Na podatek od przerzuconych dochodów powinni zwrócić uwagę w szczególności podatnicy, którzy w przeszłości ponosili koszty na rzecz podmiotów powiązanych, objęte ograniczeniem z uchylonego art. 15e ustawy o CIT. Nowy podatek mogą zapłacić również te podmioty, które poniosły stratę podatkową.
Niejasne przepisy oraz wprowadzona nowelizacja sprawiają, że pierwsze rozliczenie podatku od przerzuconych dochodów może okazać się dużym wyzwaniem. Zbliżającego się rozliczenia nie ułatwi również znikoma praktyka organów podatkowych w tym zakresie.
Pierwsze rozliczenie podatku według „starych” przepisów
Nowowprowadzony podatek należy rozliczać w zeznaniu za rok podatkowy. Ze względu na przedłużenie ustawowego terminu na wykonanie obowiązków w zakresie CIT za 2022 r., podatek od przerzuconych dochodów powinien zostać obliczony i wpłacony po raz pierwszy do 30 czerwca 2023 r. W międzyczasie, 1 stycznia 2023 r. weszła w życie ustawa nowelizująca, która istotnie zmodyfikowała pierwotne warunki opodatkowania podatkiem od przerzuconych dochodów. Znowelizowane przepisy będą miały jednak zastosowanie dopiero do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2023 r. W związku z tym podatek od przerzuconych dochodów za 2022 r. należy rozliczyć według pierwotnej wersji wprowadzonych regulacji.
Zobacz również: Podatek od przerzuconych dochodów obejmie więcej podatników >>
Sprawdź w LEX: W jaki sposób zweryfikować konieczność pobrania podatku od przerzuconych dochodów? >>
Katalog kosztów, które można uznać za przerzucone dochody
W art. 24aa ust. 3 ustawy o CIT zawarto katalog kosztów, które przy spełnieniu określonych warunków, mogą zostać uznane za przerzucone dochody.
Należą do nich wydatki poniesione na:
- usługi niematerialne, obejmujące usługi doradcze, badania rynku, usługi reklamowe, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, ubezpieczenia, gwarancje i poręczenia oraz usługi o podobnym charakterze;
- należności licencyjne dotyczące wszelkiego rodzaju opłat i należności za korzystanie lub prawo do korzystania z praw lub wartości (np. autorskie lub pokrewne prawa majątkowe, licencje, know-how, znaki towarowe);
- przeniesienie ryzyka niewypłacalności dłużnika z tytułu pożyczek;
- finansowanie dłużne związane z uzyskaniem środków finansowych i korzystaniem z tych środków;
- opłaty i wynagrodzenie za przeniesienie funkcji, aktywów lub ryzyk.
Warunki opodatkowania przerzuconego dochodu w 2022 r.
Za przerzucone dochody uznaje się koszty wymienione w powyższym katalogu, poniesione bezpośrednio lub pośrednio przez polskie spółki (polskie zakłady spółek zagranicznych) na rzecz podmiotów powiązanych (w rozumieniu przepisów o cenach transferowych), jeżeli zostaną spełnione łącznie następujące warunki:
- suma tych kosztów, poniesionych na rzecz podmiotów powiązanych i niepowiązanych,
w danym roku podatkowym wynosi co najmniej 3 proc. całkowitej sumy kosztów uzyskania przychodów poniesionych w tym roku przez podatnika, - faktycznie zapłacony podatek dochodowy po stronie odbiorcy tych płatności (za rok,
w którym je otrzymał), był niższy niż 14,25 proc., - otrzymane płatności stanowiły co najmniej 50 proc. wartości uzyskanych przychodów podmiotu powiązanego,
- podmiot powiązany wypłacił otrzymane płatności w formie dywidendy za rok, w którym je otrzymał lub zaliczył je do kosztów uzyskania przychodów (ewentualnie odliczył od dochodu, podstawy opodatkowania, podatku).
Stawka podatku od przerzuconych dochodów wynosi 19 proc. Podstawę opodatkowania stanowią koszty wymienione w katalogu, poniesione na rzecz podmiotów powiązanych i spełniające łącznie wszystkie opisane wyżej warunki.
Co istotne, definicja przerzuconych dochodów w wersji przed nowelizacją nie precyzuje, że podatek dotyczy jedynie kosztów poniesionych na rzecz podmiotów powiązanych niebędących polskimi rezydentami.
Czytaj też: Podatek od przerzuconych dochodów - podatkowy "Paragraf 22" >>
Wyjątek dla rzeczywistej działalności gospodarczej
Wprowadzenie nowych regulacji miało na celu eliminację struktur o charakterze sztucznym, w ramach których transfery dochodów dokonywane są przez jednostki pośredniczące i trafiają do jurysdykcji podatkowych o znikomej efektywnej stawce opodatkowania.
Z tego powodu ustawodawca wprowadził wyjątek od zastosowania przepisów dotyczących przerzuconych dochodów w przypadku kosztów poniesionych na rzecz podmiotów powiązanych, które podlegają opodatkowaniu od całości swoich dochodów w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego i prowadzą w tym państwie istotną rzeczywistą działalność gospodarczą.
Weryfikacja warunku prowadzenia rzeczywistej działalności gospodarczej przez podmiot powiązany powinna w szczególności uwzględnić istnienie przedsiębiorstwa, w ramach którego podmiot powiązany wykonuje faktyczne czynności stanowiące działalność gospodarczą, w tym posiada lokal, wykwalifikowany personel, wyposażenie. Należy również wziąć pod uwagę, czy podmiot powiązany ponosi ryzyko ekonomiczne związane z potencjalną utratą należności i samodzielnie decyduje o ich przeznaczaniu.
Sprawdź w LEX: Czy płatności licencyjne na rzecz podmiotu z USA podlegają opodatkowaniu podatkiem od przerzuconych dochodów? >>
Nowelizacja zmodyfikuje przyszłe rozliczenia
1 stycznia 2023 r. weszła w życie ustawa nowelizująca, która istotnie zmodyfikowała warunki, jakie muszą zostać spełnione, aby poniesione koszty stanowiły przerzucone dochody. Należy jednak pamiętać, że przy rozliczeniu podatku od przerzuconych dochodów za 2022 r. obowiązują przepisy sprzed nowelizacji.
Przedmiotowe warunki zostały przeredagowane i rozszerzone, m.in., dodano kryterium, zgodnie z którym podmiot powiązany musi przekazać co najmniej 10 proc. otrzymanych należności na rzecz innego podmiotu, zaliczając je do kosztów uzyskania przychodu lub dokonując transferu w formie dywidendy. Ponadto łączny przychód zagranicznego podmiotu powiązanego z tytułów należności wymienionych w katalogu od wszystkich powiązanych polskich spółek musi stanowić co najmniej 50 proc. ogółu przychodów tego podmiotu.
W znowelizowanej konstrukcji art. 24aa ustawy o CIT doprecyzowano również, że przerzuconymi dochodami mogą być jedynie koszty poniesione na rzecz podmiotów powiązanych niebędących polskimi rezydentami. Z pierwotnego brzmienia przepisów wynikało, że mogą to być także koszty poniesione na rzecz polskich podmiotów powiązanych.
Kluczową zmianą wprowadzoną w ramach nowelizacji jest przesłanka, zgodnie z którą to na polskiej spółce, która zaliczyła wypłacaną należność do kosztów uzyskania przychodów, ciąży obowiązek wykazania, że należności nie spełniają przynajmniej jednego z warunków uznania ich za przerzucone dochody.
Raje podatkowe bez wyjątków
Kolejnym wyrazem zaostrzenia przepisów dotyczących podatku od przerzuconych dochodów jest wprowadzenie szczególnych zasad przewidzianych dla wypłat dokonywanych na rzecz podmiotów powiązanych, którzy mają siedzibę w tzw. rajach podatkowych. W przypadku wypłaty takich należności, wprowadzono domniemanie, że poniesione koszty spełniają warunki uznania ich za przerzucone dochody.
Przepisy te obejmują koszty poniesione na rzecz podmiotów powiązanych mających siedzibę, zarząd lub miejsce zarejestrowania na terytorium kraju stosującego szkodliwą konkurencję podatkową, z którym Polska nie ratyfikowała umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania albo umowy stanowiącej podstawę do uzyskania od organów podatkowych tego państwa informacji podatkowych.
Jak się przygotować?
Pomimo że ciężar dowodu formalnie obowiązuje podatników dopiero od 2023 r., przy rozliczeniu podatku CIT za 2022 r. należy przeprowadzić szczegółową weryfikację, czy spółka nie ma obowiązku zapłaty podatku od przerzuconych dochodów.
Odpowiednia dokumentacja zebrana w trakcie analizy będzie mogła zostać wykorzystana w przypadku potencjalnej kontroli organów podatkowych. Wobec niejasnych przepisów i licznych wątpliwości interpretacyjnych, z jakimi muszą zmierzyć się podatnicy rozliczający podatek od przerzuconych dochodów za 2022 r., dochowanie należytej staranności może mieć kluczowe znaczenie w przypadku sporu z organami podatkowymi.
Klaudia Szczepanowska, junior tax associate w Kancelarii Penteris
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
