Przypomnijmy – ciężarówki zarejestrowane przed 21 sierpnia 2023 r., którymi są wykonywane międzynarodowe przewozy drogowe w innym państwie członkowskim UE, muszą posiadać inteligentne tachografy najnowszej generacji (G2V2). To wymóg unijnego rozporządzenia 2020/1054/UE. Termin ostatecznej instalacji nowych tachografów – dla ciężarówek rejestrowanych od 15 czerwca 2019 r. do 20 sierpnia 2023 r. – minął 19 sierpnia. Nowsze pojazdy – aby mogły być rejestrowane w Unii Europejskiej – musiały już mieć od razu zamontowane tachografy G2V2 (co wynika z rozporządzenia 561/2006/WE). O nowych obowiązkach przewoźników w transporcie międzynarodowym pisaliśmy w tekście TSL - obowiązkowe tachografy.
Na parkingu Kaasel-Ost przy autostradzie A7 niemieccy inspektorzy i policjanci urządzili łowy na ciężarówki w nocy z ostatniego piątku na sobotę. W jednym z 72 skontrolowanych pojazdów wykryli brak odpowiedniego tachografu. Takich przypadków jest jednak więcej. Damian Urbaś, kierownik sieci serwisów w Lontex Group Sp. z o.o. ostrzega: - Mam już informacje o kilkunastu polskich przewoźnikach ukaranych za granicą za brak nowych urządzeń – podkreśla Urbaś.
Sprawdź również książkę: Wykonanie umowy przewozu rzeczy w transporcie drogowym, kolejowym i lotniczym >>
Kierowców nie powinien nawet uspokajać fakt, że mają nową flotę. Na granicy szwedzko-norweskiej jeden z polskich przewoźników został ukarany 20 tysiącami koron grzywny (czyli równowartością ok. 8 tysięcy złotych). Okazało się, że ciężarówka MAN miała stary tachograf, chociaż minęło jedynie 20 miesięcy od dnia jego rejestracji w UE, a ten feler został przeoczony podczas kontroli technicznej dopuszczającej pojazd do eksploatacji i legalizacji urządzenia na początku 2025 r. (co nie powinno mieć miejsca). Sprawę opisuje szwedzkie pismo branżowe „Proffs” oraz polski portal 40ton.
Samo posiadanie nowego tachografu, to połowa sukcesu, musi on jeszcze prawidłowo działać. Zwraca na to uwagę Damian Bartnikowski, ekspert branży TSL zajmujący się szkoleniami kierowców. - Podczas wykonywania przewozu drogowego tachograf może wyświetlić komunikat: 84 – błąd wewnętrzny DSRC. Co to oznacza? DSRC (Dedicated Short Range Communication) to moduł odpowiedzialny za zdalny odczyt tachografu przez organy kontrolne. Sam tachograf rejestruje czas jazdy, przerw i odpoczynków kierowcy poprawnie, problem dotyczy wyłącznie modułu DSRC. Usterka uniemożliwia zdalną komunikację, co oznacza, że inspektor nie pobierze danych „na odległość” i pojazd zostanie zatrzymany do pełnej kontroli – ostrzega Bartnikowski.
Czytaj też w LEX: Czas pracy kierowców i tachografy >
Urzędnicy ostrzegają przed obchodzeniem przepisów
Przed różnymi niuansami prawnymi ostrzega też brukselska centrala Konfederacji Organizacji Zajmujących się Egzekwowaniem Przepisów w Transporcie Drogowym (CORTE), która przygotowała specjalny poradnik dla kontrolerów i przewoźników. Chodzi zwłaszcza o te firmy transportowe, które mają ciężarówki wyposażone w tachografy poprzedniej generacji i próbują stosować taktykę cwanego gapy, czyli jeździć tylko po kraju, albo przekraczać granicę „na pusto”, aby wykonać zlecenie za granicą, ale tylko w ramach danego państwa (np. tylko po Niemczech). - Jeśli pojazd jest zarejestrowany w jednym państwie członkowskim UE, ale eksploatowany w innym państwie unijnym niż kraj rejestracji, to trzeba posiadać tachograf G2V2, tak wynika z art. 3 ust. 4 rozporządzenia 165/2014/UE – przypomina CORTE. Z przepisu tego wynika, że zwolnienie z obowiązku montażu nowej generacji tachografu obejmuje jedynie taki pojazd, który nigdy nie opuszcza kraju rejestracji lub jeśli przez cały okres eksploatacji wykonuje wyłącznie przejazdy krajowe. - W praktyce trudno jest przewidzieć, że pojazd zarejestrowany w UE nigdy nie opuści kraju rejestracji, aby wykonać przewóz w innym państwie członkowskim UE, Szwajcarii, krajach EOG lub Wielkiej Brytanii – podkreśla CORTE, rekomendując wszystkim przewoźnikom mającym stare tachografy montaż G2V2.
Krokodylki też wyszły na polowanie
Problemy mają też kierowcy na polskich drogach – zarówno rodzimi, jak i cudzoziemcy. Już pierwszego dnia po wejściu w życie obowiązku tachografowego wielkopolska Inspekcja Transportu Drogowego (ITD) zatrzymała łotewskiego Mercedesa Actrosa na autostradzie A2 w okolicach Konina wykonującego powrotny przewóz z Niemiec na Łotwę. TIR miał stary tachograf, czego finałem było wszczęcie postępowania administracyjnego i zagrożenie karą pieniężną 12 tysięcy złotych. Analogiczną wpadkę zaliczył przewoźnik ze Słowenii skontrolowany przez katowickich inspektorów ITD na autostradzie A4 w pobliżu Gliwic.
W Lubinie (woj. dolnośląskie) w nowym punkcie kontrolnym ITD wystawiono 53 mandaty i wszczęto 10 postępowań administracyjnych. Część z nich dotyczyła błędnego prowadzenia tachografów (w tym braku nowych, odpowiednich urządzeń), a przez to problemów z właściwym rozliczeniem czasu pracy kierowców. O kontrolach na polskich drogach ostrzegają się też np. słowaccy przewoźnicy. - Niedopełnienie obowiązków dotyczących tachografów oznacza grzywny i zakaz dalszego transportu – uprzedza lokalnych przewoźników jadących do Polski stowarzyszenie branżowe ČESMAD Slovakia zrzeszające ponad tysiąc firm transportowych.
W lipcu kolejny etap
Branża TSL musi też się już przygotowywać do kolejnego etapu instalacji tachografów. Od 1 lipca 2026 r. pojazdy o masie w przedziale 2,5–3,5 tony, które wykonują międzynarodowy transport towarów, będą musiały być wyposażone w tachografy. - Oznacza to koniec z jazdą „od świtu do nocy”, kierowcy busów będą musieli przestrzegać takich samych limitów czasu pracy i odpoczynków jak kierowcy ciężarówek. Pojawią się dodatkowe obowiązki: montaż tachografów, wyrabianie kart kierowców, regularne pobieranie i analiza danych. Za brak tachografu czy naruszenia grożą wysokie kary, a nawet ryzyko utraty licencji transportowej – ostrzega Aleksandra Okonowska, prezes Okiko Sp. z o.o., ekspert ds. rozliczania czasu pracy. Okonowska podkreśla, że zmiana ta mocno wpłynie na rynek – busy i ciężarówki będą podlegały pod te same przepisy co obecnie ciężarówki. - To może spowodować odpływ kierowców busów do ciężarówek (gdzie zarobki są wyższe) i skłonić firmy do inwestowania w większe pojazdy - zaznacza.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
