Katarzyna Kubicka-Zach: Czy pana zdaniem zasadne jest uregulowanie statusu pracowników samorządowych instytucji kultury?

Paweł Kamiński, prezes Stowarzyszenia Dyrektorów Samorządowych Instytucji Kultury, redaktor serwisu MenedżerKultury.pl: Popieram postulat ujednolicenia zasad dotyczących statusu pracowników samorządowych instytucji kultury.  Mamy do czynienia z nierównościami, dotyczy to też tzw. trzynastki gwarantowanej dla pracowników samorządowych, na którą gmina musi zabezpieczyć 8,5 proc. funduszu płac.

Czyli pracownicy kultury nie dostają nagród? Dlaczego?

Są instytucje, gdzie nagrody i trzynaste pensje zależą od indywidualnej decyzji dyrektora jednostki, który o to zabiega, często pochodzą one z przychodów wypracowanych przez instytucję. Bywa też, że gmina traktuje pracowników instytucji kultury jak innych pracowników, i uwzględnia 13 pensję, ale takich przypadków jest niewiele.

Pracownicy samorządowych instytucji kultury mają zagwarantowaną odprawę emerytalną w wysokości 3-miesięcznej pensji, a pracownicy samorządowi - 6-miesięcznej. Niższe są też wynagrodzenia, a przecież ich wysokość przekłada się na wysokość świadczenia emerytalnego. Poza tym pracownikom instytucji kultury nie przysługuje nagroda jubileuszowa za 45 lat pracy. Ostatnia jest za 40 lat pracy i wynosi 300 proc. wynagrodzenia. Tymczasem pracownicy samorządowi otrzymują też nagrody za 45 lat pracy – 400 proc. wynagrodzenia. A to też wpływa na wysokość emerytury.

Czytaj też: Pracownicy nierówni, czyli czym się różni kultura od drogi>>
 

Resort kultury rozpoczął prace nad zmianą przepisów, nie znamy jeszcze szczegółów. Co powinno się zmienić?

Moim zdaniem nie ma powodu, żeby różnicować pracowników, którzy mają analogiczne kompetencje, staż i odpowiedzialność, miejsca pracy obu grup są finansowane z tego samego źródła – budżetu gminy.

Dla przykładu większość dyrektorów samorządowych instytucji kultury zarabia przeciętnie mniej niż dyrektor szkoły. W przypadku pracowników szeregowych jest różnie, zależy to od lokalnej sytuacji, inaczej jest też w dużych miastach i małych gminach. Wynagrodzenia oscylują wokół najniższej krajowej bez względu na staż. Wynagrodzenia rzędu 1 700 -2 000 zł netto to standard w instytucjach kultury na szeregowych stanowiskach. Od zawsze pracownicy kultury byli najgorzej wynagradzaną grupą zawodową.

Czy powinno się włączyć pracowników samorządowych instytucji kultury do grupy pracowników samorządowych?

Nadanie pracownikom samorządowych instytucji kultury statusu pracownika samorządowego nie jest zasadne. Wystarczyłoby dopisać do ustawy o działalności kulturalnej, że stosuje się do ich wynagradzania zasady z rozporządzenia w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych. Kształtowanie wynagrodzeń powinno być zaczerpnięte z ustawy o pracownikach samorządowych i rozporządzenia w sprawie ich wynagradzania.

 

Jak oceni pan wsparcie rządowe do inwestycji w kulturę?

Uczciwie trzeba powiedzieć, że programy ministra to największe źródło finansowania projektów kulturalnych. Samorządy utrzymują i zapewniają środki bieżące, ale na zadania dodatkowe brakuje i programy są dużym wsparciem - ponad pół miliarda zł w 30 programach przeznacza się na kulturę rocznie.

Budżety programów ostatnio wzrosły o ok. 15 proc. Programy te są tak skonstruowane, żeby nie stanowiły źródła łatania budżetów instytucji kultury, bo finansowanie działalności podstawowej jest obowiązkiem organizatora, chodzi z nich raczej o to, żeby odnieść efekt założony w celu programu.

Jednocześnie jest olbrzymia konkurencja, żeby otrzymać środki - w niektórych programach przechodzi jeden wniosek na kilkanaście. Pieniądze są jednak przeznaczone na konkretne działania i poprawiają ofertę instytucji kultury, poszerzają ją i wpływają na jakość funkcjonowania instytucji.

Ale czy mają wpływ na wynagrodzenia pracowników?

Środki resortu nie przekładają się na zarobki pracowników instytucji kultury, bo nie zasilają funduszu płac instytucji. Co nie oznacza, że część tych pieniędzy nie trafia jednak do pracowników, bo część z nich otrzymuje dodatkowe wynagrodzenie za realizację projektu.