Marian Banaś, prezes NIK, prezentując 25 sierpnia raport z kontroli przypomniał, że izba po raz kolejny formułuje zastrzeżenia pod adresem KNF. Poprzednie dotyczyły tzw. afery GetBack. (czytaj więcej: NIK zbadała aferę GetBack. Banaś: Państwo chroni interesy wąskich grup)
Getin Noble Bank
KNF w grudniu 2021 r. powierzyła funkcję kuratora Getin Noble Banku S.A. Bankowemu Funduszowi Gwarancyjnemu (BFG). Miał on poprawić sytuację banku i zapewnić efektywność wdrażanego planu naprawy.
We wrześniu 2022 r. BFG wszczął zaś przymusową restrukturyzację Getin Noble Banku.
- W związku z tym BFG pełnił jednocześnie funkcje organu przymusowej restrukturyzacji, kuratora banku (tymczasowego administratora) oraz gwaranta depozytów bankowych, co w ocenie NIK mogło prowadzić do konfliktu interesów – podaje NIK.
NIK przypomina, że zwrócił na to uwagę Trybunał Sprawiedliwości UE. Z kolei Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie orzekł nieprawomocnie, że wydanie decyzji przez BFG w przedmiocie przymusowej restrukturyzacji GNB nastąpiło z naruszeniem prawa.
NIK przyznaje, że rola KNF w procesie przymusowej restrukturyzacji GNB była ograniczona. Podkreśla natomiast, że Bankowy Fundusz Gwarancyjny w zakresie przymusowej restrukturyzacji nie jest kontrolowany przez żaden organ w państwie, także przez KNF.
Cena promocyjna: 230.3 zł
|Cena regularna: 329 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 230.3 zł
Polnord
Polnord S.A. był dawniej jednym z największych deweloperów w Polsce, którego akcje były notowane na warszawskiej giełdzie. Problemy według NIK zaczęły się, gdy główny akcjonariusz Ryszard Krauze po nieudanych inwestycjach z poszukiwaniem ropy w Kazachstanie utracił kontrolę nad spółką. Jego akcje przejęły w drodze egzekucji spółki Skarbu Państwa – PKO BP, BGK i PZU. W 2018 r. ówczesne kierownictwo zaczęło m.in zwalniać pracowników i wygaszać część działalności, a w kolejnym roku akcje sprzedano węgierskiej spółce Cordia International mimo sprzeciwu zagranicznego inwestora Hanapeta. - Drobni inwestorzy, którzy często kupowali akcje po znacznie wyższych cenach (nawet 20-30 zł), zostali zmuszeni do ich sprzedaży w ramach tzw. przymusowego wykupu akcji – opisuje NIK. W 2021 roku Polnord został wycofany z giełdy i wkrótce zmienił nazwę na WWA Development S.A.
Zdaniem kontrolerów nadzór Urzędu KNF nad Polnordem ograniczał się do sprawdzania, czy spółka wywiązuje się z obowiązków informacyjnych i sprawozdawczych. - Nie prowadzono systematycznej analizy sprawozdań finansowych Polnordu, mimo corocznych złych wyników finansowych spółki – podaje NIK, dodając, że UKNF bezprawnie lekceważył skargi mniejszościowych akcjonariuszy, traktując je jak informacje od „nieprofesjonalnych uczestników rynku finansowego”.
Najpoważniejsze zastrzeżenia kontrolerów wzbudziła natomiast decyzja o wycofaniu Polnordu z obrotu giełdowego. - UKNF wydał na to zgodę, mimo świadomości toczącego się w sądzie sporu o unieważnienie uchwały w tej sprawie. Urząd, wbrew własnym wytycznym, nie zawiesił postępowania. Ocenił pozew sądowy jako obarczony brakami formalnymi, co w ocenie NIK było działaniem bezprawnym i stanowiło rażące naruszenie przepisów nakazujących zawieszenie postępowania w obliczu zagadnienia wstępnego – czytamy.
Czytaj także: Bułgarskie polisy obnażają słabość systemu
Ursus
Upadły producent ciągników w 2024 r. został sprzedany przez syndyka ukraińskiemu przedsiębiorcy za kwotę 74 mln zł. Wcześniej była to spółka giełdowa. W 2019 r. komornik zajął 10 proc. jej majątku na rzecz wierzyciela (PKO BP).
UKNF na podstawie analizy wewnętrznej pracowników oraz informacjach pozyskanych z domu maklerskiego uznał, że doszło wówczas do ujawnienia i wykorzystania informacji poufnej. Powiadomił o tym prokuraturę, jednakże przekazał jej dokumenty - zdaniem NIK - nierzetelne i nieuwzględniające osób mających realny dostęp do informacji dotyczącej wszczęcia egzekucji komorniczej.
17 dni później KNF podała do publicznej wiadomości informację o złożeniu zawiadomienia i blokadzie rachunków papierów wartościowych i rachunku pieniężnego. NIK zwraca uwagę, że takich środków nie zastosowano w żadnej z pozostałych 10 spraw dotyczących podejrzenia ujawnienia i wykorzystania informacji poufnej w 2019 roku. Prokuratura umorzyła dochodzenie w sprawie zawiadomienia złożonego przez KNF, a decyzja ta została utrzymana przez sąd. Komisja nie podała jednak do publicznej wiadomości informacji o prawomocnym umorzeniu dochodzenia.
- Zdaniem NIK brak tej informacji miał m.in. wpływ na kurs akcji spółki Ursus, a w konsekwencji na jej upadłość i wycofanie akcji w październiku 2022 r. z obrotu na Giełdzie Papierów Wartościowych – podają kontrolerzy.
Po ogłoszeniu upadłości KNF wszczynał postępowania nadzorcze dotyczące nałożenia na spółkę Ursus i członków zarządu kar pieniężnych. - W jednym z postępowań KNF działał niezgodnie z kodeksem postępowania administracyjnego, nie podejmując wszelkich niezbędnych działań w celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego – podaje NIK. Kontrolerzy dodają, że zgromadzona w trakcie kontroli dokumentacja jest aktualnie przedmiotem analiz pod kątem skierowania zawiadomień do prokuratury.
Polski Bank Apeksowy
Polski Bank Apeksowy S.A. (PBA) miał być alternatywą dla dwóch istniejących w Polsce zrzeszeń banków spółdzielczych. O zgodę na jego utworzenie wystąpiło w 2016 r. 56 banków spółdzielczych. Po ponad roku KNF – dwoma głosami za i aż przy sześciu wstrzymujących – wydała decyzję zezwalającą na utworzenie banku. W 2018 r. KNF wydała natomiast decyzję odmawiającą zezwolenia na rozpoczęcie przez niego działalności.
Według NIK ówczesny przewodniczący KNF podjął „niezrozumiałą” decyzję o przekazaniu wniosku o wydanie zezwolenia na utworzenie PBA do ponownego zbadania przez departament prawny, co wydłużyło postępowanie. Zastrzeżenia NIK dotyczą też m.in. zbyt późnego i nierzetelnego poinformowanie PBA o przesłankach mogących skutkować niewydaniem zezwolenia na rozpoczęcie działalności.
UKNF: NIK błędnie oceniła materiał dowodowy
Z zarzutami NIK nie zgadza się UKNF.
- Kontrolerzy NIK nie uwzględnili określonych faktów, nie ocenili materiału dowodowego w sposób racjonalny, bezzasadnie pominęli istotne okoliczności pomimo wielokrotnego wskazywania na nie przez UKNF. W niektórych przypadkach NIK nie wykazała dostatecznych dowodów na sformułowanie negatywnej oceny działań KNF - czytamy w stanowisku opublikowanym na stronie internetowej komisji. UKNF szczegółowo odnosi się w nim również do sytuacji każdej z czterech opisywanych spółek.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
