Projekt nowelizacji ustawy o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy oraz niektórych innych ustaw, nad którym pracuje obecnie resort rozwoju, przewiduje wprowadzenie kilku zmian istotnych z punktu widzenia przedsiębiorców. Chodzi m.in. o składanie wniosków do rejestru wyłącznie w formie elektronicznej oraz wprowadzenie uproszczeń w zakresie rejestrowania spółek cywilnych.
Czytaj też: Masz jednoosobową firmę i proces? Od 1 lipca nowe obowiązki >>
Od 2026 r. wnioski tylko online
Jedną z ważniejszych zmian ma być całkowite przejście na elektroniczną formę składania wniosków w systemie. Przedsiębiorca nie zrobi więc już tego ani w formie papierowej, ani za pośrednictwem przesyłki pocztowej. Resort zaznacza jednak, że aby wyjść naprzeciw tym obywatelom, którzy nie są zwolennikami form elektronicznych, przepisy w tym zakresie zaczną obowiązywać stopniowo. Od 1 października 2024 r. wyłącznie elektronicznie będzie można składać wnioski o wpis do CEIDG dotyczących rozpoczęcia działalności gospodarczej. Pozostałe rodzaje – czyli na przykład wnioski o zawieszenie, wznowienie i zakończenie działalności firmy – będzie można nadal składać w obu formach do października 2026 r.
- Przyjęcie ww. terminów wprowadzenia zmian wynika z konieczności zapewnienia przedsiębiorcom odpowiedniego czasu na zapoznanie się ze zmianami, a jednocześnie są one skorelowane z terminami zmian wprowadzającymi podobne rozwiązania np. w ZUS czy wynikającymi z obowiązku posiada skrzynki do e-doręczeń – wyjaśnia ministerstwo.
Czytaj też: Stosowanie przepisów dotyczących konsumenta do osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą >>
Przedsiębiorca w związku małżeńskim? To nieistotna informacja
Resort zaproponował też, by w drodze nowelizacji zrezygnować z publikowania w CEIDG informacji o istnieniu lub ustaniu małżeńskiej wspólności majątkowej. Obecnie co do zasady nie jest to obowiązkowe, ale może widnieć w systemie. Jak wskazano w uzasadnieniu, taka informacja „nie wnosi istotnych informacji z punktu widzenia prowadzonej działalności gospodarczej”. Projekt przewiduje, że po upływie sześciu miesięcy od opublikowania ustawy, takie informacje mają zostać usunięte z systemu.
W odniesieniu do tej zmiany, w trakcie opiniowania, pojawiły się jednak głosy krytyczne, m.in. ze strony Sądu Najwyższego. W stanowisku wskazano, że zmiana nie została przekonująco wyjaśniona.
- Trzeba przy tym zauważyć, że w zależności od małżeńskiego ustroju majątkowego odmiennie kształtuje się w praktyce zakres ochrony wierzyciela przedsiębiorcy, a więc to, z jakich składników majątkowych może ewentualnie poszukiwać zaspokojenia; stąd wiedza o ustroju majątkowym małżeńskim przedsiębiorcy jest istotna dla podjęcia decyzji o wchodzeniu w relacje kontraktowe z takim przedsiębiorcą, co przemawia za tym, aby była ujawniana we właściwym rejestrze, jakim jest CEIDG – zaznacza SN.
Resort rozwoju negatywnie odniósł się jednak do tej uwagi, stwierdzając, że informacja o małżeńskim ustroju majątkowym jest „nadmiarowa”.
Czytaj też: Podatek od spadków i darowizn w świetle małżeńskich ustrojów majątkowych >>
Elektronizacja – tak, usuwanie informacji – niekoniecznie
Eksperci oceniają, że ograniczenie zgłaszania wniosków wyłącznie do formy elektronicznej rzeczywiście wydaje się uzasadnione.
- Galopującej cyfryzacji nie da się zatrzymać. Choć oczywiście można mieć wątpliwości, czy nie jest to przejaw dyskryminacji wobec osób wykluczonych cyfrowo. Równolegle należy jednak pamiętać, że obowiązek przekazywania przez przedsiębiorcę informacji online dotyczy wielu sfer, np. podatków i wykazów JPK. Tu przedsiębiorca może zlecić przekazywanie informacji JPK do biura księgowego. Zatem i w przypadku założenia działalności gospodarczej może posłużyć się pomocą osób trzecich, w tym rodziny czy pełnomocników – ocenia Anna Grudzień-Kurpiewska, radca prawny prowadzący indywidualną praktykę.
Czytaj też: VAT: pomyłkowe wykreślenie z CEIDG nie pozbawia statusu podatnika >>
Dużo większe wątpliwości prawników budzi kwestia braku informacji o małżeńskim ustroju majątkowym. Zaznaczają oni, że uzasadnienie istnienia takiej regulacji jest o wiele większe, niż wynikałoby to z uzasadnienia zmian przedstawionego przez ministerstwo. Dr Tomasz Ludwik Krawczyk, adwokat w kancelarii GKR Legal, podkreśla, że pod stwierdzeniem o „nadmiarowości” nie podpisałby się żaden przedsiębiorca.
- Kontrahent przedsiębiorcy wpisanego do CEIDG powinien wiedzieć, czy przy większych umowach powinien dla własnego bezpieczeństwa żądać zgody małżonka przedsiębiorcy na ich zawarcie. Aby mu tę wiedzę zapewnić, należałoby wręcz wprowadzić obowiązkowy wpis do CEIDG informacji o statusie majątkowym małżeńskim przedsiębiorcy, podobnie jak obowiązkowy jest wpis o prowadzeniu przez niego działalności w ramach spółki cywilnej. Tyle że dzisiejsza Polska – parafrazując tytuł znanego filmu – to nie jest kraj dla wierzycieli – komentuje dr Krawczyk.
Podobnie uważa mec. Grudzień-Kurpiewska. Podkreśla, że kontrahent może oczywiście nadal żądać informacji o ustroju majątkowym przedsiębiorcy, a jeśli ten jej nie udzieli – rozważyć rezygnację ze współpracy. Jednak publikacja w CEIDG daje pewne gwarancje.
- Informacja o tym, czy w małżeństwie przedsiębiorcy obowiązuje wspólność, czy rozdzielność majątkowa, jest bardzo istotna z punktu widzenia zabezpieczenia i możliwości dochodzenia należności z majątku wspólnego – małżeńskiego przedsiębiorcy. Jawność informacji o małżeńskim ustroju majątkowym pozwoliłaby kontrahentom przedsiębiorcy podjąć odpowiednie kroki w celu zabezpieczenia transakcji, np. poręczenia małżonka albo zgoda małżonka na zaciągnięcie zobowiązania – wyjaśnia prawniczka.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
