Ministerstwo Finansów opublikowało w czwartek projekt objaśnień do przepisów podatku u źródła (WHT). Konsultacje potrwają do 10 października.
- Ministerstwo już wcześniej zapowiadało wydanie nowych objaśnień w sprawie podatku u źródła. Dziwić może jednak termin - projekt opublikowano tuż przed wyborami, więc nie wiadomo, jakie będą jego dalsze losy. Projekt zawiera rozwiązania korzystne dla przedsiębiorców, jednak więcej jest tych niekorzystnych, które mają na celu ograniczenie prawa do preferencji. Są też luki w projekcie, np. całkowite pominięcie kwestii, jak ma wyglądać proces dochowania należytej staranności przez polskiego płatnika – mówi Michał Kwaśniewski, adwokat, parter w Quidea.
Czytaj też w LEX: Zasady poboru podatku u źródła (WHT) od 1 stycznia 2023 r. >
Projekt sprzeczny z tym, nad czym pracuje Komisja Europejska
Dr Izabela Andrzejewska-Czernek, radca prawny, koordynator IFA YIN Polska, podkreśla, że najlepszym rozwiązaniem byłaby zmiana przepisów o WHT. - Doceniamy to, że MF pracuje nad problematyką podatku u źródła i dzieli się efektami swoich prac. Mamy szansę, jako praktyka, odnieść się do nich i rozpocząć dyskusję o tym, jakie warto podjąć dalsze działania w zakresie WHT. Niestety, projekt objaśnień wychodzi poza treść ustawy i przedstawia wykładnię przepisów w sposób dla podatnika niekorzystny. Dziwi to, że treść objaśnień jest sprzeczna z kierunkiem, w którym zmierza Komisja Europejska i z projektem dyrektywy Faster, mającej uprościć procedury transgranicznych inwestycji – mówi ekspertka.
Dodaje, że nie ma też żadnego nawiązania do poprzednich objaśnień, tak szeroko komentowanych przez praktykę i naukę prawa podatkowego w Polsce. Brakuje również praktycznych przykładów stosowania przepisów.
- Wątpliwości mnożą się, zamiast zmniejszać. Odpowiedzialne doradzenie płatnikowi w zakresie WHT na podstawie aktualnych przepisów i tego projektu objaśnień wymaga wiedzy na temat sytuacji ekonomicznej wszystkich podmiotów z grupy oraz systemu podatkowego i prawnego w państwach wszystkich podmiotów z grupy – zaznacza dr Andrzejewska-Czernek.
Warunki, jakie musi spełnić rzeczywisty właściciel płatności
Wątpliwości budzą zwłaszcza nowe warunki uznania zagranicznego podmiotu otrzymującego płatność za rzeczywistego właściciela (BO - beneficial owner). Przypomnijmy, że poboru podatku można uniknąć, m.in. jeśli zarząd podmiotu wypłacającego ponad 2 mln zł (z tytułu dywidendy, odsetek lub należności licencyjnych do pojedynczego powiązanego odbiorcy płatności) złoży oświadczenie m.in. że dochowując należytej staranności zweryfikował, iż zagraniczny podmiot otrzymujący płatność jest jej rzeczywistym właścicielem i prowadzi rzeczywistą działalność gospodarczą.
MF zaznacza, że z definicji BO wykluczone są podmioty, które w odniesieniu do otrzymywanej należności pełnią funkcję administratora dochodu.
Administrator nie może być uznany za rzeczywistego właściciela i korzystać z preferencji, gdyż jego prawo do dysponowania dochodem jest ograniczone zobowiązaniem do przekazania otrzymanej należności innemu podmiotowi.
Czytaj w LEX: Rozliczanie należności opodatkowanych „u źródła” krok po kroku >
Z projektu wynika, że administratorem dochodu są podmioty spełniające takie warunki, jak m.in.:
- podmiot pośredniczący realizuje niewielką marżę na przekazywanych płatnościach,
- należności w krótkich odstępach czasu są przekazywane na rzecz innego podmiotu,
- płatności należności występują cyklicznie w regularnych odstępach czasu,
- podmiot nie dokonuje reinwestycji środków finansowych uzyskanych w związku z otrzymanymi należnościami,
- większość przychodów podmiotu pochodzi z transgranicznych płatności finansowych dokonywanych przez podmioty powiązane,
- występują znaczące pozycje w bilansie spółki w odniesieniu do zagranicznych podmiotów powiązanych,
- występuje wielopiętrowa nieprzejrzysta struktura, gdzie kolejnymi udziałowcami są inne spółki pośredniczące,
- należność jest przekazywana dalej do podmiotu, który nie skorzystałby z preferencyjnego opodatkowania przewidzianego w UPO lub dyrektywach unijnych,
- istnieje związek czasowy pomiędzy założeniem podmiotu a zmianą przepisów podatkowych gwarantujących przywileje podatkowe w innym państwie,
- podmiot znajduje się w jurysdykcji posiadającej rozbudowaną sieć umów o unikaniu podwójnego opodatkowania lub preferencyjne zasady opodatkowania pasywnych dochodów otrzymywanych ze źródeł zagranicznych,
- podmiot ma swoją rezydencję w państwie zajmującym wysokie miejsce na liście bezpośrednich zagranicznych inwestycji na terytorium Polski, głównie ze względu na transgraniczne płatności finansowe, a nie działalność handlową lub produkcyjną, i jednocześnie nie występuje współmierność pomiędzy wielkością PKB tego państwa, a skalą inwestycji prowadzonych z jego terytorium.
- To warunki szczególnie niekorzystne dla spółek holdingowych i finansowych. Można odnieść wrażenie, że objaśnienia skonstruowano w ten sposób, by ograniczyć preferencje dla wypłat do krajów Beneluksu. Dziwić może też bezpośrednie wysłanie przez MF w treści projektu ostrzeżenia do płatników wypłacających należności do podmiotów z krajów posiadających rozbudowaną sieć umów o unikaniu podwójnego opodatkowania – mówi Michał Kwaśniewski.
Pytanie o ochronę wynikającą z objaśnień
Resort odnosi się też do koncepcji look-through approach (LTA - czyli ustalania przez organ podatkowy, kto jest rzeczywistym właścicielem należności w sytuacji, gdy podmiot uzyskujący taką należność nie jest jej rzeczywistym właścicielem). Chodzi o możliwość zastosowania umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania państwa siedziby rzeczywistego właściciela danej należności, a nie jej bezpośredniego odbiorcy.
- Można i należy uznać, że organy podatkowe nie są - co do zasady - zobowiązane do stosowania tej koncepcji - twierdzi MF.
Zaraz potem dodaje jednak, że możliwość zastosowania tej koncepcji jest w zasadzie ograniczona tylko do przypadków, gdy łącznie spełnione są trzy przesłanki:
- wykorzystanie spółki pośredniczącej pomiędzy państwem płatnika a państwem odbiorcy należności będącego rzeczywistym beneficjentem nie skutkuje obniżeniem podatku u źródła pobieranym w państwie płatnika;
- występuje tożsamość płatności co do rodzaju w relacji płatnik - zagraniczna spółka pośrednicząca - zagraniczny odbiorca płatności będący rzeczywistym beneficjentem;
- całość struktury lub dana płatność nie jest sztuczna w rozumieniu art. 22c ustawy o CIT.
- To zmiana na niekorzyść podatników. Powstaje też pytanie, jaką ochronę mają zapewniać objaśnienia, skoro – jak pisze MF – organy podatkowe nie są zobowiązane do stosowania koncepcji LTA – mówi Michał Kwaśniewski.
Czytaj też w LEX: Krzemińska Iwona, Majkowski Wojciech, Zastosowanie tzw. look-through approach przez polskiego płatnika podatku u źródła (WHT) >
Wypłata dywidend do państw, w których są zwolnione
Zdaniem mec. Kwaśniewskiego, wydaje się natomiast, że korzystna dla podatników i płatników będzie zmiana w zakresie opodatkowania wypłat dywidend do spółek z państw, w których są one zwolnione z opodatkowania. Dotychczas organy podatkowe stały na stanowisku, że wyklucza to stosowanie zwolnienia z podatku u źródła.
Według MF, wymóg efektywnego opodatkowania należy w szczególności rozumieć jako brak zwolnienia o charakterze podmiotowym czy przedmiotowym w stosunku do uzyskiwanych przychodów (dochodów). Zgodnie z projektem, w przypadku dywidend warunek powinien być rozumiany w ten sposób, iż podmiot otrzymujący dywidendę powinien podlegać efektywnemu opodatkowaniu w państwie członkowskim. Mając jednak na uwadze odmienność dyrektywy PS (dotyczy wyeliminowania podwójnego opodatkowania dywidend przekazywanych pomiędzy spółkami dominującymi a spółkami zależnymi różnych państw członkowskich) i dyrektywy IR (dotyczy zniesienia podatku u źródła od odsetek i należności licencyjnych wypłacanych przez spółkę państwa członkowskiego na rzecz spółki powiązanej z innego państwa członkowskiego), warunek ten powinien być odnoszony wyłącznie do aspektów podmiotowych.
Czytaj również: MF objaśni na nowo przepisy o uldze na ekspansję i podatku u źródła >>
Czytaj też w LEX: Knawa Katarzyna, Podatek u źródła – czyli o poprawieniu niektórych błędów oraz o tych, które nadal wymagają dopracowania >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
