Z analiz KPMG wynika, że skarbówka coraz bardziej skupia się na konkretnych kwestiach podatkowych. Kontrole ogólne zdarzają się coraz rzadziej. Obecnie postępowania kontrole dotyczą najczęściej:
- opłat licencyjnych,
- amortyzacji znaków towarowych,
- usług niematerialnych,
- cienkiej kapitalizacji i
- cen transferowych.
Znaki towarowe na cenzurowanym
Transakcje dotyczące znaków towarowych są dla organów podatkowych szczególnie podejrzane. Istota problemu sprowadza się do tego, że przepisy prawa podatkowego umożliwiają amortyzowanie tylko i wyłącznie nabytych znaków towarowych. Podatnik, który w ramach swojej działalności wytworzył określony znak towarowy, nie może dokonywać jego amortyzacji. Znaki towarowe przenoszone są najczęściej do wyspecjalizowanego podmiotu, który będzie zajmował się zarządzaniem tymi znakami oraz nadzorował ich ochronę prawną. Zdaniem ekspertów KPMG w Polsce, takie działanie podatnika może zostać zakwestionowane przez organy podatkowe, w konsekwencji czego może zostać uznane za pozorne lub podlegające pod klauzulę unikania opodatkowania.
- W rezultacie podmiot zarządzający znakami otrzymuje opłaty od podmiotów, które te znaki wykorzystują w bieżącej działalności i rozpoznaje koszty z tytułu amortyzacji tych znaków. U podmiotów korzystających ze znaków pojawia się natomiast koszt podatkowy w postaci opłat licencyjnych. Taki kształt rozliczeń jest kwestionowany przez organy podatkowe, które negują sens ekonomiczny takich transakcji uznając, że podstawowym celem takich działań było uzyskanie korzyści podatkowych. Tymczasem istnieje wiele argumentów biznesowych dla takiego działania - tłumaczy Oskar Wala, menedżer w zespole ds. postępowań podatkowych i sądowych w KPMG w Polsce.
Zobacz również: Samorząd: Przepisy zwalniające doradców z tajemnicy są sprzeczne z Konstytucją >>
Ceny transferowe
Zainteresowaniem fiskusa cieszą się również ceny transferowe i transakcje dokonywane pomiędzy podmiotami powiązanymi. Przesłanki, dla których organy podatkowe mogą kwestionować daną transakcję to rynkowość danej transakcji oraz wybrana metoda kalkulacji. Organy podatkowe lub organy kontroli skarbowej są obowiązane do ustalenia wartości rynkowej przedmiotu transakcji między podmiotami powiązanymi w oparciu o wszelkie dostępne dla tych organów informacje mogące mieć wpływ na określenie tej wartości. Sprawdzeniu podlega czy przyjęta przez strony wartość transakcji byłaby na takim samym poziomie, gdyby była zawarta między podmiotami niepowiązanymi. Kontroli podlega również zasadność wybrania danej metody kalkulacji. Jeżeli na skutek kontroli podatkowej ceny transferowe stosowane przez podatnika zostaną uznane za nierynkowe, to organy podatkowe przeprowadzają doszacowanie dochodu podatnika.
Dokumentowanie usług niematerialnych
Eksperci zwracają uwagę, że przepisy prawa nie nakładają na podatnika obowiązku dokumentowania usług niematerialnych, jednakże urzędy często kwestionują fakt czy dana usługa została rzeczywiście wykonana. Utarta praktyka wskazuje, aby w przypadku usług niematerialnych zbierać wszystkie dowody potwierdzające wykonanie danej usługi (np. maile, umowy, raporty, notatki). Warto jednak przypomnieć, że zgodnie z prawomocnym orzeczeniem WSA w Gliwicach sygn. akt I SA/Gl 448/19 z dnia 18 lipca 2019 r., nie mają oparcia ani w przepisach ogólnego prawa podatkowego, ani w unormowaniach z zakresu podatku od towarów i usług tezy, że na stronie postępowania podatkowego ciąży obowiązek posiadania materialnych dowodów potwierdzających wykonanie poszczególnych usług niematerialnych. Sąd stwierdził, że nie istnieje ograniczenie pozwalające organom podatkowym w toku postępowania oprzeć rozstrzygnięcie jedynie na tym, że podatnik nie przedstawił wystarczających materialnych dowodów na wykonanie usługi. Dodatkowo, to na organach podatkowych obowiązek ustalenia prawdy obiektywnej i to one są zobowiązane do ustalenia prawdy obiektywnej, do której powinny dążyć wszelkimi środkami dowodowymi, ale podatnik powinien móc wykazać i potwierdzić prawidłowość swoich rozliczeń.
Zobacz więcej: Problematyczne rozliczanie usług niematerialnych >>
Kontrole coraz dłuższe
Zgodnie z ordynacją podatkową, załatwienie sprawy wymagającej przeprowadzenia postępowania dowodowego powinno nastąpić bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w ciągu miesiąca, a sprawy szczególnie skomplikowanej – nie później niż w ciągu dwóch miesięcy od dnia wszczęcia postępowania. Kontrola powinna natomiast zakończyć się bez zbędnej zwłoki. Zgodnie z ustawą o KAS kontrola celno-skarbowa powinna skończyć się bez zbędnej zwłoki nie później niż w trzy miesiące. Terminy te mają jednak charakter instrukcyjny. Z analiz KPMG wynika, że w praktyce postępowania trwają nawet kilkanaście miesięcy, a termin załatwienia sprawy jest wielokrotnie przedłużany. Oskar Wala zwraca uwagę, że zgodnie z przepisami przedłużające się postępowanie może skutkować tym, że podatnik nie będzie zobowiązany do zapłaty odsetek za zwłokę od ewentualnych zaległości. W praktyce jednak wyłączenie to nie znajduje zastosowania, jeśli do przedłużającego postępowania przyczynił się podatnik lub opóźnienie powstało z przyczyn niezależnych od organu. Taka ogólna definicja wyjątków skutkuje tym, że w praktyce organy podatkowe domagają się zapłaty odsetek od zaległości nawet w sytuacji, gdy podstawowe terminy postępowania były wielokrotnie przedłużane.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
