Przykładem może być Czytelniczka Prawo.pl, która na początku 2022 r. wybrała opodatkowanie w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Złożyła wniosek za pośrednictwem Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Przez kilkanaście miesięcy płaciła ryczałt, zgodnie z dokonanym przez nią - jak była przekonana - wyborem. Jednak wiosną 2023 r. urząd skarbowy zażądał od niej dopłaty podatku wraz z odsetkami, argumentując, że wybrała w CEIDG opodatkowanie według skali podatkowej (stawki 12 i 32 proc.), więc uiszczane przez nią kwoty daniny są zbyt niskie.
Według Czytelniczki błąd powstał po stronie CEIDG. System był przeciążony, gdyż zmiany wprowadzone przez Polski Ład sprawiły, że wiele osób chciało też zmienić formę opodatkowania.
Kobieta powołuje się na komunikat zamieszczony 5 stycznia 2022 r. na stronie Ministerstwa Rozwoju i Technologii. Czytamy w nim: "W związku ze zwiększonym ruchem w systemie Biznes.gov.pl i CEIDG, mogą wystąpić problemy z poprawnym działaniem niektórych funkcjonalności. Pracujemy nad rozwiązaniem problemów i usprawnieniem przepływu danych w systemie. Przepraszamy za utrudnienia i prosimy o cierpliwość."
Czytaj w LEX: Nabycie uprawnień do opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych >
Stanowisko ministerstwa rozwoju
Poprosiliśmy resort rozwoju i technologii o odniesienie się do tej kwestii.
- Do MRiT docierały sygnały, że przedsiębiorcy mieli problemy z wyborem odpowiedniej formy opodatkowania (zgłoszenie poprzez rejestr CEIDG). Jednak jak wynika z analiz, większość przypadków dotyczyła błędów po stronie samych przedsiębiorców, np. jedynie podpisania, a nie wysłania odpowiedniego wniosku przez system. Dowodem potwierdzającym złożenie (przez przedsiębiorcę lub jego pełnomocnika) wniosku CEIDG za pośrednictwem portalu Biznes.gov.pl, jest Urzędowe Poświadczenie Odbioru (UPO). Dowód ten wraz z wysłanym wnioskiem CEIDG (format XML oraz PDF) dostępny jest dla użytkownika w Koncie Przedsiębiorcy, przy zrealizowanej sprawie. Informację o formie opodatkowania wybranej przez przedsiębiorcę powinien udzielić odpowiedni urząd skarbowy - odpowiedział wydział prasowy MRiT na pytanie Prawo.pl.
Zobacz również: Zmiana formy opodatkowania może być kosztowna
Ministerstwo poinformowało też, że z dostępnych w MRiT danych wynika, że w 2022 r. złożonych zostało w rejestrze CEIDG ok. 2,3 mln wniosków, w tym 641 tys. z wybrana formą opodatkowania, z czego do MRiT trafiło ok. 150 przypadków problematycznych.
Termin na wybór ryczałtu nie podlega przywróceniu
Problem polega na tym, że przedsiębiorca może wybrać formę opodatkowania, w tym ryczałt, tylko do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym uzyskał pierwszy przychód z działalności gospodarczej. Stanowi tak art. 9 ust. 1 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym.
- Termin ten nie podlega przywróceniu. Dlatego osoba składająca wniosek za pośrednictwem CEIDG powinna zadbać o uzyskanie potwierdzenia wysyłki dokumentu, by w razie sporu móc udowodnić prawo do stosowania danej formy opodatkowania. W razie wątpliwości można potwierdzić prawidłowość wyboru w urzędzie skarbowym. Niestety po przekroczeniu terminu trzeba rozliczać się według danej formy przez cały rok podatkowy, a zmiany można dokonać dopiero w następnym roku – mówi dr Jacek Matarewicz, adwokat, doradca podatkowy, partner w Kancelarii Ożóg Tomczykowski.
Zobacz linię orzeczniczą: Termin do złożenia oświadczenia o wyborze ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych >
- Niestety takie sytuacje się zdarzają. Znam też przypadek, w którym, z uwagi na błąd w komunikacji, podatnik był przekonany, że to jego biuro rachunkowe złożyło wniosek, natomiast biuro rachunkowe było przekonane, że zrobił to sam podatnik. Przepisy nie przewidują złożenia np. wniosku o przywrócenie terminu do złożenia oświadczenia w takich przypadkach - dodaje Jarosław Ziobrowski, adwokat, partner w kancelarii Ziobrowski Tax&Law.
Zobacz procedurę w LEX: Wybór formy opodatkowania przez podatnika rozpoczynającego działalność gospodarczą >
Nowa działalność w trakcie roku?
Część podatników w podobnej sytuacji rozważa zamknięcie prowadzonej dotychczas działalności gospodarczej i otworzenie nowej w trakcie tego samego roku po to, by na nowo wybrać formę opodatkowania. Fiskus zgodził się na takie rozwiązanie w interpretacji z 3 marca 2023 r. (nr 0115-KDIT3.4011.908.2022.5.KP), ale prawnicy zalecają ostrożność.
Dyrektor KIS odpowiadał na pytanie podatnika, który wykorzystując portal CEIDG na początku 2022 r. wysłał zgłoszenie aktualizacyjne, na podstawie którego powinno dojść do zmiany formy opodatkowania na ryczałt od przychodów ewidencjonowanych (wcześniej płacił podatek liniowy). Podatnik napisał we wniosku o interpretację, że na skutek błędów w systemie forma opodatkowania nie została zmieniona - system działał bowiem bardzo niestabilnie. Mężczyzna dopiero po terminie otrzymał informację od właściwego urzędu skarbowego, że nadal opodatkowany jest stawką liniową, a nie ryczałtem.
1 czerwca 2022 r. zlikwidował działalność gospodarczą. Następnie ponownie rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej i w trakcie rejestracji jako formę opodatkowania wybrał ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.
Dyrektor KIS stwierdził, że skoro podatnik zlikwidował trwale i skutecznie uprzednio prowadzoną działalność gospodarczą i 1 czerwca 2022 r. wykreślił ją z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, ze wszelkimi konsekwencjami wynikającymi z przepisów prawnych i następnie ponownie rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej, to mógł dokonać wyboru ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, jako formy opodatkowania nowo rozpoczętej działalności gospodarczej.
Zobacz linię orzeczniczą w LEX: Zmiana formy działalności gospodarczej osoby fizycznej a kontynuacja formy opodatkowania >
Działanie ryzykowne
Eksperci wskazują jednak, że podobne rozwiązanie może być ryzykowne.
- Zamknięcie działalności gospodarczej w trakcie roku i otworzenie nowej, opodatkowanej w inny sposób, może być uznane przez organy podatkowe za działanie sztuczne - mówi dr Jacek Matarewicz.
Zobacz procedurę w LEX: Likwidacja działalności gospodarczej - działalność indywidualna >
Według Jarosława Ziobrowskiego, należy zwrócić należy uwagę na dwie kwestie. - Po pierwsze skutki podatkowe likwidacji działalności (PIT i VAT). Po drugie, może się pojawić pytanie, czy takie działanie nie stanowi formy obejścia przepisów - mówi mec. Ziobrowski. - Można rozważyć także założenie spółki jawnej (wspólnicy mogą rozliczać się na ryczałcie) albo całkowicie zmienić podejście do biznesu, zakładając spółkę z o.o. - dodaje.
Czytaj w LEX: Zmiana formy prawnej działalności prowadzonej indywidualnie >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
