Sprawa dotyczyła umorzenia zaległości podatkowej z tytułu trzeciej i czwartej raty podatku od nieruchomości. Wnioskodawca wskazywał, że aktualnie nie prowadzi działalności gospodarczej, a na jego działce są prowadzone kosztowne roboty budowlane. Zmierzały one do otwarcia stacji paliw, która miała stworzyć nowe miejsca pracy. Organ pierwszej instancji jednak odmówił. Ustalił bowiem, że wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w zakresie skupu płodów rolnych, sprzedaży węgla i złomu, posiada też gospodarstwo rolne, dom, budynki związane z działalnością gospodarczą, grunty oraz pojazdy mechaniczne specjalistyczne. W ocenie organu, został spełniony warunek odnośnie pomocy de minimis, ale sytuacja wnioskodawcy nie wypełniała przesłanki ważnego interesu podatnika lub interesu publicznego.

Druga instancja też odmówiła

W drugiej instancji sprawą zajęło się samorządowe kolegium odwoławcze, które zwróciło uwagę, że oświadczenia o wielkości przychodów uzyskanych z gospodarstwa rolnego były wewnętrznie sprzeczne, więc nie można było ich uznać za rzetelne. Ponadto wnioskodawca nie wyjaśnił należycie swojej sytuacji majątkowej i finansowej. Organ podkreślił, że stosowanie ulg podatkowych wobec wnioskodawcy, który osiąga znaczne dochody, rozbudowuje swoją działalność gospodarczą i nie doświadcza niezależnych od niego sytuacji, które wpływałyby na uzyskiwane przez niego przychody, a mimo tego nie płaci podatków, byłoby równoznaczne z finansowaniem działalności gospodarczej przez budżet gminy. Mając powyższe na uwadze, samorządowe kolegium odwoławcze utrzymało sporną decyzję w mocy.

 


Decyzja organu jest uznaniowa

Sprawą zajął się Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie, który wskazał na utrwalone stanowisko w kwestii wzajemnych relacji między art. 67a i 67b ustawy Ordynacja podatkowa (uop). Zgodnie z nim, w przypadku podatnika prowadzącego działalność gospodarczą, dopiero stwierdzenie zaistnienia przesłanek warunkujących umorzenie zaległości podatkowych, uprawnia do rozważania ograniczeń w udzielaniu podatnikowi ulg w spłacie zobowiązań podatkowych określonych w art. 67b uop.

Art. 67a §1 uop, który stanowi o umorzeniu zaległości podatkowej jest skonstruowany na zasadzie uznania administracyjnego. Oznacza to, że samo ustalenie wystąpienia przesłanek nie przesądza rozstrzygnięcia, ponieważ jego wybór został pozostawiony organowi. Dysponuje on też pewnym marginesem swobody w odniesieniu do wykładni pojęć "ważnego interesu podatnika" lub "interesu publicznego". Sąd podkreślił, że zwroty te są swoistymi klauzulami generalnymi, które odsyłają do ocen pozaprawnych (np. wyrok NSA z 26 sierpnia 2010 r., sygn. akt II FSK 689/09). Natomiast sformułowana w sposób ogólny treść art. 67a § 1 pkt 3 uop, nie pozwala na stwierdzenie, że istnieje ściśle określony katalog przesłanek, okoliczności lub zdarzeń, którymi należy kierować się przy rozstrzyganiu spraw na podstawie tego przepisu.

Czytaj także: Kolejne zmiany w podatkach już w kwietniu >>>

Realizowana inwestycja bez wpływu na umorzenie

Sąd przyznał rację organom, które twierdziły, że z prowadzeniem działalności gospodarczej zawsze wiąże się określone ryzyko wystąpienia straty. Natomiast ponoszenie kosztów na modernizację, przebudowę lub rozbudowę przedsiębiorstwa mieści się w realiach gospodarczych. Inwestycje nie są zatem elementem nadzwyczajnym, nieprzewidywalnym i niezależnym od samego przedsiębiorcy. Oznacza to, że sytuacja podatnika nie była wyjątkowa, choć wpływała na jego ogólny stan finansowy. Ponadto WSA zwrócił uwagę, że organ drugiej instancji dokonał analizy wszystkich danych udostępnionych przez podatnika i stwierdził liczne nieścisłości. Deklarowane wydatki zdecydowanie przekraczały wysokość uzyskiwanych dochodów, przy jednoczesnym stwierdzeniu o braku oszczędności, co nie zostało wyjaśnione przez podatnika. Dlatego wytknięty brak rzetelności w przedstawionych danych sam w sobie dyskredytował wniosek o umorzenie zaległości.

 

Podatnik zaniedbywał publicznoprawne długi

Podatnik koncentrował swoją uwagę głównie na inwestycji oraz spłacie długów komercyjnych, które wynikały z podjętego przez niego ryzyka. Niestety równocześnie w sposób zamierzony zaniedbywał długi o charakterze publicznoprawnym. WSA podkreślił, że takie działanie nie uzasadnia spełnienia przesłanki "interesu publicznego", która zobowiązuje każdego z podatników do regulowania swoich zobowiązań. Nie można także pomijać interesu fiskalnego gminy i sprawiedliwego traktowania wszystkich podatników. Natomiast podnoszona kwestia przyszłych profitów dla lokalnej społeczności (np. nowe miejsca pracy i dodatkowe świadczenia podatkowe) nie stanowi o istnieniu podstaw do zastosowania ulgi w zapłacie zaległości. Ponadto brak zysków z prowadzonej działalności gospodarczej nie może być rekompensowany poprzez umarzanie zaległości podatkowych (np. wyrok WSA w Gliwicach z 23 listopada 2011 r., sygn. akt I SA/Gl 358/11). Mając powyższe na uwadze, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie oddalił skargę.

Wyrok WSA w Lublinie z 22 stycznia 2020 r., sygn. akt I SA/Lu 617/19