Przez ponad rok od wejścia w życie przepisów o fundacji rodzinnej zarejestrowano ponad tysiąc fundacji, a kolejne kilkaset czeka na rejestrację. Fundacje rodzinne spełniają swoje cele, jakimi są oddzielenie spraw biznesowych od rodzinnych oraz zarządzanie majątkiem firmy i planowanie sukcesji. Są często wybieranym narzędziem sukcesji m.in. ze względy na zwolnienie z CIT. Dobra wiadomość jest taka, że skarbówka daje fundacjom rodzinnym zielone światło w zakresie zagranicznych inwestycji.
Chodzi o przepisy dotyczące zagranicznej jednostki kontrolowanej (CFC), których celem jest przeciwdziałanie unikaniu opodatkowania poprzez wyprowadzanie dochodu do spółek zależnych lokowanych w krajach stosujących niższe stawki. Polska spółka płaci co do zasady 19 proc. podatku dochodu zagranicznej spółki, ulokowanej w kraju o niskim opodatkowaniu. Od początku powstawały wątpliwości, czy fundacja rodzinna będzie również płacić podatek, jeśli nabędzie udziały w zagranicznej spółce, w szczególności zarejestrowanej poza UE i mającej dochody głównie z działalności pasywnej, np. inwestycji kapitałowych. Fiskus potwierdza jednak, że fundacje nie zapłacą podatku od dochodów CFC.
Czytaj w LEX: Zasady opodatkowania zagranicznych jednostek kontrolowanych (CFC) >
Stanowisko fiskusa korzystne dla fundacji
Michał Kwaśniewski, adwokat, partner w Quidea, zwraca uwagę, że podatek od CFC generalnie płaci polski rezydent (osoba prawna lub osoba fizyczna), która posiada np. udziały lub inne prawa do zysku w zagranicznej spółce spełniającej definicję CFC.
Od 1 stycznia 2023 r. obowiązują również nowe przepisy uszczelniające, które przewidują, że w przypadku systemu opodatkowania CFC nie stosuje się szczególnych ulg i zwolnień podatkowych. Ustawa o fundacji rodzinnej nie wprowadziła żadnych zmian mających na celu bezpośrednie wyłączenie fundacji z reżimu opodatkowania CFC.
- Organy na razie patrzą przychylnie na fundacje rodzinne pod kątem CFC zarówno w kontekście samej fundacji, jak i jej beneficjentów. Zdaniem dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej zwolnienie podmiotowe z CIT dla fundacji rodzinnej obejmuje także dochód CFC. W kontekście natomiast beneficjentów FR, w ocenie dyrektora KIS, poprzez fundację rodzinną beneficjentom nie można przypisać prawa do zysku. Z tego względu, beneficjenci nie muszą płacić podatku od CFC. Powstaje jednak pytanie, czy takie stanowisko się ostanie oraz czy bezpiecznie mogą czuć się fundatorzy lub fundacje, które nie wystąpiły z wnioskiem o ochronę na zasadzie pozyskania indywidualnej interpretacji prawa podatkowego – mówi Michał Kwaśniewski.
Zobacz w LEX: Zagraniczna jednostka kontrolowana - stosowanie przepisów o opodatkowaniu dochodów jednostki >
Fundacja zwolniona z CIT od zagranicznych dochodów
Przykładem korzystnego stanowiska jest interpretacja z 16 maja 2024 r. (nr 0114-KDIP2-2.4010.145.2024.1.SJ). Sprawa dotyczyła fundacji rodzinnej, która nabędzie udziały w spółce spełniającej kryteria podmiotowe i przedmiotowe uznania jej za zagraniczną jednostkę kontrolowaną w rozumieniu art. 24a ust. 3 pkt 3 lit. a-c ustawy o CIT. Będzie to spółka z siedzibą na Malcie – wpisana do maltańskiego rejestru handlowego.
Fundacja będzie otrzymywała od spółki dywidendy z tytułu udziału w zyskach. Zapytała, czy na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 25 ustawy o CIT będzie zwolniona z określonego w art. 24a ust. 1 ustawy o CIT podatku od dochodów zagranicznej jednostki kontrolowanej oraz czy będzie zobowiązana do prowadzenia rejestru zagranicznych jednostek oraz ewidencjonowania zdarzeń zaistniałych w zagranicznej jednostce kontrolowanej w ewidencji odrębnej od ewidencji rachunkowej.
Wątpliwości wynikają z faktu, że określone w art. 6 ust. 1 pkt 25 ustawy o CIT zwolnienie z podatku fundacji rodzinnej nie ma zastosowania do działalności gospodarczej fundacji rodzinnej wykraczającej poza zakres tzw. dozwolonej działalności gospodarczej ani do podatku, o którym mowa w art. 24b oraz art. 24q ustawy o CIT (od przychodów z budynków oraz od świadczenia lub mienia przekazanego lub postawionego do dyspozycji przez fundację rodzinną).
Dyrektor KIS potwierdził, że fundacja nie zapłaci podatku od dochodów CFC. Stwierdził, że działalność inwestycyjna fundacji rodzinnej mieści się w zakresie dozwolonej działalności gospodarczej określonej w art. 5 ust. 1 pkt 3 ustawy o fundacji rodzinnej.
Czytaj w LEX: Fundacja rodzinna - zasady opodatkowania >
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 3 tej ustawy o fundacji rodzinnej, fundacja może wykonywać działalność gospodarczą w zakresie przystępowania do spółek handlowych, funduszy inwestycyjnych, spółdzielni oraz podmiotów o podobnym charakterze, mających swoją siedzibę w kraju albo za granicą, a także uczestnictwa w tych spółkach, funduszach, spółdzielniach oraz podmiotach.
- W konsekwencji fundacja rodzinna będzie zwolniona z podatku od dochodów zagranicznej jednostki kontrolowanej na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 25 ustawy o CIT. Tym samym fundacja nie będzie zobowiązana do zapłaty podatku od dochodów zagranicznej jednostki kontrolowanej, o którym mowa w art. 24a ust. ustawy o CIT, od dochodów z dywidend wypłacanych przez spółkę spełniającą kryteria do uznania jej za zagraniczną jednostkę kontrolowaną – stwierdził dyrektor KIS.
Dodał, że konsekwencją zwolnienia jest brak obowiązku prowadzenia rejestru zagranicznych jednostek, jak również ewidencjonowania zdarzeń zaistniałych w zagranicznej jednostce kontrolowanej w ewidencji odrębnej od ewidencji rachunkowe.
Czytaj w LEX: Laskowska Monika, Czy GloBE to tylko ulepszone CFC? >
Beneficjent nie zapłaci PIT
W interpretacja z 22 maja 2024 (nr 0113-KDIPT2-3.4011.261.2024.1.NM) skarbówka potwierdza z kolei, że podatku od CFC nie płacą też beneficjenci. Z wnioskiem wystąpił fundator, który jest maltańskim rezydentem podatkowym, ale zamierza zmienić rezydencję na polską. Beneficjenci są polskimi rezydentami podatkowymi.
Fundator chce zostać jedynym wspólnikiem w spółkach kapitałowych na terytorium Cypru. Fundacja jako udziałowiec może otrzymywać dywidendy z tytułu przysługującego jej udziału w zysku. W przyszłości może dojść do likwidacji cypryjskich spółek, a wówczas fundacja otrzyma majątek w postaci udziałów/akcji w innych podmiotach.
Zapytał, czy beneficjenci będą zobowiązani do zapłaty podatku od dochodów CFC z racji tego, że będą beneficjentami fundacji, która będzie udziałowcem zagranicznych spółek.
Dyrektor KIS zgodził się z fundatorem, że spółki nie będą dla beneficjentów stanowić zagranicznych jednostek kontrolowanych w rozumieniu art. 30f ust. 3 ustawy o PIT.
- Po stronie beneficjentów nie powstanie obowiązek zapłaty podatku od dochodów zagranicznej jednostki kontrolowanej, ani też spółki nie będą miały dla wnioskodawców statusu zagranicznej jednostki kontrolowanej. Z tego też powodu beneficjenci także nie będą mieli obowiązku wypełnienia obowiązków wskazanych w art. 30f ust. 15 i ust. 15a ustawy o PIT – stwierdził dyrektor KIS.
Czytaj w LEX: Wniosek o wydanie wiążącej interpretacji podatkowej na przykładach >
Warto zachować ostrożność i wystąpić o własną interpretację
Michał Kwaśniewski zwraca uwagę, że mimo korzystnych interpretacji osoby zainteresowane fundacją rodzinną powinny zachować ostrożność i przede wszystkim zweryfikować plany zagranicznej polityki inwestycyjnej. Jeśli uwzględniały one zagraniczne spółki, spółdzielnie lub fundusze inwestycyjne, to należy każdorazowo – przed podjęciem decyzji inwestycyjnych – uwzględnić potencjalne obciążenia i/lub zagrożenia.
- Organy podatkowe mają to do siebie, że czasami zmieniają zdanie. Nie wchodząc w szczegóły, czy dotychczas wydane interpretacje podatkowe w kontekście CFC efektywnie chronią wnioskodawców, warto w tym miejscu przestrzec potencjalnych fundatorów przed założeniem, że fundacja rodzinna chroni przed podatkiem od CFC. Jeśli nawet organy podatkowe nie będą dalej zwracać uwagi na przepisy uszczelniające CFC w CIT lub przepisy przewidujące opodatkowanie CFC dla osób (fizycznych) faktycznie je kontrolujących, to tak czy inaczej wnoszenie jakiś typów aktywów do fundacji z przyczyn czysto podatkowych może być narażone na zastosowanie klauzuli przeciw unikaniu opodatkowania (GAAR) – mówi mec. Kwaśniewski.
Również Paweł Lewandowski, ekonomista zajmujący się doradztwem biznesowym, zaleca podatnikom ostrożność.
- Stanowisko dyrektora KIS to oczywiście dobra informacja dla fundatorów i beneficjentów, jednak warto zabezpieczyć się własną interpretacją podatkową. Należy zgodzić się z tym stanowiskiem, bo celem fundacji rodzinnej jest sukcesja, a nie tworzenie wehikułów w celu agresywnej optymalizacji podatkowej. Jednak z drugiej strony od początku pojawiały się wątpliwości, że zwolnienie fundacji rodzinnej z CIT nie chroni jej skutecznie przed zapłatą podatku od dochodu zagranicznej jednostki kontrolowanej. Zgodnie z obowiązującym od 1 stycznia 2023 r. art. 24a ust. 6c ustawy o CIT, dla potrzeb opodatkowania zagranicznych jednostek kontrolowanych nie stosuje się ulg i zwolnień wynikających z ustawy, innych niż wskazane w art. 24a ustawy o CIT. Jednocześnie do ustawy o fundacji rodzinnej nie wprowadzono żadnych zmian w zakresie CFC. To zaś budzi obawy, że linia interpretacyjna może się zmienić - mówi Paweł Lewandowski.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
