia VAT przysługuje także od wydatków o charakterze ogólnym. Sąd zwrócił uwagę, że w przypadku wydatków zaliczanych do tzw. kosztów ogólnych nie istnieje wprawdzie bezpośredni związek pomiędzy zakupem towarów i usług a sprzedażą opodatkowaną, jednak gdy wpływają one na ceny produktów podatnika, pozostając w ten sposób w pośrednim związku z jego opodatkowaną działalnością gospodarczą, prawo do odliczenia z tytułu tych zakupów powinno przysługiwać podatnikowi w takim zakresie, w jakim ogólna działalność daje prawo do odliczenia VAT.
Oznacza to zatem, że wydatki na najem lokali mieszkalnych dla pracowników i współpracowników spółki, nawet jeśli nie mają bezpośredniego odzwierciedlenia w osiąganych obrotach, to ich poniesienie wpływa na uzyskanie obrotu opodatkowanego VAT niejako poprzez zabezpieczenie utrzymania źródła przychodu. Spółka powinna mieć zatem prawo do odliczenia podatku naliczonego związanego z ich poniesieniem.
Czytaj też: Rodzaje wydatków związanych z pojazdami samochodowymi na przykładach >>
Kontrowersyjny związek wydatku z czynnościami opodatkowanymi
Odliczenie VAT naliczonego może mieć miejsce w przypadku, gdy dokonanie zakupu ma związek z czynnościami opodatkowanymi, wykonywanymi przez podatnika – zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT.
- Właśnie ten związek wielokrotnie bywa kontrowersyjny – zdaniem podatnika może istnieć, organy zaś mają co do tego odmienne zdanie – potwierdza Urszula Sałacińska-Matwiejczyk, doradca podatkowy w Północno-Wschodniej Grupie Podatkowej, ekspertka Tax Alert. Jej zdaniem, najnowszy wyrok NSA może okazać się przełomem.
Jak podkreśla nasza rozmówczyni, realizowanie potrzeb osobistych pracownika nie zawsze powinno z automatu przekreślać możliwość odliczenia podatku naliczonego. Organy podatkowe zbyt często jednak stoją na stanowisku, że zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych pracowników ma charakter osobisty, niezwiązany z prowadzoną przez podatnika działalnością.
- Można uznać, że podobna sytuacja ma miejsce np. przy zapewnianiu posiłków regeneracyjnych pracownikom – wszak w tym momencie zaspokajana jest potrzeba głodu. Podobnie wysłanie pracownika na szkolenie w celu podniesienia kwalifikacji – pracownik może podniesione kompetencje wykorzystać nie tylko na rzecz podatnika, ale również poza przedsiębiorstwem, więc czy nie jest to zaspokojenie potrzeby osobistej? W takich przypadkach jednak organy nie kwestionują możliwości odliczenia VAT naliczonego przy dokonanych zakupach towarów czy usług – zauważa Urszula Sałacińska-Matwiejczyk.
Czytaj też: Wykorzystywanie mieszkania w działalności gospodarczej >>
Trzeba mieć zatem nadzieję, że wyrok NSA zliberalizuje w tym zakresie podejście organów i utrzyma korzystną dla podatników linię interpretacyjną i orzeczniczą. Jest na to szansa. Jak przypomina bowiem Arkadiusz Łagowski, doradca podatkowy, wspólnik w Kancelarii Chojnacka & Łagowski Doradcy Podatkowi, NSA już 29 października 2019 r. wydał wyrok, z którego wynika, że wydatki ponoszone na budowę hotelu dla pracowników dają prawo do odliczenia VAT (sygn. akt I FSK 1281/17). Sąd wskazał, że choć wydatki na budowę, wyposażenie i bieżące utrzymanie hotelu pracowniczego nie mają bezpośredniego odzwierciedlenia w osiąganych obrotach, to ich poniesienie warunkuje uzyskanie obrotu opodatkowanego podatkiem od towarów i usług niejako poprzez zabezpieczenie utrzymania źródła przychodu, zatem podatnik powinien mieć prawo do odliczenia podatku naliczonego związanego z ich poniesieniem.
- Można więc przyjąć, że ostatni wyrok NSA wpisuje się zatem w ukształtowany w orzecznictwie pogląd, że brak konkretnej transakcji opodatkowanej nie musi zawsze prowadzić do utraty prawa do odliczenia VAT – podsumowuje Arkadiusz Łagowski.
Czytaj też: Optymalizacja VAT sposobu nabycia nieruchomości ze względu na cel zakupu >>
Wynajem mieszkania trzeba opodatkować VAT
To niestety nie koniec problemów z mieszkaniami pracowniczymi. Skarbówka domaga się, by firmy naliczały i płaciły z tego tytułu VAT. Ministerstwo Finansów w interpretacji ogólnej uważa, że aby skorzystać ze zwolnienia z VAT przy najmie mieszkań, konieczne jest spełnienie warunku dotyczącego realizacji celu mieszkaniowego nabywcy świadczenia. Zdaniem doradców podatkowych, stanowisko MF jest kompletnie oderwane od aktualnej linii orzeczniczej. Pisaliśmy o tym w tekście pt. Skarbówka domaga się VAT od mieszkań pracowniczych >>.
Zobacz również:
Wynajem mieszkania firmie dla pracowników bez VAT>>
Wynajem mieszkania dla pracownika bez odliczenia VAT>>
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
