Przez wiele lat podatnik pozostawał w związku nieformalnym (konkubinacie). W trakcie jego trwania, z jego środków nabyta została (formalnie na rzecz partnerki) nieruchomość, na której wybudowany został dom (także sfinansowany ze środków podatnika). Związek jednak się rozpadł.
Własność przeniesiona i sprzedana
Wyrokiem Sądu Okręgowego zasądzono od partnerki na rzecz podatnika pewną kwotę, tytułem poniesionych przez niego nakładów na przedmiotową nieruchomość. Partnerka jednak w umowie notarialnej oświadczyła, że działając w celu zwolnienia się z długu wynikającego z wyroku na zasadzie art. 453 kodeksu cywilnego, przenosi na podatnika własność tej nieruchomości. Podatnik nieruchomość sprzedał. Zgodnie z interpretacją uzyskaną w 2020 r., (0112-KDIL2-1.4011.344.2020.1.DJ), do kosztów uzyskania przychodu z tytułu dokonanej sprzedaży nieruchomości zaliczyć może jako koszty jej nabycia nominalną wartość wierzytelności, które wygasły w wyniku przeniesienia na rzecz podatnika prawa własności nieruchomości w ramach datio in solutum oraz wydatki na sporządzenie aktu notarialnego. Kwoty te są jednak niższe niż cena uzyskana ze sprzedaży nieruchomości i podatnik ubiega się o możliwość skorzystania ze zwolnienia przewidzianego w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o PIT. Podatnik zakupił bowiem następnie inną nieruchomość składającą się z dwóch działek. Na jednej z nich wybudował dom, w którym będzie stale zamieszkiwał, na drugiej ma wybudować budynki do celów rekreacyjnych. Związane z tym koszty częściowo są wykazane rachunkami i fakturami, całościowo zaś zestawione zostały w kosztorysie inwestorskim sporządzonym przez inżyniera.
Podatnik zapytał we wniosku o interpretację: czy część kosztów może być wykazana na podstawie kosztorysu i czy może on zaliczyć do tych wydatków koszt zakupu działki rekreacyjnej sąsiadującej z działką, na której postawi dom.
Zobacz również: Podwójny limit ulgi dla niepełnosprawnych małżonków za wydatki na auto >>
Zobacz PROCEDURY w LEX:
- Odpłatne zbycie nieruchomości lub jej części - opodatkowanie PIT - postępowanie krok po kroku >
- Zwolnienie od podatku dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i niektórych praw majątkowych przeznaczonego na własne cele mieszkaniowe - postępowanie krok po kroku >
Rekreacja to nie cel mieszkaniowy
W interpretacji z 7 lutego br. dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej odpowiedział na obydwa pytania negatywnie (nr 0113-KDIPT2-2.4011.972.2022.2.DA). Uznał, że kosztorys stanowi wycenę, która pomaga oszacować koszty budowy. Nie stanowi jednak dokumentu potwierdzającego poniesienie przez podatnika wydatków związanych z budową.
- Zagadnienie dotyczące wydatków na własne cele mieszkaniowe było przedmiotem licznych kontrowersji i doczekało się nawet interpretacji ogólnej ministra finansów. Podejście organów skarbowych w tej kwestii jest ścisłe. O ile sądy administracyjne uznają, że realizacją własnych celów mieszkaniowych może być zakup dwóch mieszkań, o tyle po stronie podatnika leży wykazanie, że będzie realizował przy pomocy tych nieruchomości swoje cele mieszkaniowe – zauważa Michał Zieliński, prawnik, aplikant adwokacki, associate w GWW.
Czytaj też: Kwalifikacja wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe - przegląd orzecznictwa >>>
Ekspert skazuje, że zakup drugiej działki – rekreacyjnej nie wpisuje się w wykładnię organów. Zdarzały się interpretacje, w których przyznawano prawo do ulgi w sytuacji zakupu działki rekreacyjnej, jednak podatnik w wybudowanym domu bądź altance miał zamieszkiwać.
- Taką wykładnię w stosunku do działek rekreacyjnych wykluczył NSA. Podatnik nie wskazywał, że chce na tej działce mieszkać, a jedynie korzystać z niej do celów rekreacyjnych. Ustawa o PIT wskazuje wprost, że za wydatki na własne cele mieszkaniowe nie uznaje się ani nabycia nieruchomości ani jej budowy czy rozbudowy, jeśli ma ona być przeznaczona na cele rekreacyjne – podkreśla Michał Zieliński.
Nie dziwi jego zdaniem fakt, że organ uznał, iż wydatek na zakup takiej działki nie będzie stanowił realizacji własnego celu mieszkaniowego.
Sprawdź też: Czy kosztorys inwestorski musi być podpisany przez sporządzającego? >>>
Kosztorys nie jest dowodem
- Analogicznie nie dziwi również rozstrzygnięcie organu w zakresie udowodnienia wydatków na własne cele mieszkaniowe poprzez kosztorys inwestorski. Co prawda, strona słusznie zauważa, że ordynacja podatkowa definiuje pojęcie dowodu bardzo szeroko, poprzez wskazanie, że należy jako dowód dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy a nie jest z prawem sprzeczne – podkreśla Michał Zieliński.
Ustawa o PIT wskazuje, że odliczeniu podlegają tylko wydatki poniesione na własne cele mieszkaniowe i tylko takie które są udowodnione.
- Z uwagi na to, że jest to ulga, czyli pewna forma odstępstwa od regularnych zasad prawa podatkowego, ciężar udowodnienia tego ciąży na podatniku. Dowody te powinny wykazywać przede wszystkim faktyczną kwotę poniesioną przez podatnika, zaś kosztorys takim dowodem nie jest. Wskazuje on jedynie, ile mogą kosztować poszczególne prace z perspektywy cen rynkowych na dzień planowania inwestycji. Nie jest to jednak jednoznaczne z realnie poniesionymi kosztami – ocenia Michał Zieliński.
Zauważa on, że podatnik może np. wykonać część prac sam, a niektóre materiały otrzymać w darowiźnie. - Zalecana jest zatem duża dbałość o uzyskanie faktur lub rachunków, gdyż w przypadku odliczenia ulgi i kontroli, to te dokumenty zadecydują o tym, czy zapłacimy podatek czy nie – radzi Michał Zieliński.
Kolejna ekspertka uważa, że wprowadzone przez ustawodawcę ulgi dla osób fizycznych winny być traktowane mniej restrykcyjnie niż robią to organy podatkowe.
- Kosztorys inwestorski jest dokumentem sporządzanym przed wykonaniem budowy i stanowi wycenę a nie potwierdzenie poniesionych wydatków, przy czym podstawą sporządzenia kosztorysu są aktualne ceny materiałów oraz usług wykonawców, co moim zdaniem powinno być wzięte pod uwagę w ocenie materiału dowodowego przez organy. Kosztorys stanowi zatem dowód o charakterze pomocniczym, który nie powinien być odrzucany a priori – uważa Agnieszka Zachorska, starszy konsultant podatkowy w Kancelarii Pietrusiński. Wskazuje jednak, że niestety rolą podatnika jest wykazanie faktycznie poniesionych wydatków.
- Podatnik w tej sytuacji powinien się posiłkować dodatkowymi dokumentami, zwłaszcza fakturami i rachunkami. Zatem poza kosztorysem warto by podatnik zadbał o dodatkowe dokumenty. Nie zmienia to jednak faktu, że podejście organów jest jak zwykle ścisłe, wręcz restrykcyjne. Nigdy podatnik nie ma pewności, czy zgromadzone dowody będą wystarczające w jego sprawie – zauważa Agnieszka Zachorska.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
