Powódka Agnieszka M. 6 października 2010 roku zawarła notarialną umowę na kupno mieszkania w Warszawie. Do notariusza przyniosła papierowy wypis z księgi wieczystej, w której w rozdziale II i IV nie było żadnych wpisów. Powódka była przekonana, że nabywa nieruchomość bez obciążeń. I ja wpisano do księgi.

Omyłka przy migracji

Jednak w 2012 roku okazało się, że w czasie tzw. migracji, czyli przenoszenia wpisów z papierowych ksiąg wieczystych do wersji elektronicznej wkradł się błąd. W maju 2012 r. sąd z urzędu dokonał sprostowania i wpisał hipotekę kaucyjną na 196 tys. zł. na rzecz Banku BPH S.A.

Czytaj: Zamknięta księga wieczysta zachowuje moc i znaczenie dokumentu urzędowego

Powódka w pozwie domagała się wykreślenia obciążenia hipoteką, na podstawie art. 10 ustawy o księgach wieczystych. Powstał problem, kto ponosi odpowiedzialność za błędy w elektronicznej księdze wieczystej? Sąd pierwszej instancji uzgodnił treść księgi wieczystej z aktualnym stanem prawnym, to znaczy wykreślił hipotekę kaucyjną ustanowionej na rzecz pozwanego banku. Stwierdził, że powódka była w dobrej wierze, w momencie kupna mieszkania i o tym wpisie nie wiedziała, a więc nabyła nieruchomość bez obciążeń.

 

Apelacja banku oddalona

Bank złożył apelację, która została oddalona 25 maja 2017 r. Sąd Okręgowy nie przyjął argumentacji Banku, że nie ma podstaw do pozbawienia go zabezpieczenia, które dotyczyło poprzedniego właściciela mieszkania, gdyż zaciągnął on kredyt w BPH.

Bank złożył skargę kasacyjną. W kasacji adwokat Adrian Sienkiewicz powołał się na art. 18 ustawy o księgach wieczystych i hipotece. Według tego przepisu równocześnie z wpisem prawa, do którego odnosi się ujawnione w księdze wieczystej roszczenie, wykreśla się z urzędu wpisy praw nabytych po ujawnieniu roszczenia, jeżeli wpisy te są sprzeczne z wpisem prawa, którego roszczenie dotyczyło, albo jeżeli w inny sposób naruszają to prawo.

 


- Błędy nastąpiły w wersji elektronicznej, ale w papierowej był poprawny stan obciążania nieruchomości - wyjaśniał adwokat Sienkiewicz. - Nie doszło do zdarzenia, które powodowałoby wygaśnięcie hipoteki - dodał.  A radca prawny Anna Sienkiewicz, także reprezentująca bank stwierdziła, że błąd przy migracji treści księgi wieczystej nie może pozbawiać banku zabezpieczenia.

Treść e-ksiąg jest wiążąca

Sąd Najwyższy nie podzielił poglądu przedstawicieli banku. Zdaniem Sądu Najwyższego powódkę chroni rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych. A zatem stan prawny ujęty w wersji cyfrowej ma moc wiążącą, zaś część papierowa przestaje być księgą wieczystą. - Po digitalizacji rękojmia objęła tylko wersję cyfrową. Stare dokumenty nie korzystają z ochrony - stwierdził sędzia sprawozdawca Marian Kocoń.

Sygnatura akt I CSK 809/17, wyrok z 6 marca 2019 r.

Więcej przydatnych materiałów znajdziesz w LEX:

Skutki przedawnienia wierzytelności zabezpieczonej hipoteką kaucyjną >

Warunki zabezpieczenia roszczenia >

Opodatkowanie PCC ustanowienia hipoteki >