NSA rozpatrzył trzy sprawy dotyczące tego samego podatnika, takiego samego stanu faktycznego ale innych okresów obrachunkowych. Spór dotyczył nieuznania za koszty uzyskania przychodu wydatków udokumentowanych dowodami wewnętrznymi, poniesionych na zakup na giełdzie części do maszyn (pozyskiwanych z recyklingu).

Główny zarzut: Przedawnienie

Wniesione przez pełnomocnika podatnika skargi kasacyjne dotyczyły trzech wyroków Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu, wydanych w przedmiocie określenia zobowiązania w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2008 r.,  2009 r. i 2010 r. Zarzuty skargi  obejmowały  zarówno przepisy prawa materialnego, jak i procesowego, ale to naruszenie tych drugich  przesądziło o wygranej podatnika. Główny bowiem zarzut skargi dotyczył przedawnienia zobowiązania podatkowego i warunków skutecznego zawieszenia biegu przedawnienia. W sprawie doszło bowiem do sytuacji, w której organ podatkowy, aby nie dopuścić do przedawnienia zobowiązania podatkowego w pośpiechu wszczął postępowanie karnoskarbowe, a zawiadomienie wysłał  do podatnika z pominięciem  pełnomocnika, który to bezspornie był ustanowiony. W skardze kasacyjnej pełnomocnik podatnika podniósł też oczywiście inne zarzuty dotyczące postępowania (m.in. odmowę przesłuchania świadka), ale to kwestia nieprawidłowego zawiadomienia stała się rozstrzygająca.

 

Pełnomocnika trzeba zawiadomić

Pełnomocnik podatnika zwracał uwagę na nieprawidłowe zawiadomienie skarżącego o zawieszeniu biegu przedawnienia, z uwagi na pominięcie przy doręczeniu zawiadomienia ustanowionego w sprawie pełnomocnika. Jeżeli bowiem podatnik ustanawia pełnomocnika do reprezentowania jego interesów (praw i obowiązków) w postępowaniu kontrolnym, oznacza to, że jest on uprawniony do reprezentowania strony (podatnika) we wszystkich czynnościach tego postępowania, które nie wymagają jego osobistego udziału, w tym do odbierania zawiadomień wystosowanych w trybie art. 70c ustawy – ordynacja podatkowa. Doręczenie pisma stronie w sytuacji, gdy został ustanowiony pełnomocnik, nie wywołuje żadnego skutku procesowego, stanowiąc jedynie informację dla strony o treści pisma, które powinno być - zgodnie z udzielonym pełnomocnictwem - doręczone pełnomocnikowi. Na wcześniejszym etapie tego postępowania WSA w Opolu nie uznał  tych zarzutów.

Zobacz również: Wpłata na konto z białej listy dopiero od stycznia 2020 roku >>

Nieprawidłowe doręczenie problemem

NSA przychylił się do argumentacji pełnomocnika podatnika, w jego ocenie tryb i sposób postępowania organów podatkowych były naganne, co powinien stwierdzić WSA. Stwierdził, że w sprawie doszło do przedawnienia. Wszczęcie przez organ postępowania stało się nieskuteczne poprzez nieprawidłowe doręczenie zawiadomienia o jego wszczęciu. NSA uchylił decyzje organów podatkowych i wyroki WSA w Opolu.

- NSA tymi wyrokami dał wyraz poszanowania praw podatnika. Dał wyraźny sygnał podatnikom – przedsiębiorcom, że nie tylko oni mają obowiązek przestrzegania przepisów prawa, ale zobowiązane do tego są też organy podatkowe – stwierdziła po rozprawie Elżbieta Konopka, doradca podatkowy, pełnomocnik podatnika. Dodała, że organ nie może wymagać od podatnika praworządności a sam naruszać przepisy prawa.

- To ważne orzeczenia w sytuacji procederu częstego nadużywania przez organy podatkowe swoich uprawnień poprzez stosowanie manewru przerwania biegu przedawnienia wskutek wszczęcia postępowania karnoskarbowego – podkreśliła.

Wyroki NSA z 17 września 2019 r. sygn. akt I FSK 3236/17, I FSK 3472/17, I FSK 3473/17