Mimo że od 2022 r. przepisy dotyczące sprzedaży poleasingowych samochodów zostały zaostrzone, to same organy podatkowe potwierdzają alternatywne rozwiązanie. Przedsiębiorca, który wykupi auto z leasingu, musi czekać sześć lat od momentu wykupu, jeśli chce sprzedać samochód bez podatku dochodowego. Nawet gdy wykorzystuje poleasingowy samochód na cele prywatne, a nie do działalności gospodarczej, to jego zbycie rozlicza jak przychód z biznesu. Tak wynika z art. 10 ust. 2 pkt 4 i art. 14 ust. 2 pkt 19 ustawy o PIT. Nie dotyczy to jednak przekazania auta w darowiźnie. 

Jak wyjaśnia Jarosław Ziobrowski, adwokat, partner w kancelarii Ziobrowski Tax&Law, Polski Ład wprowadził zasadę, zgodnie z którą przedsiębiorca wykupując samochód po leasingu i przeznaczając go na cele prywatne jest zobligowany do odprowadzenia podatku z tytułu sprzedaży, jeśli od momentu przejęcia samochodu do momentu sprzedaży nie upłynie sześć lat. Dotyczy to jednak wyłącznie odpłatnego zbycia, czyli sprzedaży a nie np. darowizny. - Tym samym w sytuacji, kiedy przedsiębiorca wykupi przedmiot leasingu i następnie przekaże go w formie darowizny innemu podatnikowi, także członkowi rodziny, podatek PIT nie będzie naliczany - mówi mec. Ziobrowski.

To rozwiązanie dla tych, którzy po wykupie z leasingu nie chcą już dłużej wykorzystywać auta w działalności gospodarczej, ale np. chcą je zbyć i kupić nowe.

Czytaj w LEX: Polski Ład: Zmiany warunków wykupu przedmiotu leasingu >

- Co do zasady zaostrzenie przepisów miało wyeliminować możliwość unikania podatku przy sprzedaży takich aut. Przedsiębiorcy korzystają jednak z możliwości przekazania samochodów w darowiźnie, ponieważ taka transakcja nie podlega przepisom ustawy o PIT, ale ustawie o podatku od spadków i darowizn. Nowe regulacje ustawy o PIT dotyczą wyłącznie przypadków odpłatnego zbycia, czyli na przykład sprzedaży. Natomiast umowa darowizny ma charakter nieodpłatny. Po stronie darczyńcy nie powstaje przychód podlegający opodatkowaniu PIT. Organy podatkowe nie mają więc innej możliwości niż potwierdzenie, że przedsiębiorca nie płaci daniny, jeśli przekaże auto w darowiźnie, nawet jeśli zrobi to zaraz po jego wykupie. Nie musi w ogóle czekać  – mówi Grzegorz Grochowina, szef Zespołu Zarządzania Wiedzą w Departamencie Podatkowym w KPMG w Polsce.

Sprawdź w LEX: W jaki sposób dokonać darowizny samochodu wykupionego z leasingu? >

Pytanie o wykup na cele prywatne

Potwierdza to dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w najnowszej interpretacji z 21 lipca 2023 (nr 0113-KDIPT2-1.4011.242.2023.5.ID). Z wnioskiem o jej wydanie wystąpił mężczyzna, który jest jednym z trzech wspólników spółki cywilnej. W 2018 r. spółka zawarła umowy leasingu operacyjnego dotyczące trzech samochodów osobowych, które wykorzystywała do celów działalności gospodarczej.

Umowy leasingu zakończyły się w grudniu 2022 r. i wówczas spółka skorzystała z prawa do wykupu aut. Faktury zakupu zostały wystawione na spółkę jako leasingbiorcę.

Wspólnicy postanowili wycofać pojazdy z działalności gospodarczej i przeznaczyć na ich własne cele osobiste, niezwiązane z prowadzoną działalnością gospodarczą. Przeniesiono też własność samochodów do majątków odrębnych wspólników.

Samochody nie zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych, a ich nabycie (w cenie netto) nie stanowiło kosztów uzyskania przychodu. Ponieważ wykup miał być związany z przekazaniem ich na cele prywatne (niezwiązane z działalnością opodatkowaną), spółka nie odliczyła VAT naliczonego, który wynikał z faktur wykupu samochodów z leasingu.

Mężczyzna napisał we wniosku o interpretację, że chce podarować auto innej osobie (nie wskazał jednak komu).

Chciał uzyskać potwierdzenie, że jeżeli spółka wykupiła samochody z leasingu, nie ujmując przedmiotu leasingu w ewidencji środków trwałych i przeznaczyła je na cele osobiste wspólników, to czy w przypadku darowizny samochodu przez wspólnika, nie wystąpi przychód do celów podatkowych.

Sprawdź w LEX: Czy można nie wprowadzać samochodu na środki trwałe w działalności tylko zarejestrować go prywatnie, a po upływie pół roku sprzedać na umowę kupna sprzedaży? >

Darowizna nie podlega PIT

Dyrektor KIS potwierdził, że tak. To dlatego, że w związku z aktem darowizny darczyńca nie otrzymuje żadnych wartości pieniężnych ani innego przysporzenia majątkowego. Przekazanie samochodu w drodze darowizny nie będzie wywoływało skutków podatkowych u darczyńcy. Czynność ta nie podlega opodatkowaniu PIT.

- Planowana darowizna samochodu wykupionego z leasingu nie spowoduje powstania przychodu opodatkowanego podatkiem dochodowym od osób fizycznych – podsumował dyrektor KIS.

Sprawdź w LEX: Czy od sprzedaży środka trwałego wykupionego z leasingu należy odprowadzić składki zdrowotne? >

- Ewentualny podatek od spadków i darowizn może zapłacić osoba obdarowana, bo to ona jest podatnikiem. Jeśli jednak obdarowany należy do najbliższej rodziny (jak np. małżonek czy dziecko) korzysta ze zwolnienia dla tzw. zerowej grupy podatkowej. Co więcej, po pół roku od nabycia samochodu w darowiźnie może sprzedać pojazd bez płacenia podatku dochodowego. W tym przypadku przychód ze sprzedaży samochodu należy zakwalifikować do źródła przychodów, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d ustawy o PIT, czyli do odpłatnego zbycia rzeczy  – mówi Grzegorz Grochowina.

To oznacza, że osoba nabywająca rzecz w darowiźnie musi sprawdzić, czy powinna zapłacić podatek od spadków i darowizn. Przypomnijmy, że osoby zaliczone do tzw. zerowej grupy podatkowej mogą w ogóle uniknąć podatku, niezależnie od kwoty darowizny. Z kolei sprzedaż rzeczy rozlicza się według art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d ustawy o PIT - nie podlega opodatkowaniu po upływie pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie. 

Zobacz procedurę w LEX: Polski Ład – Powstanie przychodu ze sprzedaży samochodu wykupionego z leasingu >

Jarosław Ziobrowski podkreśla, że jest to już kolejna korzystna dla podatników interpretacja w sprawie rozliczenia podatku po wykupie auta z leasingu i podarowaniu go bliskiej osobie. Osoba otrzymująca darowiznę musi jednak pamiętać o obowiązkach wynikających z przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn. W praktyce w przypadku darowizny otrzymanej od np. od rodziców osoby obdarowane mogą skorzystać z całkowitego zwolnienia od podatku pod warunkiem zgłoszenia tego faktu do naczelnika urzędu skarbowego w terminie sześć miesięcy od dnia otrzymania darowizny.

Sprawdź w LEX: Jak opodatkować sprzedaż auta wykupionego z leasingu i przeznaczonego na cele prywatne przez ryczałtowca? > 


Darowizna może być bez VAT

Jak zwraca uwagę Agata Malicka, współwłaścicielka biura rachunkowego, przedsiębiorca chcący uniknąć podatku od darowizny auta, powinien spełnić odpowiednie warunki już na etapie wykupu. Wyjaśnia, że mamy do czynienia z dwoma transakcjami: najpierw wykupu auta z leasingu, a później z jego zbyciem w drodze sprzedaży lub darowizny. Żeby nie płacić daniny na etapie darowizny, trzeba o tym pomyśleć już wcześniej. Dodaje, że fiskus korzystnie dla podatników interpretuje nie tylko przepisy dotyczące PIT, ale również VAT od darowizny samochodów wykupionych z leasingu.

-Żeby darowizna była wolna od VAT, musi to być wykup na cele osobiste, niezwiązanie z działalnością gospodarczą. Przedsiębiorca nie może więc odliczyć podatku naliczonego z faktury wykupu. Nie może też odliczyć wydatku na nabycie ani wprowadzić samochodu do ewidencji środków trwałych - mówi Agata Malicka. 

Czytaj więcej: Darowizna samochodu w rodzinie przez podatnika VAT >>

Potwierdzeniem tego jest interpretacja z 19 lipca br. (nr 0114-KDIP4-2.4012.257.2023.2.MŻA). Z wnioskiem wystąpiła spółka, która wykupiła auto z leasingu operacyjnego z zamiarem nieodpłatnego przekazania byłemu wspólnikowi. VAT z faktury wykupu nie został odliczony, a samochód został przekazany umową darowizny.

- Darowizna samochodu osobowego nie będzie stanowiła czynności podlegającej opodatkowaniu VAT - stwierdził dyrektor KIS.

Inaczej byłoby, gdyby przedsiębiorca wykupił samochód do działalności gospodarczej lub do celów mieszanych i odliczył przy tym VAT. Jeśli później przekazałby pojazd w darowiźnie, musiałby zapłacić VAT od darowizny. Zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy o VAT, przez dostawę towarów rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, jeżeli podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia tych towarów.

Sprawdź w LEX: Czy wykup samochodu z leasingu przez jednego ze wspólników spółki cywilnej, umożliwi temu wspólnikowi sprzedaż samochodu bez podatku dochodowego po upływie pół roku od wykupu? >