W czwartek KIO odrzuciła odwołanie wniesione przez konsorcjum polsko-tureckie. Jeden z arbitrów zgłosił zdanie odrębne, ale nie ma jeszcze pisemnego uzasadnienia ani orzeczenia, a nie odrębnego stanowiska tego członka składu orzekającego. W ustnych motywach KIO powołała się m.in. na sprawę „Solaris” zakończoną wyrokiem Sądu Okręgowego w Warszawie z 23 czerwca 2025 r. (XXIII Zs 26/25). Wykonawcy z państwa trzeciego, które nie ma odpowiedniej umowy z Unią Europejską gwarantującej równy i wzajemny dostęp do zamówień publicznych nie mają  prawa do wnoszenia odwołania do Krajowej Izby Odwoławczej (KIO). W praktyce chodzi najczęściej o Chińską Republikę Ludową (CHRL) i Turcję. Arbitrzy przytoczyli brzmienie art. 528 pkt 1-2 ustawy z 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1320), czyli konieczność odrzucenia odwołania, gdy w sprawie nie mają zastosowania przepisy PZP bądź odwołanie zostało wniesione przez podmiot nieuprawniony. Ich zdaniem, prawo wnoszenia środków ochrony prawnej nie przysługuje także konsorcjom, w skład których wchodzą tacy wykonawcy.

Przypomnijmy, że wyrok „Solaris” dotyczył tureckiego wykonawcy (Karsan Otomotiv Sanayii Ve Ticaret A.Ş.), który samodzielnie brał udział w przetargu na dostawę 30 niskopodłogowych autobusów-elektryków dla Zarządu Transportu Miejskiego w Gdańsku. Sąd odrzucił w całości odwołanie Turków i powołał się w tej sprawie na orzeczenie TSUE z 22 października 2024 r. (C-652/22), czyli tzw. sprawę Kolin.

 

Sprawdź również książkę: Zamówienia publiczne >>


Chiny też już są na cenzurowanym

Czwartkowe orzeczenie to już kolejne po tym z 2 lipca br. (KIO 2125/25), w którym arbitrzy zdecydowali się odrzucić skargę innego konsorcjum, w którego skład – oprócz polskiej firmy architektonicznej – wchodziły dwa podmioty z CHRL. Chodziło o Central-South Architectural Design Institute Co. Ltd. z Wuhan oraz China Aviation Airport Engineering Design (Guangzhou) Co., Ltd. z Guangzhou. Chodziło o przetarg dotyczący terminalu na lotnisku w Pyrzowicach, w którym zamawiającym było Górnośląskie Towarzystwo Lotnicze S.A.

Odpowiednie klauzule blokujące start w zamówieniach publicznych takich kontrahentów trafiają już też do ogłoszeń polskich zamawiających. Przykładem jest Operator Gazociągów Przesyłowych Gaz-System S.A. W postępowaniu na budowę stacji pomiarowej w Kędzierzynie – Koźlu. Gaz-System zastrzega w opublikowanej w czwartek 28 sierpnia br. specyfikacji warunków zamówienia (NP/2025/08/0672/SWI), że nie dopuszcza do udziału w postępowaniu wykonawców z państw trzecich, z którymi UE nie jest związana żadną umową międzynarodową gwarantującą na zasadzie wzajemności i równości dostęp do rynku zamówień publicznych. Chodzi nie tylko o wykonawców, którzy mają siedzibę w takich państwach, ale i powoływanie się na innych wykonawców na zasoby takich podmiotów. Gaz-System zastrzega, że oferta złożona przez takiego wykonawcę zostanie odrzucona na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 5 PZP (czyli odrzucenie oferty, której treść jest niezgodna z warunkami zamówienia). Na wszelki wypadek - aby rozwiać jakiekolwiek wątpliwości - firma zamieszcza nawet link do bieżącej unijnej listy z takimi umowami, które ma UE. Analogiczne warunki ten sam zamawiający zastrzegł np. w prowadzonym w sierpniu postępowaniu na dostawę rur stalowych dla rurociągu Kłodzko-Lewin.

 

Nadchodzi nowelizacja

W następny wtorek (9 września br.) wejdzie też w życie nowela przepisów wprost regulująca możliwości ograniczenia przez zamawiającego dostępu do zamówień. Chodzi o wykonawców z państw trzecich, które nie są stroną porozumienia WTO i nie zawarły z Unią Europejską porozumień o wzajemnej liberalizacji dostępu do rynku zamówień publicznych, lub robót budowlanych, dostaw i usług pochodzących z tych państw trzecich (oraz pozbawienia ich dostępu do środków ochrony prawnej przewidzianych w PZP i ustawie o umowie koncesji). Ustawę z dnia 9 lipca 2025 r. o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych oraz ustawy o umowie koncesji na roboty budowlane lub usługi znajdziemy w Dzienniku Ustaw z 2025 r. poz. 1165. Urząd Zamówień Publicznych już opublikował (na swojej stronie www) przewodnik po nowych przepisach. Ma on formę pytań i odpowiedzi.

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.