Fakturę wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę, jak również nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymano całość lub część zapłaty (jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty). W przypadku, gdy otrzymana zaliczka na poczet dostawy towarów oraz realizacja dostawy mają miejsce w tym samym miesiącu (okresie rozliczeniowym), wówczas obowiązek podatkowy, zarówno dla zaliczki jak i dostawy towarów, powstają w tym samym miesiącu (okresie rozliczeniowym). Takie zasady wynikają z przepisów ustawy o VAT. Potwierdził je też dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w wydanej właśnie interpretacji podatkowej nr 0113-KDIPT1-2.4012.221.2021.1.SM.
Zobacz również:
MF będzie promować płatności bezgotówkowe >>
Od lipca do przesyłek z Azji będzie doliczany VAT >>
Faktura zaliczkowa i końcowa w tym samym miesiącu
Organ podatkowy wskazał jednak również, że jeżeli obowiązek podatkowy z tytułu otrzymania zaliczki i dokonania dostawy towarów powstaje w tym samym okresie rozliczeniowym, podatnik może zrezygnować z wystawienia faktury zaliczkowej i ograniczyć się do wystawiania faktury końcowej. Wystarczy więc wystawienie jednego dokumentu - faktury rozliczeniowej, której treść będzie poszerzona o dane wskazane w art. 106f ustawy o VAT. Chodzi tu o: kwotę zapłaty, kwotę podatku, datę i kwotę brutto otrzymanej zaliczki.
Zobacz procedurę w LEX: Faktury zaliczkowe >
Stanowisko korzystne, ale bez poparcia w przepisach
- Interpretacja niewątpliwie jest przychylna podatnikowi. Z praktycznego punktu widzenia trudno się nie zgodzić z przedsiębiorcą – wnioskodawcą oraz dyrektorem KIS. Niemniej jednak, nie daje spokoju brak wystarczającej podstawy prawnej; w żadnym zapisie ustawy o podatku od towarów i usług nie zapisano prawa do takiego uproszczenia, rozgraniczono moment powstania obowiązku podatkowego dla zaliczek oraz dla dostaw towarów i świadczenia usług. Brak jednoznacznej podstawy prawnej będzie zmuszał podatników do wystąpienia z podobnym wnioskami o wydanie interpretacji indywidualnych – zwraca uwagę Agnieszka Czernik, doradca podatkowy.
Zobacz procedurę w LEX: Dopuszczalność anulowania faktury >
Data wystawienia faktury i data powstania obowiązku podatkowego to nie to samo
Ekspertka wyjaśnia, że data wystawienia faktury oraz data powstania obowiązku podatkowego, a zarazem data ujęcia w ewidencji VAT sprzedaży podatku należnego to dwie różne daty i dwa różne obowiązki podatnika. Zwraca także uwagę na ryzyka takiego uproszczenia.
Sprawdź w LEX: Czy do faktur zaliczkowych należy stosować MPP? >
- Co w sytuacji, gdy prace ulegną przedłużeniu, wskutek zmiany planów, zmiany doboru materiałów i wykonawców, zmiany decyzji klienta, wypadku losowego, choroby pracownika, czwartej fali pandemii COVID-19 i kolejnego lockdown-u? Spowoduje to konieczność wystawienia faktury lub kilku faktur zaliczkowych, a w bliżej nieokreślonej przyszłości – faktury sprzedaży, kiedy zrealizujemy całość dostawy lub usługi na rzecz nabywcy - zaznacza.
Zobacz procedurę w LEX: Faktury korygujące - zasady wystawiania >
Faktura zaliczkowa jest konieczna?
Zgodnie z przepisami ustawy o VAT, w przypadku otrzymania zaliczki, konieczne jest wystawienie faktury zaliczkowej. Terminy na wystawianie faktur zaliczkowych są, co do zasady, analogiczne jak w przypadku „zwykłych” faktur sprzedażowych. Oznacza to, że fakturę taką możemy wystawić 30 dni przed otrzymaniem zaliczki lub do 15 dnia miesiąca następującego po jej otrzymaniu.
- W praktyce, wygląda to zazwyczaj tak, że najpierw wystawiamy fakturę zaliczkową, dokumentującą otrzymanie zaliczki, następnie w przypadku dokonania dostawy lub wykonania usługi, wystawiana jest druga faktura – tzw. końcowa – zwraca uwagę Marcin Zarzycki, adwokat, doradca podatkowy, partner zarządzający w LTCA.
Sprawdź w LEX: Jak skorygować fakturę zaliczkową z różnymi stawkami VAT? >
Nasz rozmówca wskazuje, że organy podatkowe już od kilku lat prezentują korzystne dla podatników stanowisko, zgodnie z którym, w sytuacji, gdy otrzymanie zaliczki i dostawa towarów lub usług następują w tym samym okresie, możliwe jest zrezygnowanie z wystawiania faktury zaliczkowej, a podatnik może wystawić jedynie fakturę końcową.
Zdaniem Marcina Zarzyckiego, tym razem dyrektora KIS należy pochwalić za spojrzenie na temat w sposób racjonalny i logiczny, a nie bazujący na literalnym brzmieniu przepisów, czy wykładni stricte profiskalnej, co niestety ma miejsce w innych interpretacjach dotykających problematyki VAT.
Sprawdź w LEX: Jak należy wystawiać refaktury faktur zaliczkowych? >
Ekspert na koniec dodaje jednak, że, mimo że nie mamy obowiązku wystawiania faktur zaliczkowych, to jednak nie jest to zabronione. Podatnicy, którzy wystawią takie faktury (np. z uwagi na odpowiednie ustawienia systemów księgowych, które automatycznie generują dokumenty), nie popełnią w tym zakresie błędu.
Sprawdź w LEX: Kiedy spółka nie może wystawić faktur korygujących „zerujących” faktury zaliczkowe? >
Zaliczki podlegają zwrotowi
W praktyce może jednak się okazać, że faktury zaliczkowe – mimo wszystko – warto wystawiać. Ma to związek z prawami konsumenta, kodeksem cywilnym, a także postanowieniami umów, z których wynika, że zaliczki podlegają zwrotowi. Jak zaznacza Agnieszka Czernik, zamawiający w każdej chwili może wycofać się z decyzji, zażądać zwrotu zaliczki, może się też rozmyślić z rozmaitych przyczyn. Zaliczka zostaje zwrócona, jednakże przez kilka dni lub tygodni sprzedawca może rozporządzać środkami pieniężnymi wpłaconymi przez klienta tytułem zaliczki. - W takiej sytuacji należałoby wystawić fakturę zaliczkową, a następnie fakturę korygującą. Brak faktury zaliczkowej (dodatkowo przy braku umowy) mógłby utrudnić nabywcy dochodzenie swych praw, jeżeli chodzi o zwrot zaliczki, zwłaszcza wykazanie ponad wszelką wątpliwość, iż zwrot miałby dotyczyć zaliczki wpłaconej na poczet konkretnej dostawy, konkretnej usługi – przestrzega Agnieszka Czernik.
Sprawdź w LEX: Czy wystawienie faktury eksportowej z powołaniem się na numer faktury zaliczkowej jest prawidłowe? >
Na koniec warto także wziąć pod uwagę brak powiązań pomiędzy przepisami ustawy o podatku od towarów i usług a przepisami ustaw o podatkach dochodowych (PIT, CIT). Dla celów VAT zaliczka stanowi podstawę wystawienia faktury i podstawę powstania obowiązku podatkowego, podstawę opodatkowania i naliczenia od niej podatku należnego, natomiast dla celów PIT i CIT zaliczka nie jest przychodem dla sprzedającego i nie jest kosztem dla kupującego. Faktura zaliczkowa nie powoduje skutków w podatku dochodowym w przeciwieństwie do faktury sprzedaży.
Sprawdź w LEX: Czy wystawienie faktury zaliczkowej po ustaleniu wartości końcowej jest prawidłowe? >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
