Stawka PIT od lipca 2022 r. zostanie obniżona z 17 do 12 proc. Zmiana jest korzystna, doprowadzi jednak do sytuacji, że dokonany na początku 2022 r. wybór formy opodatkowania teraz może okazać się całkowicie nieopłacalny. Z tego powodu rząd zaproponował wprowadzenie możliwości ponownej zmiany formy opodatkowania. Zlikwidowana zostanie z kolei ulga dla klasy średniej.
Przed podjęciem decyzji, podatnicy muszą jeszcze raz dokonać kalkulacji swoich przychodów i kosztów, by zweryfikować, czy ryczałt w dalszym ciągu będzie dla nich opłacalny. W niektórych sytuacjach korzystniejszy może bowiem okazać się powrót na skalę podatkową, czyli zasady ogólne.
Księgowość - o czym warto pamiętać w maju? >>
Będzie można wrócić na skalę podatkową
W związku ze zmianą skali podatkowej, która ma dotyczyć opodatkowania dochodów osiągniętych w 2022 r., ustawa zakłada umożliwienie podatnikom, którzy w 2022 r. opodatkowują swoje dochody podatkiem liniowym lub ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, wybór skali podatkowej.
Z nowelizacji wynika, że podatnicy osiągający w 2022 r. dochody z pozarolniczej działalności gospodarczej lub działów specjalnych produkcji rolnej, które opodatkowane są podatkiem liniowym, będą mogli po zakończeniu 2022 r. dokonać wyboru skali podatkowej dla opodatkowania tych dochodów. Wyboru tego podatnicy dokonają w zeznaniu rocznym PIT-36 składanym za 2022 r. W zeznaniu tym podatnicy wykażą dochody, które w trakcie 2022 r. opodatkowywali podatkiem liniowym. Zatem w okresie od 1 stycznia do 2 maja 2023 r. (30 kwietnia w 2023 r. to niedziela), podatnicy będą mogli podjąć decyzję co do formy opodatkowania tych dochodów. Jeśli jednak podatnik złoży w ustawowym terminie PIT-36L, nie będzie mógł już zmienić tej decyzji i wybrać skali podatkowej.
Czytaj też: Formy opodatkowania działalności gospodarczej >
Jak czytamy w uzasadnieniu, możliwość wyboru skali podatkowej po zakończeniu roku podatkowego oznacza, że podatnicy obowiązani będą obliczać i wpłacać zaliczki należne od dochodów osiągniętych w 2022 r. na dotychczasowych zasadach. Zaliczki te podatnicy wykażą w zeznaniu PIT-36 bez konieczności przeliczania ich według zasad obowiązujących przy opodatkowaniu według skali podatkowej. Co istotne, decyzja co do wyboru skali podatkowej dla opodatkowania dochodów osiągniętych w 2022 r. dotyczyć będzie tylko tego roku. Jeśli więc podatnik na początku 2022 r. (lub w latach poprzednich) wybrał opodatkowanie podatkiem liniowym, to zgodnie z obowiązującymi przepisami (art. 9a ust. 2b ustawy PIT), ta forma opodatkowania dotyczy również lat następnych, w tym 2023 r. Zasady tej nie zmienia wybór skali podatkowej dla opodatkowania dochodów osiągniętych w 2022 r. Zatem podatnik, który również w 2023 r. nie będzie chciał stosować podatku liniowego, będzie musiał w ustawowym terminie (art. 9a ust. 2 i 2b ustawy PIT) zawiadomić właściwego naczelnika urzędu skarbowego o rezygnacji z tego sposobu opodatkowania albo złożyć w terminie i na zasadach określonych w ustawie o ryczałcie sporządzone na piśmie oświadczenie o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.
Zobacz również:
MF likwiduje abolicję podatkową, ale jest problem konstytucyjny >>
Projekt zmian podatkowych w Polskim Ładzie trafił już do Sejmu >>
Ryczałtowcy według specjalnej zasady
Nowelizacja przewiduje nieco inne podejście do podatników objętych ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Z dokumentu wynika, że podatnicy osiągający w 2022 r. przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej lub ze sprzedaży przetworzonych produktów roślinnych i zwierzęcych pochodzących z własnych upraw, hodowli lub chowu, które opodatkowane są ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, będą mogli po zakończeniu 2022 r. dokonać wyboru skali podatkowej dla opodatkowania tych przychodów. Wyboru tego podatnicy dokonają w zeznaniu rocznym PIT-36 składanym za 2022 r. W zeznaniu tym podatnicy wykażą dochody, które w trakcie 2022 r. opodatkowywali ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.
Możliwość wyboru skali podatkowej po zakończeniu roku podatkowego oznacza, że podatnicy obowiązani będą obliczać i wpłacać miesięcznie albo kwartalnie należny ryczałt od przychodów ewidencjonowanych na dotychczasowych zasadach. Ryczałt należny za grudzień lub ostatni kwartał 2022 r. podatnicy obowiązani będą wpłacić do końca lutego 2023 r. Zatem w okresie od 1 stycznia do 2 maja 2023 r. (30 kwietnia w 2023 r. to niedziela) podatnicy będą mogli podjąć decyzję co do formy opodatkowania tych dochodów (przychodów). Jeśli jednak podatnik złoży w ustawowym terminie PIT-28, w którym wykaże przychody opodatkowane ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, to nie będzie mógł już zmienić tej decyzji i wybrać skali podatkowej dla opodatkowania tych samych przychodów.
Czytaj też: Możliwe formy opodatkowana i ich konsekwencje dla prawnika w związku z Polskim Ładem >
Podatnicy, którzy dokonają wyboru skali podatkowej w zeznaniu PIT-36, należny i wpłacony ryczałt od przychodów ewidencjonowanych za poszczególne miesiące albo kwartały 2022 r. wykażą jako zaliczki miesięczne albo kwartalne. Podatnicy nie będą więc obowiązani do wyliczania należnych w 2022 r. zaliczek według zasad obowiązujących przy opodatkowaniu według skali podatkowej. W zeznaniu PIT-36 podatnicy wykażą dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej obliczony zgodnie z art. 24 ust. 2–2b ustawy PIT, czyli na zasadach obowiązujących podatników prowadzących podatkową księgę przychodów i rozchodów. W tym celu, podatnicy obowiązani będą zaprowadzić i uzupełnić podatkową księgę przychodów i rozchodów, w której wykażą osiągnięte w 2022 r. dochody z działalności gospodarczej. W księdze tej obowiązani będą również wpisać wartość remanentu na dzień 1 stycznia i 31 grudnia 2022 r.
Jak wynika z nowelizacji, decyzja co do wyboru skali podatkowej dla opodatkowania dochodów osiągniętych w 2022 r. dotyczyć będzie tylko tego roku. Jeśli więc podatnik na początku 2022 r. (lub w latach poprzednich) wybrał opodatkowanie w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, to zgodnie z obowiązującymi przepisami (art. 9 ust. 1b ustawy o ryczałcie) ta forma opodatkowania dotyczy również lat następnych, w tym 2023 r. Zasady tej nie zmienia wybór skali podatkowej dla opodatkowania dochodów osiągniętych w 2022 r. Zatem podatnik, który również w 2023 r. nie będzie chciał stosować opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, będzie musiał w ustawowym terminie (art. 9 ust. 1 i 1b ustawy o ryczałcie) złożyć oświadczenie na piśmie właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego o rezygnacji z tej formy opodatkowania albo oświadczenie o wyborze opodatkowania dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej na zasadach określonych w art. 30c ustawy PIT.
Zmiana formy opodatkowania w trakcie roku
Możliwa będzie także zmiana formy opodatkowania w trakcie roku. Z ustawy wynika, że podatnicy osiągający w 2022 r. przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej lub ze sprzedaży przetworzonych produktów roślinnych i zwierzęcych pochodzących z własnych upraw, hodowli lub chowu, które przed 1 lipca 2022 r. opodatkowane są ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, będą mogli w terminie do 22 sierpnia 2022 r. złożyć oświadczenie o rezygnacji z opodatkowania przychodów osiągniętych w okresie od dnia 1 lipca do dnia 31 grudnia 2022 r. ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.
Podatnicy, którzy złożą takie oświadczenie, po zakończeniu roku obowiązani będą złożyć dwa zeznania roczne, tj. PIT-28, w którym wykażą przychody osiągnięte od 1 stycznia do 30 czerwca 2022 r., oraz PIT-36, w którym wykażą dochody osiągnięte w okresie od 1 lipca do 31 grudnia 2022 r. Z kolei, podatnicy osiągający w 2022 r. przychody z tzw. najmu prywatnego, którzy opłacali w trakcie roku ryczałt od przychodów ewidencjonowanych z tego tytułu, będą mogli po zakończeniu roku wybrać opodatkowanie według skali podatkowej. Wyboru tego podatnicy dokonają w zeznaniu rocznym PIT-36.
Problem był znany od początku roku
O problemie z tegorocznym wyborem formy opodatkowania wiadomo było już na początku roku. Rząd promował przechodzenie na ryczałt, jednak przez zapowiedzi zmian i poprawek w Polskim Ładzie, przedsiębiorcy nie byli w stanie podjąć jednoznacznych decyzji w tym zakresie. Stowarzyszenie Księgowych w Polsce zaapelowało nawet do ministra finansów, aby wyjątkowo w tym roku termin wyboru formy opodatkowania został przesunięty. Pisaliśmy o tym w tekście pt. SKwP wspiera księgowych i przedsiębiorców w rozliczaniu Polskiego Ładu >>
Agnieszka Czernik, doradca podatkowy sugerowała, że decyzję o wyborze formy opodatkowania, należałoby odłożyć aż do marca lub kwietnia 2023 roku, kiedy to, składając zeznanie podatkowe za rok podatkowy 2022, po prostu moglibyśmy zakreślić stosowne okienko o wyborze formy opodatkowania. Pisaliśmy o tym już w lutym. Ten postulat, jak się wydaje, wzięło pod uwagę MF.
Zdaniem Izabeli Rutkowskiej, doradcy podatkowego, wspólnika w kancelarii Savior Legal&Tax, nie jest to złe rozwiązanie. Opcja ta wydaje się nawet lepsza, niż zmiana formy opodatkowania w sierpniu 2022 r. Nie będzie przynajmniej konieczności składania dwóch zeznań podatkowych w przyszłym roku. - Szkoda jednak, że jest to tylko wybór w jedną stronę. Uzasadnione byłoby też wprowadzenie możliwości przejścia z zasad ogólnych na ryczałt - twierdzi Izabela Rutkowska.
W 2022 r., na wybór formy opodatkowania, jak nigdy wcześniej, znaczący wpływ mają zasady obliczania składki na ubezpieczenie zdrowotne, które zasadniczo się różnią, w zależności od wybranej formy opodatkowania.
- Tym niemniej nie powinno to być jedynym kryterium wyboru. Należy szczególnie dokładnie przeanalizować, czy możemy skorzystać z nowych ulg wprowadzonych do ustawy o PIT lub też na przykład ze wspólnego rozliczenia z małżonkiem – zwraca uwagę Radomir Szaraniec, doradca podatkowy, członek Krajowej Rady Doradców Podatkowych.
Doszły także nowe zwolnienia przedmiotowe, takie jak preferencje dla dużych rodzin, zwane ulgą rodzina 4+, zwolnienie dla osób powracających z zagranicy, czy też zwolnienia dla emerytów, którzy będą kontynuowali dotychczasową działalność i nie będą pobierali emerytury.
Zdaniem Radomira Szarańca, to wszystko powoduje, że nie da się na pierwszy rzut oka, bez głębszej analizy stwierdzić, że na przykład opodatkowanie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, przy stosunkowo niskiej, zryczałtowanej składce na ubezpieczenie zdrowotne, będzie faktycznie najbardziej atrakcyjne dla danego przedsiębiorcy.
Czytaj też: Kiedy najem warto opodatkować ryczałtem – poradnik na przykładach >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
