Polski Instytut Ekonomiczny i Bank Gospodarstwa Krajowego zaprezentowali w środę w Davos raport „Niesprawiedliwość podatkowa w Unii Europejskiej”. W dyskusji wzięli udział: Mateusz Morawiecki, premier RP, José Ángel Gurría, sekretarz generalny OECD oraz Bruno Le Maire, minister gospodarki i finansów we Francji. W przedstawionym raporcie przeanalizowano straty w poborze podatku w europejskim systemie podatkowym w odniesieniu do PIT, CIT i VAT.

 

Unijne raje podatkowe

Z raportu wynika, że z powodu unikania i uchylania się od opodatkowania oraz łamania przepisów podatkowych kraje członkowskie UE tracą rocznie około 170 mld euro. Ponadto niektóre państwa członkowskie UE stosują nieuczciwe praktyki w celu sztucznego przenoszenia zysków korporacji międzynarodowych. Z tego powodu państwa te powinny być nazywane rajami podatkowymi UE. Łączne saldo wynikające ze stosowania nieuczciwych praktyk to 16 mld euro. Udział korzyści wynikających ze stosowania praktyk unikania opodatkowania w podatku CIT w rajach podatkowych waha się od 16 aż do 88 proc. Oznacza to, że znaczna część dochodów publicznych w tych krajach jest podnoszona na niekorzyść dochodów publicznych w innych państwach członkowskich UE. Największe straty odnotowano w Wielkiej Brytanii, Francji i Niemczech.

Zobacz również: 13 terytoriów na francuskiej liście rajów podatkowych >>

- Analizując dane dotyczące unikania podatków w Europie, można dojść do smutnego wniosku, że solidarność jest tylko deklaratywną wartością w Unii Europejskiej. Straty wynikające z wykorzystywania międzynarodowych transakcji do łamania przepisów podatkowych oraz unikania płacenia podatków zmniejszają dochody państw członkowskich UE o około 170 mld EUR rocznie. Unia powinna podjąć zintegrowane działania na rzecz uszczelnienia systemu podatkowego, co mogłoby stać się dodatkowym źródłem finansowania dla nowego budżetu, konstruowanego już bez ważnego płatnika w postaci Wielkiej Brytanii. Te środki mogłyby również zasilić budżet Sprawiedliwej Transformacji Energetycznej lub Green Deal - podkreśla Piotr Arak, dyrektor Polskiego Instytutu Ekonomicznego.

 


Polska proponuje działania

W raporcie zaproponowano pięć konkretnych działań, które powinny być przedmiotem debaty publicznej, w tym upoważnienie Komisji Europejskiej do nakładania sankcji na kraje (w tym państwa członkowskie UE), które zostały zaklasyfikowane jako raje podatkowe, a także nałożenie na korporacje międzynarodowe obowiązku regularnego ujawniania informacji na temat ich strategii podatkowych w ujednoliconym formacie, mających zastosowanie do wszystkich państw członkowskich UE.

- Mało kto dziś kwestionuje, że nie tylko oszustwa podatkowe, ale także tzw. agresywna optymalizacja, czyli nieuczciwe, choć często zgodne z prawem, unikanie opodatkowania, stanowią poważne wyzwanie i zagrożenie. Nieefektywny pobór podatków generuje straty, które muszą zostać zrekompensowane przez innych podatników, co ostatecznie prowadzi do zaburzenia konkurencji rynkowej i zwiększenia nierówności oraz poczucia niesprawiedliwości. Tylko wspólny wysiłek członków UE i ich ścisła współpraca mogą doprowadzić do skutecznego rozwiązania tego problemu – podkreśla Mateusz Walewski, główny ekonomista BGK.