Polskie partnerstwo publiczno-prywatne jest rozwijane głównie przez samorządy, a szczególnie przez miasta. Aktywne są też powiaty i województwa oraz podmioty powiązane z samorządami - spółki komunalne czy jednostki budżetowe. Na rynku polskich projektów PPP dominują umowy, których wartość nie przekracza 40 mln zł – łączna ich liczba stanowi 80 proc. wszystkich umów PPP.
Administracja samorządowa na czele, rządowa rzadziej wybiera PPP
Postępowania na wybór partnera prywatnego wszczynane były najczęściej przez gminy miejskie (30%), gminy wiejskie (17%) oraz gminy wiejsko-miejskie (16%) – wynika z raportu rynku PPP za okres 2009 – I i II kwartał 2019 roku. Administracja rządowa do końca II kwartału 2019 r. zgłosiła 14 projektów PPP, m.in. budowę siedziby Sądu Rejonowego w Nowym Sączu o wartości 52 mln zł oraz 6 umów koncesyjnych na usługi o łącznej wartości ok. 28 mln zł.
Zobacz w LEX procedury:
Przeprowadzenie analizy ryzyka związanego ze specyfiką przedsięwzięcia w formule PPP >
Powołanie komisji przetargowej w postępowaniu o zawarcie umowy o PPP >
W I i II kwartale 2019 r. podpisano trzy umowy o wartości blisko 130 mln zł. W tym okresie wszczęto 10 postępowań o łącznej wartości ponad 80 mln zł – po dwa w sektorze energetycznym i efektywności energetycznej oraz po jednym projekcie w sektorach edukacji, kultury, usług transportowych, gospodarki odpadami, sportu i turystyki i wodno-kanalizacyjnym.
Najwięcej projektów planowanych do realizacji jest w sektorze sportu i turystyki (30), infrastruktury transportowej (23) oraz efektywności energetycznej (22).
Prawo sprzyja PPP, ale wciąż jest niepewność
- Nie widzę problemu w regulacjach prawnych ani w tym, że projekty są związane z dużym ryzykiem, bo wiele się zmieniło – są wytyczne i wsparcie ministerstwa rozwoju. Generalnie samorządy próbują skupiać się na pozostałościach środków dostępnych w formie dotacji – mówi Bartosz Korbus z Instytutu Partnerstwa Publiczno-Prywatnego. Jego zdaniem samorządy wciąż nie wiedzą i nie wierzą, że taki projekt może się powieść. Dodatkowo projekty, które chce realizować samorząd, nie do końca odpowiadają też potencjalnym partnerom prywatnym.
Czytaj też: Minister powie, czy warto realizować inwestycję w PPP
Zdaniem eksperta sektor prywatny w Polsce nie jest dość silny – trudno znaleźć partnera prywatnego, bo jest dużo innych możliwości realizacji inwestycji. – Może kiedy koniunktura trochę ochłonie i będzie mniej dostępnych dotacji, wszyscy będą musieli nieco bardziej się wysilić, i może wtedy przyjdzie czas na PPP – przypuszcza.
Jak dodaje, PPP jest często ostatnią deską ratunku dla wielu samorządów, jak już nie ma innego na uzyskanie wsparcia inwestycji, wybierają ostatecznie formułę PPP.
Sprawdź w LEX:
Kiedy w postępowaniu o wydzierżawienie gruntu gminnego nie stosuje się trybu przetargowego? >
Profesjonalne wsparcie doradców ważnym czynnikiem
Profesjonalne wsparcie doradców jest ważnym czynnikiem powodzenia projektów PPP – wynika z raportu. Podmioty publiczne korzystały z fachowych usług doradczych w okresie przygotowań do ogłoszenia postępowania i w czasie jego trwania w przypadku 58 na 135 postępowań zakończonych zawarciem umów PPP (43%).
Jedną z barier, na którą zwracają uwagę podmioty publiczne, jest wysoki koszt doradztwa. Ważna wiec jest rola polityki rządowej i prowadzony przez MIiR program kompleksowego wsparcia doradczego, zapewniającego podmiotom publicznym finansowanie znacznej części kosztów doradztwa. Istotne też jest, że opracowano wytyczne w zakresie etapu przygotowania projektu i etapu postępowania przetargowego, w tym wzorcowe dokumenty.
Banki też winne
Część winy za wciąż niedostateczny rozwój formuły PPP ponosi, zdaniem Bartosza Korbusa, także sektor bankowy, który nie jest chętny do finansowania takich przedsięwzięć. – Często wymaga na przykład cesji wierzytelności w formie forfaitingu – czyli potwierdzenia przez samorząd, że płatności wieloletnie będą dokonywane bez względu na zachowanie partnera prywatnego, a to nie jest akceptowane przez skarbników – mówi. Jak wyjaśnia, zobowiązania z PPP nie zaliczają się generalnie do zadłużenia samorządu, ale z klauzulą forfaitingową już tak.
Czytaj też: Zaciągnięte przez gminę zobowiązanie w PPP może zwiększyć jej zadłużenie >>
Jak wynika z raportu, w ciągu 10 ostatnich lat, od początku 2009 r. do 30 czerwca 2019 r. wszczęto łącznie 557 postępowań PPP, a spośród wszystkich zawartych umów 135 weszło w fazę realizacji. Postępowanie PPP ma na celu wybór partnera prywatnego i zawarcie umowy PPP, prowadzone jest w oparciu o Prawo Zamówień Publicznych lub ustawę o umowie koncesji na roboty budowlane lub usług.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
