Pierwsza edycja programu „Ciepłe Mieszkanie” była skierowana tylko do właścicieli i współwłaścicieli mieszkań w domach wielorodzinnych. Program wykluczał samorządy – jako właścicieli lokali, najemców lokali komunalnych i osoby najmniej zarabiające. Po koniec stycznia br. Unia Metropolii Polskich zaapelowała o wprowadzenie zmian w programie, tak aby objąć nim także najemców lokali komunalnych. - Zmiana ta jest szczególnie istotna z punktu widzenia dużych metropolii, gdzie zasób komunalny stanowi znaczącą część całego zasobu mieszkaniowego. W tym kontekście pozbawienie tej grupy mieszkańców możliwości wsparcia finansowego, negatywnie wpłynie na efektywność programu „Ciepłe Mieszkanie”, ograniczając jego skuteczność i uniemożliwiając osiągnięcie celu, jakim jest poprawa jakości powietrza w Polsce – uzasadnili członkowie UMP. Apelowali też o podniesienie progu dochodowego, który umożliwi ubieganie się o dofinansowanie. Wcześniej podobny apel wystosowało Miasto Wrocław i Dolnośląski Alarm Smogowy.
Poszerzony katalog beneficjentów
- Mając na względzie potrzeby zgłaszane przez przedstawicieli gmin, poszerzyliśmy katalog beneficjentów końcowych „Ciepłego Mieszkania” o najemców lokali z mieszkaniowego zasobu gminy oraz wspólnoty mieszkaniowe obejmujące od 3 do 7 lokali mieszkalnych. Ponadto urealniliśmy koszty kwalifikowane w stosunku do obecnych cen na rynku, zwiększyliśmy progi dochodowe i maksymalne kwoty dotacji we wszystkich częściach programu, dodaliśmy też nowe rodzaje dofinansowywanych przedsięwzięć – poinformował 21 września Paweł Mirowski, pełnomocnik premiera ds. programu „Czyste Powietrze” i efektywności energetycznej budynków, wiceprezes Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Paweł Mirowski podkreślił, beneficjentów programu "Ciepłe mieszkanie" będzie teraz więcej. - Będziemy preferowali też szersze inwestycje, polegające nie tylko na wymianie kopciucha, ale także na dociepleniu całego budynku i montażu instalacji fotowoltaicznej" – mówił Mirowski.
Sprawdź w LEX: Czy wynajmujący jest zobowiązany do wymiany zepsutego pieca węglowego lokatorowi, który ma wypowiedzianą umowę oraz spore zadłużenie? >
Celem programu „Ciepłe Mieszkanie” jest wsparcie wymiany źródeł ciepła na paliwo stałe i poprawa efektywności energetycznej w lokalach mieszkalnych znajdujących się w budynkach mieszkalnych wielorodzinnych. NFOŚiGW udostępnia środki na realizację wfośigw, a one podpisują umowy z zainteresowanymi gminami. Następnie gminy ogłaszają na swoim terenie nabór wniosków wśród mieszkańców – beneficjentów końcowych. Są nimi osoby fizyczne, właściciele lokali mieszkalnych w budynkach wielorodzinnych, uprawnieni z ograniczonego prawa rzeczowego, najemcy lokali mieszkalnych stanowiących własność gminy, a także wspólnoty mieszkaniowe posiadające 3-7 lokali. To, jak informuje NFOŚiGW, na razie pilotaż, którego ocena pozwoli na uruchomienie w kolejnych latach znacznie większego programu wymiany „kopciuchów” w budynkach wielorodzinnych. A tych jest w Polsce około 1 miliona.
Sprawdź w LEX: Czy z dotacji dla niepublicznego przedszkola, udzielanej przez urząd gminy, można sfinansować wymianę pieca? >
NFOŚiGW wyjaśnia, że w ramach kosztów kwalifikowanych dla osób fizycznych przewiduje się dofinansowanie na demontaż nieefektywnych źródeł ciepła na paliwa stałe (tzw. kopciuchów) oraz zakup i montaż źródła ciepła albo podłączenie lokalu mieszkalnego do efektywnego źródła ciepła w budynku. Jeśli to zadanie zostanie wykonane, dopuszcza się także sfinansowanie: zakupu i montażu wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła, wykonanie stolarki okiennej i drzwiowej, a także przygotowanie niezbędnej dokumentacji projektowej.
W przypadku małych wspólnot mieszkaniowych dotacja obejmie:
- demontaż wszystkich nieefektywnych źródeł ciepła na paliwo stałe w budynku oraz zakup i montaż wspólnego źródła ciepła do celów ogrzewania lub ogrzewania i cwu,
- zakup i montaż: nowej instalacji centralnego ogrzewania i/lub cwu, wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła,
- ocieplenia przegród budowlanych, okien, drzwi, drzwi/bram garażowych, mikroinstalacji fotowoltaicznej, przygotowanie dokumentacji (audyt energetyczny, dokumentacja projektowa, ekspertyzy).
Przeczytaj także: Termomodernizacja - tanie ogrzewanie, choć kosztowna i czasem trudna inwestycja>>
Trzy poziomy dofinansowania
Program „Ciepłe Mieszkanie” składa się z czterech części, pierwsze trzy dedykowane osobom fizycznym, dla których obowiązują trzy poziomy dofinansowania uzależnione od dochodów. Czwarta część dotyczy wspólnot. W drugim naborze kwoty dotacji zwiększono o ok. 10 proc. w stosunku do pierwszej edycji programu. Preferencyjne warunki (dodatkowe 5 proc. intensywności dofinansowania) przewidziano dla mieszkańców najbardziej zanieczyszczonych gmin w Polsce (lista ta, jak informuje NFOŚiGW, będzie załącznikiem do ogłoszenia o naborze).
Zasada jest taka, że im gospodarstwo domowe osiąga niższy dochód, tym dotacja z programu Ciepłe mieszkanie może być wyższa.
W przypadku dochodów do 135 tys. zł rocznie jest szansa na dotację do 16,5 tys. zł, nie więcej niż 30 proc. kosztów kwalifikowanych na jeden lokal mieszkalny oraz do 35 proc. w przypadku lokali z gmin najbardziej zanieczyszczonych (do 19 tys. zł).
Podwyższone dotacje przewidziano przy przeciętnym miesięcznym dochodzie na jednego członka gospodarstwa domowego:
- do 1894 zł w gospodarstwie wieloosobowym i
- do 2651 zł w jednoosobowym.
Wówczas można starać się o 27,5 tys. zł, do 60 proc. kosztów kwalifikowanych lub 29,5 tys. zł (do 65 proc. kosztów), jeśli to lokal z listy gmin najbardziej zanieczyszczonych.
Najwyższe wsparcie otrzymają ci, których przeciętny miesięczny dochód na jednego członka gospodarstwa domowego:
- nie przekracza 1090 zł w gospodarstwie wieloosobowym
- 1526 zł w jednoosobowym lub jest ustalone prawo do zasiłku stałego, okresowego, rodzinnego lub opiekuńczego.
Wówczas jest to aż 41 tys. zł wsparcia (do 90 proc. kosztów kwalifikowanych) lub 43,9 tys. zł (95 proc. kosztów) dla budynków w miejscowości z listy najbardziej zanieczyszczonych gmin.
W części programu adresowanej do wspólnot mieszkaniowych także przewidziano różne opcje dotacji, każda maksymalnie do 60 proc. kosztów kwalifikowanych.
- do 350 tys. zł wsparcia można uzyskać w przypadku kompleksowej termomodernizacji z wymianą źródła ciepła,
- do 360 tys. zł jeśli przedsięwzięcie obejmuje dodatkowo zakup i montaż mikroinstalacji fotowoltaicznej (lub 375 tys. zł dla zadania uwzględniającego pompy ciepła)
- do 150 tys. zł, jeśli projekt zakłada tylko termomodernizację bez wymiany źródeł ciepła.
Sprawdź w LEX: Czy osoba częściowo ubezwłasnowolniona może złożyć wniosek o dotację na wymianę pieca? >
Miasta czekały na zmiany
Na zmianę warunków programu czekały miasta. W 2019 roku Wrocław rozpoczął realizację miejskiego programu wartego 330 mln zł, zakładającego likwidację „kopciuchów”. - Od 2019 r. dzięki akcji Zmień Piec zlikwidowano ponad 9 tys. „kopciuchów” za ponad 200 mln zł. Tylko w 2022 r., mimo rosnących kosztów inwestycji, kolejnych ponad 100 komunalnych kamienic pozbyło się trujących pieców. Łącznie w ub.r. ogrzewanie wymieniono w 855 mieszkaniach, w 106 budynkach. To absolutny rekord w skali kraju. W ubiegłym roku Wrocław wypłacił też mieszkańcom ponad 30 mln zł na samodzielną wymianę pieców, dzięki czemu wrocławianie zlikwidowali blisko 3 tys. kopciuchów – poinformowała Agata Dzikowska z biura prasowego UM we Wrocławiu. Miasto jest właścicielem blisko 30 tys. mieszkań komunalnych, ale do tej pory najemcy nie mogli skorzystać z programu.
Zarząd Nieruchomości Komunalnych w Lublinie ma w swoim zasobie ponad 8,5 tys. lokali, które są mają różne źródła ogrzewania: gazowe, sieciowe, ale też piece kaflowe. Łukasz Bilik, rzecznik prasowy ZNK szacuje, że około 1/3 najemców lokali mogłaby skorzystać z programu „Ciepłe Mieszkanie”, a to byłaby dla miasta znacząca pomoc.
Robert Szawłowski, sekretarz gminy Lwówek Śląski wspomina, że walka z „kopciuchami” szła w gminie całkiem dobrze. Do czasu, kiedy ludzie usłyszeli w telewizji, że można w piecu palić czym się chce, tylko nie oponami.
- Był taki dzień, chyba na przełomie tego i ubiegłego roku, że Lwówek Śląski był najgorzej zanieczyszczonym miastem w Europie – narzeka Robert Szawłowski. Jego zdaniem, na rozszerzeniu listy uprawnionych do skorzystania z dotacji w programie „Ciepłe Mieszkanie”, mogliby skorzystać lokatorzy ok. 70 mieszkań komunalnych w budynkach należących do gminy. Mniej więcej drugie tyle jest mieszkań komunalnych we wspólnotach.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
