Węgiel to ostatnio jedno z najbardziej poszukiwanych dóbr, a koszty ogrzewania i obawy o ich ciągły wzrost spędzają sen z oczu chyba wszystkim, i tym mieszkającym w blokach i domach jednorodzinnych. Dlatego tak istotne są kwestie, zwłaszcza podatkowe, mające wpływ na ich wysokość.
Sprawa, która była przedmiotem interpretacji indywidualnej dotyczy samorządów i sposobu rozliczenia VAT z wynajmowanych mieszkańcom lokali.
Czytaj w LEX: Fiskus: dostawę energii cieplnej w ramach najmu należy opodatkować 23 proc. VAT >>>
Czytaj w LEX: Najem a podatek od towarów i usług >>>
Gmina jako właściciel lokali mieszkalnych świadczy usługi wynajmu wyłącznie na cele mieszkalne. Najemca zobowiązany jest uiszczać gminie czynsz oraz opłaty za centralne ogrzewanie. Na opłatę za c.o. składa się wynagrodzenie palacza i koszty zakupu węgla. Na fakturze wykazany jest czynsz za lokal mieszkalny oraz opłata za ogrzewanie lokalu, która jest ustalana na podstawie wskaźnika udziału powierzchni wynajmowanego lokalu w stosunku do powierzchni całkowitej budynku według faktycznych kosztów ogrzewania poniesionych w roku poprzednim.
Każda z tych pozycji w ocenie gminy jest zwolniona z VAT. I o potwierdzenie tego gmina zapytała organy skarbowe. Gmina stoi na stanowisku, że czynsz jak i opłaty za centralne ogrzewanie pobierane od najemców są zwolnione z VAT. Są one bowiem ściśle związane z usługą najmu lokali, a usługi w zakresie wynajmowania nieruchomości o charakterze mieszkalnym korzystają ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT.
Czytaj w LEX: Dostawy energii cieplnej przez wspólnotę mieszkańców a VAT. Omówienie do wyroku TS z dnia 17 grudnia 2020 r., C-449/19 >
Zobacz również: NSA: Farma fotowoltaiczna i usługi odrębne z odwróconym VAT >>
Dyrektor KIS: Usługi odrębne
W interpretacji z 2 września br. dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał stanowisko gminy za nieprawidłowe (nr 0114-KDIP4-3.4012.314.2022.3.JJ). Stwierdził, że co do zasady, każde świadczenie dla celów opodatkowania podatkiem od towarów i usług, powinno być traktowane jako odrębne i niezależne.
PROCEDURA Zwolnienia z VAT usług wynajmu i dzierżawy >>>
Zdaniem dyrektora KIS, brak jest podstaw, aby uznać, że dostawa energii cieplnej jest nierozerwalnie związana z najmem lokalu mieszkalnego, a ich rozdzielenie miałoby charakter sztuczny. Nie tworzą one bowiem tylko jednego niepodzielnego świadczenia, tj. nie stanowią kompleksowej usługi najmu lokalu. Czynność dostawy energii cieplnej, której zużycie rozliczane jest w oparciu o wskazane kryterium, powinna być opodatkowana według stawki właściwej dla tej czynności, a nie dla usługi najmu.
W konsekwencji dla czynności polegających na dostawie ciepła (rozliczanej w sposób odzwierciedlający jej zużycie, tj. ustalana na podstawie wskaźnika udziału powierzchni wynajmowanego lokalu w stosunku do powierzchni całkowitej budynku według faktycznych kosztów ogrzewania poniesionych w roku poprzednim, na podstawie ryczałtu stanowiącego swojego rodzaju prognozę), nie można zastosować zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy. Dostawa energii cieplnej stanowi bowiem świadczenie odrębne od usługi najmu lokali mieszkalnych.
Czytał w LEX: Kiedy najem warto opodatkować ryczałtem – poradnik na przykładach >>>
Czytaj w LEX: Nieopodatkowana VAT działalność statutowa gminy wyklucza odliczenie >>>
Organ podkreślił, że w tej sprawie, uwzględniając przepisy prawa oraz orzecznictwo sądów administracyjnych i TSUE, brak jest podstaw, aby uznać, że czynność dostawy energii cieplnej jest nierozerwalnie związana z najmem lokalu mieszkalnego.
Dla dokonywanych zatem przez gminę czynności polegających na odsprzedaży dostawy ciepła, nie można zastosować zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy. Dostarczanie tych mediów stanowi bowiem świadczenie odrębne od usługi najmu lokali mieszkalnych.
Eksperci: Temat złożony, ważny sposób rozliczania ciepła
- Zasadniczo przyjmuje się, że świadczenia takie jak: woda, ścieki, energia elektryczna, energia cieplna, co do zasady powinny być uważane za odrębne świadczenia od usługi najmu, jeżeli najemca ma możliwość wyboru sposobu korzystania z danych towarów i usług poprzez decydowanie o wielkości zużycia. Może być to stwierdzone zarówno poprzez rozliczanie w oparciu o odczyty z indywidualnych liczników jak również w oparciu o inne kryteria uwzględniające zużycie – wskazuje Agnieszka Fijałkowska-Wocial, doradca podatkowy w kancelarii LTCA Zarzycki Niebudek Kubicz.
Ekspertka zauważa, że we wniosku wskazano, iż opłata za ogrzewanie jest ustalana na podstawie wskaźnika udziału powierzchni wynajmowanego lokalu w stosunku do powierzchni całkowitej budynku według faktycznych kosztów ogrzewania poniesionych w roku poprzednim na podstawie ryczałtu stanowiącego swojego rodzaju prognozę. Ważne są zatem zapisy w umowie najmu.
- W konsekwencji dyrektor KIS uznał, że opłata ustalana jest w sposób odzwierciedlający zużycie energii cieplnej, co przesądziło o uznaniu dostawy tej energii za świadczenie odrębne od usługi najmu. Ponieważ wnioskodawca pomimo braku indywidualnych liczników, określił w umowach z najemcami inne kryteria uwzględniające faktyczne zużycie energii cieplnej, tym samym organ uznał, że brak jest podstaw, by traktować opłaty z tytułu energii cieplnej za element kalkulacyjny usługi najmu i opodatkować ich odsprzedaż łącznie z usługą najmu – uważa Agnieszka Fijałkowska-Wocial.
Czytaj w LEX: Wynajem mieszkania na krótkoterminowe zakwaterowania z 23 proc. stawką VAT >>>
Ekspertka wskazuje, że podobne stanowisko zawarł NSA w wyroku z 14 grudnia 2018 r., sygn. I FSK 2055/16. NSA wskazał na to, jakie okoliczności decydują o uznaniu najmu z kosztami ciepła za jedną usługę.
Na inne aspekty zwraca uwagę kolejny ekspert. Jego zdaniem, kryteria określone przez ETS nie są spełnione, np. najemca nie ma możliwości wyboru dostawców ciepła. - Interpretacja powinna zostać zaskarżona do sądu administracyjnego. Paradoksalnie organ cytuje orzeczenie TSUE (C-42/14), które stoi jawnie w sprzeczności z wydaną interpretacją. Najemcy nie mają możliwości wyboru podmiotu dostarczającego ciepło, nie mają również indywidualnego rozliczania (opłaty determinuje powierzchnia a nie liczniki) – twierdzi Wojciech Kliś, doradca podatkowy.
Czytaj w LEX: Stawka VAT na refakturowane koszty mediów związane z najmem (C-42/14) >>>
Czytaj w LEX: Militz Małgorzata, Glosa do wyroku TS z dnia 16 kwietnia 2015 r., C-42/14 >>>
Jego zdaniem, zadziwiające, że takie rozliczenie zgodnie z rozumowaniem KIS obciąża najemców kosztami tych mediów w sposób odzwierciedlający ich zużycie.
- Wystarczy dokonać wręcz prostego eksperymentu myślowego, żeby obalić tezę organu – ustawienie grzejników na najniższy poziom grzania przy większej powierzchni spowoduje mniejsze zużycie niż ustawienie grzejników na maksymalny poziom przy mniejszej powierzchni. Ostatecznie powierzchnia lokalu nie będzie determinować faktycznego zużycia – ocenia Wojciech Kliś.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
