To duża ulga dla każdego wójta, burmistrza, a zwłaszcza dla prezydentów największych miast. Obowiązek odręcznego podpisania spisu wyborców na każdej stronie oznaczał, że w mieście, w którym obwodów do głosowania było kilkaset, organ wykonawczy musiał złożyć autografy na dziesiątkach tysięcy stron. Po wejściu w życie nowego rozporządzenia ministra infrastruktury w sprawie spisu wyborców tych podpisów będzie co najwyżej kilkaset.
Spis wygenerowany przez CRW
Konieczność wydania nowego rozporządzenia w sprawie spisów wyborców wiąże się z uruchomieniem Centralnego Rejestru Wyborców. Pisaliśmy o nim w tekście: Jeden Centralny Rejestr Wyborców zamiast wielu gminnych. Stworzenie nowego centralnego rejestru, w miejsce rozproszonych gminnych rejestrów, zmienia sposób prowadzenia spisów wyborców i jego aktualizacji. Nie jest zatem możliwe utrzymanie dotychczasowych rozwiązań określonych w rozporządzeniu ministra spraw wewnętrznych z 29 grudnia 2014 r. w sprawie spisu wyborców.
Spis będzie sporządzony według wzoru określonego w niniejszym projekcie rozporządzenia. Nie wymaga się pieczęci organu sporządzającego spis na każdej stronie spisu. Wyłącznie na pierwszą stronę spisu zostanie naniesiona przez system nazwa organu sporządzającego ten spis. Na stronie tej będzie również kod alfanumeryczny spisu (nadawany przez system unikalnie dla każdego spisu) oraz informacja o stronie spisu. Kolejne strony spisu będą identyfikowane poprzez kod alfanumeryczny spisu oraz informację o kolejnej stronie spisu w łącznej liczbie stron. Na ostatniej stronie spisu będzie dodatkowo zamieszczany podpis osoby odpowiedzialnej za sporządzenie spisu w postaci papierowej, czyli odpowiednio: wójta, burmistrza albo prezydenta miasta.
Czytaj w LEX: Zadania i obowiązki gmin w związku z utworzeniem Centralnego Rejestru Wyborców >
- Podpisanie tego dokumentu następuje w formie papierowej. Tutaj ważniejszą zmianą jest to, że nie trzeba będzie podpisywać każdej strony tylko jedną ostatnią – wyjaśniała Katarzyna Kopytowska, zastępca dyrektora w Departamencie Usług Cyfrowych w Ministerstwie Cyfryzacji podczas posiedzenia Zespołu ds. społeczeństwa informacyjnego Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.
Zniesienie obowiązku podpisywania spisu wyborców na każdej stronie to duże ułatwienie. Oznacza bowiem, że wójt (burmistrz, prezydent miasta) nie będzie zobowiązany do składania (w skrajnych przypadkach) nawet kilkudziesięciu tysięcy podpisów. Wymóg podpisania spisu tylko na ostatnie stronie powoduje, że i tak będzie ich jednak dużo, nawet kilkaset.
Podczas posiedzenia zespołu ds. społeczeństwa informacyjnego KWRiST zwróciła na to uwagę Halina Stobierska, zastępca dyrektora Wydziału Spraw Obywatelskich Urzędu Miasta Gdańska. Wskazała, że przy 200 obwodach głosowania, takich podpisów trzeba złożył około 800.
- Dlatego, że mamy podpisy jeszcze pod wyborcami, którzy są w wykazie w załączniku numer 4. Po wydrukowaniu spisu to jest dodatkowo 200 podpisów i jeszcze kopia spisu więc to jest 800 podpisów. Jeżeli zaś chodzi o wybory samorządowe dochodzi jeszcze część „B” spisu wyborców, czyli dokładamy kolejne setki podpisów, więc nie mówmy, że to jest taki drobiazg złożyć 200 podpisów jednego wieczoru - uzasadniała Halina Stobierska.
Czytaj w LEX: Zmiany w obowiązkach samorządowych po nowelizacji Kodeksu wyborczego >
Dlaczego nie elektronicznie?
Nic więc dziwnego, że strona samorządowa KWRiST postulowała, aby spis wyborców wójt (burmistrz, prezydent miasta) mógł podpisać elektronicznie podpisem kwalifikowanym. Postulat w tej sprawie złożył m.in. Związek Powiatów Polskich, a także Unia Metropolii Polskich.
- Generowane z Centralnego Rejestru Wyborców dokumenty do wydruku, w tym zwłaszcza spis wyborców, będą miały zgodnie z zapowiedziami format PDF. Pliki PDF można podpisać podpisem elektronicznym z kwalifikowanym certyfikatem w formacie PAdES. Forma ta umożliwia m.in. dodanie do dokumentu graficznego symbolu podpisu, który można umieścić w dowolnym miejscu. Taką samą metodę oferuje też usługa Podpisz dokument elektronicznie za pomocą podpisu zaufanego - Portal gov.pl (moj.gov.pl) – dla plików PDF stosowany jest format PAdES, a na podpisywanym dokumencie umieszczany jest graficzny symbol podpisu zaufanego. Z technicznego punktu widzenia dodanie podpisu elektronicznego oraz symbolu graficznego podpisu nie dokonuje żadnych zmian (nie narusza integralności) w strumieniu danych w pliku zawierającym treść podpisywanego dokumentu – wskazywał Sylwester Szczepaniak, koordynator ds. społeczeństwa informacyjnego i smart city Unii Metropolii Polskich.
- To wydaje się zupełnie nielogiczne, żeby wójt (burmistrz czy prezydent) nie mógł podpisać całego spisu w sposób elektroniczny podpisem kwalifikowanym – dodawała Patrycja Grebla-Tarasek, radca prawny Związku Powiatów Polskich.
Na przeszkodzie kodeks wyborczy
Okazuje się jednak, że w rozporządzeniu nie można wprowadzić alternatywnej możliwości podpisywania spisów wyborczych elektronicznym podpisem kwalifikowanym przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta), ponieważ wykracza to poza upoważnienie ustawowe zawarte w art. 32a ustawy z 5 stycznia 2011 r. - Kodeks wyborczy.
- To jest oczywiście przed nami. Te zmiany, które my zaproponowaliśmy w ramach budowy CRW to jest jakiś pierwszy etap zmian, które być może kiedyś doprowadzą nas w ogóle do możliwości elektronicznego głosowania. Na dzień dzisiejszy przepisy kodeksu wyborczego są skonstruowane w taki, a nie inny sposób, a rozporządzenie jest tylko i wyłącznie wykonaniem delegacji ustawowej - wskazywała Katarzyna Kopytowska.
Zobacz zestawienie w LEX: Projekty ustaw – zmiany w prawie istotne dla jednostek samorządu terytorialnego >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
