– W wielu krajach podpisanie sprawozdania finansowego czy prowadzenie biura rachunkowego to czynności zastrzeżone dla certyfikowanych księgowych, posiadających odpowiednie wykształcenie i na bieżąco aktualizujących wiedzę – mówi dr hab. prof. US Stanisław Hońko, wiceprezes Zarządu Głównego SKwP. – W Polsce zawód księgowego nie jest uregulowany, co oznacza, że w naszym kraju każdy może być księgowym czy właścicielem biura rachunkowego. Rynek oczywiście weryfikuje osoby niekompetentne, ale ryzyko i koszty tej niekompetencji ponoszą przedsiębiorcy. Kierownictwo może się czuć bezpiecznie tylko wówczas, jeżeli zatrudnia księgowego (czy współpracuje z biurem rachunkowym) o wysokich kompetencjach. Problem polega jednak na tym, że rozpoczynając współpracę z księgowym czy biurem rachunkowym trudno te kompetencje ocenić. Poza tym, ze względu na zmienność przepisów i technologii, kompetencje księgowych wymagają ciągłej aktualizacji. Wymienione uwarunkowania stanowiły przesłanki podjęcia działań na rzecz zdefiniowania zawodu księgowego, zainicjowanych przez Stowarzyszenie Księgowych w Polsce – tłumaczy prof. Hońko.
Zakres usług księgowych
– Kim jest księgowy? – zastanawia się Aneta Lech, prawnik, doradca podatkowy, przewodnicząca Komisji Biur Rachunkowych SKwP – To proste na pozór pytanie, wcale proste nie jest ani nie ma nań jednoznacznej odpowiedzi. Intuicyjnie każdy przedsiębiorca wie, że księgowy zajmuje się ewidencjonowaniem faktur i innych dokumentów, ustalaniem wyniku finansowego oraz rozliczeniem podatków. Wikipedia mówi, że księgowy to osoba zajmująca się wszelkimi czynnościami związanymi z prowadzeniem ksiąg rachunkowych podmiotów gospodarczych. Dlaczego zasięgnęłam definicji z Wikipedii? Ponieważ, niestety, nie ma jej w żadnej z ustaw w polskim systemie prawnym. Nie znajdziemy też definicji biura rachunkowego, które zajmuje się outsourcingiem usług księgowych. Brak definicji powoduje, że na księgowych nakładane są coraz to nowe obowiązki nie dając im w zamian jakichkolwiek uprawnień. Czego więc należy oczekiwać od księgowego? Czy księgowy jest od wszystkiego i czy są jakieś granice i obszary, w które księgowy nie powinien się zapuszczać? – zauważa Aneta Lech.
Ekspertka podkreśla, że zawód księgowego jest jednym z najstarszych zawodów. To z niego, w wyniku specjalizacji, wykształciły się takie zawody jak biegły rewident czy doradca podatkowy. Zauważa jednak, że paradoksalnie te młodsze zawody zostały zdefiniowane i uregulowane jako zawody zaufania publicznego. Mają określone kompetencje i uprawnienia, a także zastrzeżone czynności, do wykonywania których tylko ich przedstawiciele są uprawnieni. Zawód księgowego pozostał nieuregulowany i traktuje się go jako swoiste dopełnienie nieuregulowanych czynności. Jednak stan taki powoduje konflikty w kontekście działań, leżących na „styku” księgowości i doradztwa podatkowego czy księgowości i audytu.
Zobacz więcej: Wciąż trwa spór, gdzie kończy się księgowość, a zaczyna doradztwo podatkowe >>
– Zmieniające się otoczenie prawne oraz rozwój cyfryzacji, eliminuje w znacznym stopniu czysto techniczne czynności, które dotychczas w dużej mierze były domeną księgowych. Z drugiej strony zmieniająca się rola księgowego wymaga od niego właściwego przygotowania, permanentnego dokształcania się i przestrzegania zasad etyki. Z tych powodów środowisko księgowych stoi dziś przed poważnym dylematem, regulować czy nie regulować zawód, określać i definiować prawa i obowiązki czy pozostawić wszystko wolności i swobodzie wyboru przedsiębiorców. Teoretycznie zakres usług księgowych tak w przypadku księgowego na etacie jak i księgowego w biurze rachunkowym może określać umowa i zakres czynności. Jednak umowy sporządzają strony, które mają określone oczekiwania i nimi się kierują określając jej zakres. Przy braku definicji łatwo ten zakres zawęzić, ale i rozszerzyć w sposób, który wkracza w kompetencje zastrzeżone dla innych uregulowanych zawodów – podkreśla Aneta Lech.
Specjalna ankieta księgowych dla przedsiębiorców
– Księgowi są architektami bezpiecznego biznesu. Nie można mówić o zdefiniowaniu zawodu księgowego bez zbadania potrzeb i poznania opinii przedsiębiorców. Dlatego zależy nam na wypełnieniu przez przedstawicieli biznesu krótkiej, anonimowej ankiety – podsumowuje Stanisław Hońko. Wskazuje, że rolą księgowego jest przetwarzanie, analizowanie i dostarczanie informacji niezbędnych m.in. dla biznesu. Stowarzyszenie Księgowych w Polsce prosi więc przedsiębiorców o wypełnienie online krótkiej i w pełni anonimowej ankiety, która wskaże ich oczekiwania. Dla Stowarzyszenia Księgowych w Polsce, a także dla Ministerstwa Finansów będzie to ważny sygnał, czy potrzebne są zmiany dotyczące zdefiniowania zawodu księgowego i czy obecna sytuacja jest dla przedsiębiorców w pełni komfortowa i bezpieczna.
Ankieta będzie aktywna do 31 października 2021 r. Jest jest dostępna stronie Stowarzyszenia Księgowych w Polsce. https://skwp.pl/aktualnosc/zdefiniowanie-zawodu-ksiegowego-badanie-opinii-przedsiebiorcow/
Link do ankiety dostępny jest tutaj >>.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
