Od kilku lat zwiększa się liczba podmiotów gospodarczych, którym nadano numer rejestrowy BDO, który to numer musi być uwidoczniony na wszystkich dokumentach, przede wszystkim widzimy go na fakturach sprzedaży i paragonach fiskalnych. Podmioty te obowiązane są składać sprawozdania na podstawie ustawy z dnia 14/12/2012 o odpadach (Dz. U. 2021, poz. 779) sprawozdania w Bazie danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami (BDO); należy również zapoznać się z ustawą z dnia 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi. Na podstawie art. 73 ustawy o odpadach (dalej: UO), roczne sprawozdania (składane do Marszałków poszczególnych województw) o produktach, opakowaniach i o gospodarowaniu odpadami z nich powstającymi sporządzają:

  • 1wprowadzający opakowania oraz eksportujący opakowania, o którym mowa w ustawie z dnia 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi;
  • wprowadzający produkty w opakowaniach, eksportujący i dokonujący wewnątrzwspólnotowej dostawy produktów w opakowaniach, o którym mowa w ustawie z dnia 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi;
  • przedsiębiorca prowadzący jednostkę handlu detalicznego lub hurtowego, w której są oferowane torby na zakupy z tworzywa sztucznego, objęte opłatą recyklingową, o której mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi;
  • wprowadzający na terytorium kraju produkty, o których mowa w ustawie z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej;
  • wprowadzający pojazdy, o którym mowa w ustawie z dnia 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji;
  • wprowadzający sprzęt lub autoryzowany przedstawiciel;
  • wprowadzający baterie lub akumulatory, o którym mowa w ustawie z dnia 24 kwietnia 2009 r. o bateriach i akumulatorach.

 

Konieczne ewidencjonowanie opakowań i śmieci

W dobie pandemii, kiedy zyskuje na znaczeniu sprzedaż wysyłkowa, a handel online wypiera handel z galerii handlowych, szczególne znaczenie mogą mieć punkty 1), 2) oraz 2a), albowiem wzrosła ilość opakowań z tektury, folii bąbelkowej i folii stretch. Towary wysyłane za pomocą firm kurierskich muszą być odpowiednio opakowane, zabezpieczone, w przypadku chemikaliów, kosmetyków możemy mieć do czynienia z odrębnymi przepisami warunkującymi bezpieczeństwo transportu. Nie przytaczając tutaj pozostałej treści UO, należy zauważyć, iż w celu prawidłowego sporządzenia sprawozdania za dany rok kalendarzowy, musimy zaprowadzić ewidencję opakowań, które opuściły firmę, w tym rodzaj opakowania, ilość, ale przede wszystkim – masę opakowań. To olbrzymie obciążenie dla przedsiębiorców, gdyż mało kto jest w stanie zatrudnić osobnego pracownika, którego jedynym celem jest ważenie poszczególnych opakowań. Na niektórych fakturach zakupu możemy już spotkać wagę opakowań, co bywa niezwykle pomocne, ale najczęściej ustalenie masy opakowania odbywa się drogą żmudnych poszukiwań na stronach internetowych (hurtownie opakowań, ale także np. Allegro), telefonów i maili do dostawców opakowań z uprzejmą prośbą o podanie wagi sprzedawanych przez nich produktów.

Czasochłonność i pracochłonność tych działań nie zawsze przynosi pożądane efekty. Sami dostawcy nie zawsze umieją nam pomóc, gdyż nie są w stanie podać masy swoich własnych opakowań, bardzo często informacje są rozbieżne, gdyż ten sam rodzaj opakowania sprzedawany przez dwóch różnych dostawców potrafi mieć dwie różne wagi (masy). Następnie podliczona ilość opakowań z tworzyw sztucznych, opakowań z aluminium, opakowań ze stali, w tym blachy stalowej praz pozostałych metali, opakowań z papieru i tektury, opakowań ze szkła, opakowań z drewna i opakowań pozostałych zostaje wpisana i musi zostać przeliczona według określonych wzorów i stawek.

 

Skomplikowane obliczenia stawek

Stawki te będą inne dla podmiotów wprowadzających opakowania o łącznej masie nieprzekraczającej 1 Mg (czyli 1 tony) oraz wprowadzających produkty o masie przekraczającej 1 Mg. W tym pierwszym przypadku musimy przemnożyć ilość opakowań w kg (zaokrągloną zawsze w górę, niezależnie od tego, jaką mamy wartość po przecinku; dane podajemy w Mg, a więc 125 kg to 0,125) przez poziom przewidziany dla danego rodzaju opakowania (np. tworzywa sztuczne: 0,235; papier i tektura: 0,61 – dla recyklingu jednostkowego, w obydwu przypadkach: 0,61 – dla odzysku łącznego oraz w obydwu przypadkach: 0,56 dla recyklingu łącznego) oraz przez stawkę 4,5. W tym drugim przypadku należy przemnożyć ilość opakowań w kg (zaokrągloną zawsze w górę) przez poziom przewidziany dla danego rodzaju opakowania (analogiczny, jak w pierwszym przypadku) oraz przez stawki właściwe dla danego rodzaju opakowań (tworzywa sztuczne: 2,7, papier i tektura: 0,7 – w przypadku recyklingu łącznego, recyklingu jednostkowego oraz odzysku jednostkowego).

Po wpisaniu do sprawozdania masy dla poszczególnych rodzajów opakowań i wysokości wnioskowanej (suma wyliczonych opłat) pomocy de minimis (poniżej 1 Mg) lub wysokości opłaty (powyżej 1 Mg), musimy jeszcze wyliczyć i wpisać minimalną wysokość środków, którą należy przeznaczyć na Publiczne Kampanie Edukacyjne, wynoszącą 2 proc. wartości netto opakowań wprowadzonych w roku poprzedzającym rok sprawozdawczy (w sprawozdaniu za rok 2021 będą to wyliczenia za rok 2020). Dopiero suma tych dwóch opłat (produktowej i na PKE) daje nam łączną kwotę wnioskowanej pomocy de minimis lub łączną kwotę należną do zapłaty.

Zobacz również: Codzienność księgowych i doradców podatkowych niczym górska kolejka >>

 

Wniosek o pomoc de minimis obok sprawozdania BDO

Oprócz sprawozdania umieszczanego w systemie BDO, przedsiębiorcy wysyłają w formie papierowej lub elektronicznej (np. epuap) wniosek o udzielenie pomocy de minimis oraz oświadczenie o otrzymaniu pomocy de minimis. Należy sprawdzić poziom uzyskanej dotychczas pomocy w złotych oraz w euro według SUDOP.

To wszystko powinni robić przedsiębiorcy, lecz na ogół nie są w stanie wywiązywać się z tego obowiązku samodzielnie, ani zatrudnić w tym celu dodatkowych pracowników, ani też wynająć wyspecjalizowanych firm zewnętrznych. Polscy przedsiębiorcy postąpili zatem zgodnie z piękną polską tradycją przedsiębiorczości, powierzając wszystkie te obowiązki księgowym i doradcom podatkowym (biura rachunkowe, kancelarie podatkowe), jak wszelkie poprzednie obowiązki, do których wykonywania nie mogą lub nie chcą zatrudniać odpowiednich specjalistów. Księgowi oraz doradcy podatkowi, jak sama nazwa wskazuje, są specjalistami w dziedzinie ustawy o rachunkowości, ustaw podatkowych, względnie spraw płacowo – kadrowych. Nie są znawcami rynku opakowań, nie ukończyli studiów w zakresie materiałoznawstwa, nie przebywają na co dzień w firmach swoich klientów i nie ważą każdego rodzaju opakowań (pozostaje internet, maile i telefony, o czym już wspomniałam).

Wszyscy wiemy, że herbata nie zrobi się słodsza od samego mieszania, należy przedtem dosypać cukru. Zmiany klimatyczne nie zostaną powstrzymane i planeta nie zostanie ochroniona poprzez pisanie sprawozdań, zapełnianie kolejnych segregatorów co roku, zwiększenie zużycia papieru i tonerów do drukarki. Obsesyjne segregowanie śmieci w naszych domach i przedsiębiorstwach do coraz większej ilości pojemników nie sprawi, że tych odpadów będzie mniej. Obsesyjne liczenie i ważenie każdego kartonu, papieru, folii bąbelkowej, folii stretch nie sprawi, iż w oceanach będzie pływało mniej plastiku i styropianu.

 


Mam wrażenie, iż aparat państwa zabrał się do rozstrząsania problemów ochrony środowiska od końca zamiast od początku, od dołu, zamiast od góry. Gnębienie maluczkich (obywateli, firm) nadmiernymi obowiązkami nic nie pomoże, jeśli rządy dopuszczają przywóz śmieci z całego świata, z Australią i Nową Zelandią włącznie. Naciskać należy na producentów opakowań, aby produkowali swe opakowania z biodegradowalnych materiałów, przyjaznych środowisku. Wywierać presję powinniśmy na producentów wszelkich innych wyrobów, zamawiających opakowania, aby opakowywali swe produkty w opakowania z odpowiednich materiałów, rozkładające się wcześniej niż za kilka tysięcy lat. Wyegzekwować należy od dystrybutorów i hurtowników odpowiedni sposób opakowania. Przerost formy nad treścią obserwują konsumenci wracający do domu z zakupami z drogerii i sklepów spożywczych. Nie wiedzieć czemu, wszystkie warzywa i owoce z etykietką: BIO, muszą mieć na sobie trzykrotnie więcej opakowań – minimum folia plus tacka tekturowa albo folia plus tacka steropianowa. Każdy jeden krem i perfumy z drogerii opakowane są w sposób następujący: najpierw folia, potem pudełko kartonowe, wewnątrz pudełka dodatkowa folia lub rodzaj tektury falistej, w końcu szkło i plastikowa zakrętka.

Ochrona środowiska to przede wszystkim zadanie dla dziennikarzy śledczych, policji, prokuratury, sądów, być może wyspecjalizowanych agencji zajmujących się przeprowadzaniem rzeczywistych działań operacyjnych, rezygnując z mnożenia wymogów biurokratycznych. Żadne sprawozdania nie powstrzymają zalewu plastiku, nie obniżą wskaźników smogu, nie zahamują fali sezonowych pożarów na wysypiskach.

 

Parapodatki i dodatkowe opłaty to żadne rozwiązanie

Proponowałabym zaprzestać tworzenia kolejnych parapodatków, którymi nikt nie ma siły i czasu się zajmować, lecz podwyższyć PIT, CIT i VAT o jeden punkt procentowy (a może 0,5 punktu procentowego?) z dokładnym wyliczeniem i sprawozdaniem składanym co roku przez rząd oraz powołane instytucje, wskazującym cele i kierunki przeznaczenia wpływów z tej podwyżki, mających przyczynić się do ochrony środowiska.

Agnieszka Czernik, doradca podatkowy