Istotą estońskiego CIT jest przesunięcie czasu poboru podatku na moment wypłaty zysków z przedsiębiorstwa. Ryczałtowe rozliczenie przewidziane jest dla firm, które działają w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub akcyjnej.
Niższa stawka CIT, ale nie dla wszystkich
Jedną z głównych korzyści wynikających z zastosowania estońskiego CIT jest niższa efektywna stawka podatkowa. Zobaczmy - w przypadku wypłaty dywidendy przez spółki niestosujące tego rozwiązania i nieposiadające statusu małego podatnika, efektywna stawka podatku dochodowego płaconego łącznie przez udziałowców i spółkę wynosi 34,39 proc. (tj. 19 proc. CIT i 19 proc. PIT kalkulowane z zysku po opodatkowaniu CIT). W przypadku spółek stosujących estoński CIT efektywna stawka podatkowa wynosi natomiast 21,20 proc. (tj. 20 proc. CIT od spółki, 19 proc. PIT od dywidendy, przy czym 70 proc. CIT odliczane jest od PIT, co efektywnie daje 21,20 proc.). W przypadku spółek, które mają dodatkowo status małego podatnika, stawka ta wynosi 18,10 proc.
PROCEDURA: Okres opodatkowania estońskim CIT >
Na niższą efektywną stawkę podatkową spółek stosujących estoński CIT pozwala mechanizm odliczenia, przewidziany w art. 30a ust. 19 ustawy o PIT. Mechanizm ten przewiduje możliwość pomniejszenia PIT, płaconego przez udziałowca od otrzymanej przez niego dywidendy, o 70 proc. kwoty CIT (ryczałtu) od dochodów spółki, ustalonej w proporcji zgodnej z udziałem danego wspólnika w zysku spółki. W przypadku małych podatników odliczenie wynosi więcej, bo 90 proc.
Zaliczki wypłacane na poczet dywidendy na cenzurowanym
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej niedawno wydał jednak interpretację, w której zakwestionował możliwość zastosowania mechanizmu odliczenia w przypadku zaliczek wypłacanych na poczet dywidendy (nr 0112-KDIL2-1.4011.981.2021.4.DJ). Organ podatkowy stwierdził, że w przypadku zaliczek na poczet dywidendy prawo do pomniejszenia PIT o proporcjonalną część podatku CIT płaconego przez spółkę – ustaloną zgodnie z art. 30a ust. 19 ustawy o PIT - nie przysługuje.
- Rozwiązanie zaprezentowane w interpretacji wydaje się nielogiczne. Prowadzi ono do dyskryminacji osób wypłacających zaliczki na poczet dywidendy. Ich opodatkowanie – w porównaniu do wspólników wypłacających dywidendy – jest kilkukrotnie wyższe. Trudno przy tym znaleźć jakiekolwiek argumenty, które uzasadniałyby takie zróżnicowanie opodatkowania – twierdzi Piotr Prokocki, doradca podatkowy, radca prawny w Vistra Poland.
Zobacz również:
Spółki komandytowo-akcyjne przez Polski Ład wracają do łask >>
Spółki nieruchomościowe muszą już szykować raporty – nie wiedzą ani jak, ani co zgłaszać >>
Jego zdaniem, należy jednak się zastanowić, czy „wina” leży po stronie organu wydającego interpretację indywidualną, czy po stronie ustawodawcy. Przepis art. 30a ust. 19 ustawy o PIT (w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2022 roku) odwoływał się do pojęcia przychodów uzyskiwanych przez wspólnika „z dywidend” wypłacanych przez spółkę opodatkowaną estońskim CIT. Przepis ten milczał jednak na temat zaliczek na wypłatę dywidendy.
Czytaj w LEX: Estoński CIT w praktyce >>
Teoretycznie stwarzał zatem możliwość wykładni zaprezentowanej w interpretacji indywidualnej. Dyrektor KIS sformułował więc swoje stanowisko wyłącznie w oparciu o wąską interpretację językową przepisu art. 30a ust. 19 ustawy o PIT.
- Moim zdaniem organ podatkowy mógł wziąć pod uwagę również kontekst systemowy, w tym stosunek mechanizmu odliczenia przewidzianego w art. 30a ust. 19 ustawy o PIT do regulacji na temat estońskiego CIT, zawartych w rozdziale 6b ustawy o CIT. Główny problem leży tutaj jednak w sposobie skonstruowania przepisów, a nie w ich interpretacji – twierdzi Piotr Prokocki.
Patrycja Kubiesa, doradca podatkowy w kancelarii KiB, zaznacza z kolei, że dyrektor KIS, opierając się na literalnym brzmieniu przepisów ustawy o PIT, nie zakłada zupełnie faktu, że ustawa o CIT przewiduje możliwość wypłatę dywidendy. Jej zdaniem, zrównanie wypłaty zaliczki na poczet dywidendy mimo braku podzielenia zysku, nie ma żadnego uzasadnienia. W takiej sytuacji wspólnikom bardziej opłacać się będzie poczekać na podział dywidendy i wypłatę, niż pobierać zaliczki w trakcie.
- Sam system estońskiego CIT skutkować miał opodatkowaniem w momencie dystrybucji zysku i przewidywał możliwość dodatkowego odliczenia wspólnika na etapie podatku od dywidendy. Przyjąć należy wykładnię celowościową, a nie literalną w takim ujęciu, to jest wykładnię bardziej korzystną dla podatnika – punktuje Patrycja Kubiesa.
Czytaj: Ryczałt od dochodów spółek kapitałowych – estoński CIT >
Problem coraz bardziej aktualny
Interpretacja została wydana, co prawda, jeszcze w starym stanie prawnym, jednak, zdaniem doradców podatkowych, może ona powodować problemy również na gruncie aktualnie obowiązujących przepisów. Zwłaszcza, że w art. 30a ust. 19 ustawy o PIT, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2022 r., zamiast pojęcia dywidend pojawiło się pojęcie wypłat podzielonych zysków. Wypłata zaliczki na dywidendę następuje przed podziałem zysku, dlatego prawdopodobna jest interpretacja fiskusa, iż nie została objęta tym pojęciem.
- To oznaczałoby, że w przypadku wypłaty zaliczek na dywidendy, w aktualnym stanie prawnym również nie będzie można zastosować mechanizmu odliczenia – uważa Piotr Prokocki.
Od 1 stycznia 2022 r. mamy co prawda przepis art. 28m ust. 2 ustawy o CIT, zgodnie z którym art. 28m ust. 1 pkt 1 tej ustawy (tj. przepis mówiący o opodatkowaniu ryczałtem zysku netto przeznaczonego na wypłatę dywidendy) stosuje się odpowiednio do wypłaty zaliczki na poczet przewidywanej dywidendy (podzielonego zysku). Przepis art. 28m ust. 2 ustawy o CIT w pewnym sensie zrównuje zatem opodatkowanie dywidend i zaliczek na poczet wypłaty dywidendy. Czyni to jednak wyłącznie na gruncie podatku CIT. W ustawie o PIT przepis o analogicznym działaniu nie został jednak przewidziany. Pojawienie się więc problemów jest więc tylko kwestią czasu.
PROCEDURA: Dochód stanowiący przedmiot opodatkowania w formie ryczałtu od dochodów spółek >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
