W Ministerstwie Finansów rozpoczynają się zapowiadane szerokie konsultacje w sprawie podatku u źródła (WHT) z udziałem przedstawicieli przedsiębiorców. Powołane zostały grupy robocze, które zajmą się trzema podstawowymi kwestiami: beneficial owner (BO - rzeczywisty właściciel płatności), look-through approach (LTA - czyli ustalania przez organ podatkowy, kto jest rzeczywistym właścicielem należności, w sytuacji gdy podmiot uzyskujący taką należność nie jest jej rzeczywistym właścicielem) oraz subject to tax (STT - zasady podlegania opodatkowaniu). Prace mają potrwać do grudnia 2024 r.
SZKOLENIE: Beneficial owner w podatku u źródła (WHT) - zapisz się >
Jakub Jankowski, zastępca dyrektora departamentu podatków dochodowych w Ministerstwie Finansów, zapowiadał niedawno podczas Kongresu Rady Podatkowej Lewiatan, że MF chce wprowadzić ułatwienia w zakresie compliance. - Mamy świadomość, że sprawozdawczość jest nadmiernie rozbudowana. Zastanawiamy się, jak ten proces ograniczyć, np. w zakresie weryfikacji kontrahentów. W najbliższym czasie będziemy się skupiać na ułatwieniach w raportowaniu danych czy podatku u źródła – powiedział Jankowski.
W lutym Jarosław Szatański, dyrektor departamentu podatków dochodowych MF, zapowiadał, że rozważane są zmiany ustawowe. - Wydaje się, że jest to praca na okres minimum roku. Mam nadzieję, że w wyniku tych prac powstałby docelowy kształt systemu opodatkowania u źródła. Myślę o zmianach ustawowych w tym zakresie – powiedział.
Czytaj w LEX: Rozliczanie należności opodatkowanych „u źródła” krok po kroku >
Trzeba zdefiniować kwestie należytej staranności
Eksperci podkreślają, że idea konsultacji jest bardzo dobra, jednak ich efektem powinna być kompleksowa reforma podatku u źródła. Tymczasem Ministerstwo Finansów rozpoczyna konsultacje od rozmów na temat projektu objaśnień z 25 września 2023 r., który - jak wielokrotnie wskazywali eksperci - wykracza poza przepisy i zakłada szereg niekorzystnych rozwiązań, ograniczających prawo do preferencji.
Dr Izabela Andrzejewska-Czernek, radca prawny, członek zarządu IFA Polska podkreśla, że najlepszym rozwiązaniem byłaby zmiana przepisów o WHT.
-To dobrze, że Ministerstwo Finansów jest otwarte na dyskusję w sprawie podatku u źródła. Przedsiębiorcy i prawnicy uczestniczący w spotkaniach grup roboczych woleliby rozpocząć od omawiania zmian przepisów, nie od zmian w projekcie objaśnień, jednak należy mieć nadzieję, ze docelowo uda się wypracować satysfakcjonujące rozwiązania - mówi dr Izabela Andrzejewska-Czernek.
Wyjaśnia, że o ile w kwestii klauzuli subject to tax wystarczy interpretacja ogólna, to przepisy dotyczące rzeczywistego właściciela oraz zasady look-through approach wymagają zmiany. - Dla podatników kluczowe jest też zdefiniowanie, jakie warunki należy spełnić, by dochować wymogów należytej staranności - dodaje dr Andrzejewska-Czernek.
Konieczna reforma, objaśnienia nie wystarczą
Również Agnieszka Wnuk, doradczyni podatkowa, partnerka w Quidea zaznacza, że podatek u źródła wymaga reformy.
- Prowadzone przez Ministerstwo Finansów konsultacje to bardzo dobra inicjatywa. Punktem wyjścia jest projekt objaśnień z 25 września 2023 r., pytanie czy to właściwa droga. Przedsiębiorcy oczekują przede wszystkim zmiany przepisów, ponieważ nawet najlepsze objaśnienia nie mają takiej mocy, aby zmienić przepisy, które są źródłem problemów i złej praktyki organów. Tymczasem brakuje jednoznacznych deklaracji MF, że taka zmiana jest planowana – mówi Agnieszka Wnuk.
Dodatkowo - jak zaznacza - projekt objaśnień, chociażby w obszarze look-through approach negatywnie wpłynął na praktykę stosowania przepisów w dotychczasowym brzmieniu.
Przykładem jest interpretacja indywidualna z 2 maja 2024 r. (nr 0114-KDIP2-1.4010.104.2024.2.PP). Sprawa dotyczyła spółki, która rozważa wypłatę dywidendy spółce C. Udziałowcem spółki jest spółka B. z siedzibą na Cyprze, z kolei 100-proc, udziałowcem B. jest C. z siedzibą w Austrii.
Polska spółka posiada certyfikat rezydencji potwierdzający, że podmiot otrzymujący dywidendę ma siedzibę dla celów podatkowych w Austrii. Zapytała, czy będzie uprawniona do zastosowania zwolnienia i niepobierania podatku u źródła kierując się zasadą look-through approach z uwagi na status odbiorcy.
Dyrektor KIS wydał negatywną interpretację, powołując się na projekt objaśnień. - Ministerstwo Finansów koncepcję „look-through approach” poruszyło w aktualnym projekcie objaśnień podatkowych z 25 września 2023 roku dotyczącym poboru podatku u źródła. Z pkt 2.3. powyższego projektu wynika, że stosowanie koncepcji „look-through approach” (czyli ustalania przez organ podatkowy, kto jest rzeczywistym właścicielem należności w sytuacji, gdy podmiot uzyskujący taką należność nie jest jej rzeczywistym właścicielem) nie znajduje uzasadnienia ani w przepisach ustawy o CIT, ani w przepisach Ordynacji podatkowej. Ministerstwo Finansów powołując się na orzecznictwo TSUE oraz NSA stwierdziło, że można i należy uznać, że organy podatkowe nie są - co do zasady - zobowiązane do stosowania tej koncepcji – stwierdził dyrektor KIS.
I zaznaczył, że stanowisko MF zmieniło się w porównaniu do poglądów przedstawionych w projekcie objaśnień podatkowych z 19 czerwca 2019 r., z których wynikało, że w niektórych sytuacjach ostateczni odbiorcy należności (m. in. z tytułu dywidendy) mają status rzeczywistego właściciela i to oni, z pominięciem podmiotu pośredniczącego mogą korzystać ze zwolnienia z podatku u źródła.
Tego samego argumentu dyrektor KIS użył w interpretacji z 24 kwietnia 2024 r. (nr 0114-KDIP2-1.4010.106.2024.2.PP).
Czytaj również: Trudniej będzie skorzystać z preferencji w podatku u źródła >>
Konieczne doprecyzowanie wielu kwestii
Przemysław Pruszyński, doradca podatkowy, dyrektor departamentu Konfederacji Lewiatan, zaznacza, że polskie przepisy w zakresie podatku u źródła są uważane za najbardziej nieprecyzyjne, niejasne i nieuwzględniające rzeczywistości gospodarczej. Wskazują na to zarówno polskie firmy, jak też inwestorzy zagraniczni. - Przedsiębiorcy apelują o stworzenie regulacji, która będzie precyzyjna i zrozumiała do zastosowania - mówi Pruszyński.
Konfederacja Lewiatan wskazuje na potrzebę doprecyzowania takich kwestii, jak m.in.:
- stworzenie checklisty dotyczącej należytej staranności, wydanej w formie objaśnień podatkowych,
- wprowadzenia stopniowania należytej staranności w zależności od kwoty (poniżej progu 2 mln zł – niższe wymagania, powyżej 2 mln zł wyższe wymagania), także przy podmiotach powiązanych,
- potwierdzenie w objaśnieniach, że opinia o stosowaniu preferencji może dotyczyć stosunków przyszłych (przyszłe wypłaty dywidendy, kolejne umowy pożyczek zawarte z tymi samymi podmiotami na podobnych, rynkowych warunkach itd.),
- wskazanie w objaśnieniach sposobu postępowania, w przypadku gdy płatnik nie jest w stanie pozyskać określonych dokumentów lub spotyka się z odmową ich udostępnienia,
- wyjaśnienie / potwierdzenie, czy opinie o stosowaniu preferencji można stosować co wypłat (dywidend) do krajowych podmiotów.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
