Kredytobiorcy procesujący się z Getin Noble Bankiem po ogłoszeniu upadłości banku znaleźli się w trudnej sytuacji i często nie wiedzą, co dalej robić. Pewne jest, że czeka ich wiele lat trudnego procesu przeciwko syndykowi. Bo, zgodnie z art. 174 par. 1 kodeksu postępowania cywilnego, sąd zobowiązany jest do zawieszenia postępowania i wezwania syndyka do udziału w sprawie.
- A zatem wszystkie sprawy, jakie zawisły w sądzie, zostaną wstrzymane do czasu wstąpienia syndyka. To może potrwać wiele miesięcy. Sędziowie będą odwoływać rozprawy, a frankowicze - czekać latami na wyrok. W tym czasie będą musieli zadecydować, czy płacić raty. Nie jest już możliwe również dokonywanie zabezpieczeń – tłumaczy radca prawny Daniel Ostaszewski, wspólnik w kancelarii Czyżewski Nowojski Ostaszewski.
Zobacz procedurę w LEX: Wpływ ogłoszenia upadłości na cywilne postępowanie rozpoznawcze toczące się z udziałem upadłego >
Wielu frankowiczom sądy już wcześniej udzieliły zabezpieczenia, polegającego na zawieszeniu spłaty rat. Pojawia się pytanie, co dalej z tymi zabezpieczeniami? Czy frankowicze muszą wrócić do spłacania rat?
Czytaj też: Frankowicze Getin Noble Bank nie mają jak zgłosić potrącenia >>
Rozbieżności w przepisach utrudniają interpretacje
Zgodnie z art. 43 prawa upadłościowego, zabezpieczenia zastosowane przez sąd upadają z dniem ogłoszenia upadłości.
- Oznacza to, że kredytobiorcy, którzy mieli wcześniej zabezpieczenie, są ponownie zobowiązani do uiszczania rat, a ich niespłacanie może prowadzić do wypowiedzenia umowy przez syndyka i wystąpienia z roszczeniami do kredytobiorców – uważa adwokat Oskar Miłoń, Kancelaria Kieler-Miłoń.
Przepisy prawa upadłościowego nie określają w sposób kompleksowy skutków, które wywołuje ogłoszenie upadłości w stosunku do postanowień udzielających zabezpieczenia przed ogłoszeniem upadłości.
Zobacz procedurę w LEX: Zawieszenie postępowania (upadłość strony) >
- W tym zakresie należy stosować przez analogię przepis art. 146 ust. 1 ustawy Prawo upadłościowe. Oznacza to, że postępowania zabezpieczające, wszczęte przed dniem ogłoszenia upadłości co do zasady z mocy prawa ulegają zawieszeniu, a następnie, z chwilą uprawomocnienia się postanowienia o ogłoszeniu upadłości, umorzeniu – mówi radca prawny Tomasz Zaremba z Bochenek i Wspólnicy Kancelaria Radców Prawnych sp. k.
Jednak istnieje rozbieżność w interpretacji art. 43 prawa upadłościowego, podobnie jak uprzednio w przypadku art. 135 ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym. Zabezpieczenia zastosowane przez sąd zgodnie z treścią art. 43 prawa upadłościowego mają upadać. Natomiast pozostaje pytanie, czy to zabezpieczenie jest kierowane do majątku dłużnika (kredytobiorcy) czy wierzyciela (bank).
- W mojej ocenie nie jest to zabezpieczenie stricte do majątku banku – toteż zabezpieczenia wydane w toku procesu sądowego powinny zostać utrzymane w mocy. Zabezpieczone pozostaje bowiem przede wszystkim roszczenie o ustalenie nieważności umowy – uważa radca prawny Maciej Wojciechowski z Xaltum Barczak Rozpara Kancelaria Radców Prawnych.
Również Beata Strzyżowska, radca prawny (Kancelaria Radcy Prawnego Beata Strzyżowska) stoi na stanowisku, że nie ma podstaw do upadku zabezpieczeń przyznanych przez sądy. Prawniczka uważa, że taka forma zabezpieczenia jest zasadna, ponieważ nie jest skierowana bezpośrednio do majątku upadłego banku, ale jedynie normuje prawa i obowiązki stron na czas trwania procesu.
Zobacz procedurę w LEX: Zgłoszenie wierzytelności w postępowaniu upadłościowym >
Z kolei Rafał Olejnik, adwokat i partner zarządzający z Kancelarii Dowlegal Adwokaci Decowska-Olejnik sp.p. uważa, że zgodnie z przyjętą praktyką do zabezpieczenia poprzez wstrzymanie płatności rat nie stosuje się regulacji art. 146 ust. 3 prawa upadłościowego, bowiem mając na uwadze, że zabezpieczenie jest jedynie czasowym unormowaniem praw i obowiązków na czas sporu sądowego, nie jest w żadnym wypadku skierowane do majątku upadłego (a właśnie tego dotyczy ten przepis) - majątku tego ani nie ogranicza, ani też nie wprowadza ograniczeń w jego likwidacji.
Roszczenia o zapłatę mają inne skutki, niż roszczenia o ustalenie nieważności umowy
Zdaniem Tomasza Zaremby typowe postanowienie o zabezpieczeniu powództwa kredytobiorcy polega na wstrzymaniu wykonywania umowy kredytu poprzez zawieszenie obowiązku spłaty rat kapitałowo-odsetkowych na czas postępowania sądowego.
- W związku z tym, dalszy los postanowień udzielających zabezpieczenia kredytobiorcom budzi analogiczne wątpliwości, jak miało to miejsce w toku procedury przymusowej restrukturyzacji Getin Noble Bank S.A., w toku której obowiązywało analogiczne ograniczenie – mówi Tomasz Zaremba.
W kontekście zabezpieczenia znaczenie ma też orzeczenie TSUE z dnia 15 czerwca 2023 r., sygn. C-287/22.
- Wydaje się, że z orzeczenia TSUE wynika, iż po pierwsze sądy powinny udzielać zabezpieczeń nawet wówczas, gdy kapitał nie jest spłacony. Po drugie, z wyroku może wynikać także wniosek, że postanowienie o zabezpieczeniu roszczeń konsumenta poprzez zawieszenie spłaty rat powinno być wydane także w razie upadłości nieuczciwego przedsiębiorcy. Jednak w przypadku zawieszenia spłaty rat bez wpłacenia na rzecz banku kwoty odpowiadającej kwocie wypłaconego kapitału ryzyka skutecznego w pewnym zakresie pozwu ze strony syndyka są tożsame – tłumaczy Dawid Woźniak, adwokat z CDZ Chajec i Wspólnicy Kancelaria Prawna.
Co zatem mają robić kredytobiorcy? Prawnicy radzą konsultowanie z pełnomocnikiem dalszych działań i decyzji, czy dalej płacić raty, czy też nie. Dużo zależy od tego, czy frankowicz spłacił już kapitał i się z niego rozliczył, czy jeszcze pozostaje mu niespłacona wierzytelność.
Chcesz zapisać ten artykuł i wrócić do niego w przyszłości? Skorzystaj z nowych możliwości na Moje Prawo.pl
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
