Projekt aktualnie jest za etapie opiniowania. Z harmonogramu prac rządu wynika, że zostanie przyjęty do końca drugiego kwartału 2023 r. Zmiany dotyczące podatków mają wejść w życie 1 stycznia 2024 r.
Podatek rolny, leśny i ustawa o podatkach i opłatach lokalnych
W zakresie podatku od nieruchomości, podatku rolnego i podatku leśnego nie obowiązują jednolite stawki podatkowe na terenie kraju. Każda z 2477 gmin w Polsce jest uprawniona do określania własnych wysokości stawek podatku od nieruchomości, w granicach stawek maksymalnych. Natomiast w zakresie podatku rolnego rada gminy może podjąć uchwałę o obniżeniu ceny skupu żyta, przyjmowanej jako podstawa obliczania podatku rolnego na obszarze tej gminy. Podobnie, w zakresie podatku leśnego, rada gminy może obniżyć kwotę stanowiącą średnią cenę sprzedaży drewna, przyjmowaną jako podstawa obliczania podatku leśnego na obszarze tej gminy. Podatnik, który posiada nieruchomości w różnych gminach w Polsce jest zobowiązany do złożenia w każdej gminie deklaracji lub informacji podatkowej. Od 1 lipca 2019 r. obowiązują jednolite wzory formularzy na podatek od nieruchomości, podatek leśny i podatek rolny. Brak jest jednak jednego źródła wiedzy o stawkach podatków lokalnych. Podatnicy nadal zobowiązani są do samodzielnego wyszukiwania informacji o stawkach podatkowych obowiązujących w każdej gminie.
Rząd proponuje zatem stworzenie jednego miejsca, w którym zgromadzone będą informacje o stawkach podatków lokalnych obejmujących opodatkowanie nieruchomości. Chodzi o to, by dane ze sprawozdania o wysokości stawek podatku od nieruchomości, średniej cenie skupu żyta i średniej cenie sprzedaży drewna obowiązujące na następny rok podatkowy były publikowane przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych do 31 grudnia, tj. przed początkiem roku podatkowego (art. 7b ust. 5a ustawy o podatkach i opłatach lokalnych), a nie jak jest obecnie do końca pierwszego kwartału następnego roku. Rząd chce także, by rady gmin podejmowały uchwały w zakresie stawek podatkowych w terminie do 30 września roku poprzedzającego rok podatkowy. Dzięki temu, że podatnicy, z co najmniej 3-miesięcznym wyprzedzeniem, poznają stawki podatków lokalnych opodatkowujących nieruchomości w danej gminie. Ma to pozwolić im na lepsze zaplanowanie wydatków w kolejnym roku.
Czytaj w LEX: Dochody własne j.s.t. - podatki lokalne >>
Czytaj w LEX: Moc dowodowa ewidencji gruntów i budynków w postępowaniach dotyczących podatków lokalnych >>
W zakresie podatku rolnego (art. 6 ust. 2 ustawy o podatku rolnym) rząd proponuje się, aby średnia cena skupu żyta była ustalana na podstawie komunikatu Prezesa GUS, ogłaszanego w Monitorze Polskim, w terminie do dnia 20 lipca roku poprzedzającego rok podatkowy (zamiast obecnie obowiązującego terminu 20 października). W związku z tym konieczne będzie zmodyfikowanie metody obliczania podatku rolnego. Proponuje się zmianę w art. 6 ust. 1 ustawy o podatku rolnym i wskazanie, że podatek rolny za rok podatkowy wynosi odpowiednią równowartość ceny skupu żyta za 11 kwartałów poprzedzających 2 kwartały poprzedzające rok podatkowy (zamiast obecnego sformułowania "poprzedzających kwartał poprzedzający rok podatkowy").
Czytaj w LEX: Sposób i termin płatności podatku rolnego >>
Podobnie w zakresie podatku leśnego (art. 4 ust. 4 ustawy o podatku leśnym) proponuje się aby średnia cena sprzedaży drewna ustalana była na podstawie komunikatu Prezesa GUS, ogłaszanego w Monitorze Polskim, w terminie do dnia 20 lipca roku poprzedzającego rok podatkowy (zamiast obecnego sformułowania - w terminie 20 dni po upływie trzeciego kwartału, tj. 20 października).
Podatek od nieruchomości
Wydzierżawiający grunt odpowiadają za zapłatę podatku gruntowego za swe nieruchomości. Zazwyczaj opłaca ją w ich imieniu dzierżawca, jednak nie ma możliwości przeniesienia na niego tej odpowiedzialności. W związku z tym niekiedy wydzierżawiający nie uznaje takich rozwiązań umownych za warunki zabezpieczające jego interes. Jak wynika z uzasadnienia do projektu, zmiana ma na celu umożliwienie scedowania zapłaty podatku od nieruchomości na dzierżawcę za zgodą jego oraz wydzierżawiającego. Dlatego proponuje się dodać art. 3 pkt 5 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Wydzierżawiający stanie się zatem podatnikiem podatku od nieruchomości.
Czytaj w LEX: Opodatkowanie części wspólnej nieruchomości >>
Podatek dochodowy od osób prawnych
W zakresie zmian w podatku dochodowym od osób prawnych, rząd proponuje zmianę dotyczącą obowiązkowych elementów strategii podatkowej uregulowanych w art. 27c ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. W przepisie tym zawarty jest katalog informacji prawnopodatkowych oraz okoliczności faktycznych, które podatnik ma obowiązek ująć w strategii podatkowej. Jak podkreśla rząd, przepis ten nie zawiera wyczerpującego (enumeratywnego) katalogu elementów, które składają się na treść informacji o realizowanej strategii podatkowej w związku z użytym w nim wyrażeniem „w szczególności”. Artykuł 27c ust. 2 ustawy o CIT będzie zawierał zamknięty katalog informacji, które będą musiały znaleźć się w strategii.
Zobacz również: Skarbówka coraz wnikliwiej weryfikuje schematy podatkowe >>
Ewidencja i identyfikacja podatników i płatników
Zmiany mają dotknąć również przepisów ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników. W art. 3 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy przewiduje się, że w przypadku podatników będących osobami fizycznymi niebędących zarejestrowanymi podatnikami podatku od towarów i usług lub nieprowadzących działalności gospodarczej, identyfikatorem podatkowym jest numer PESEL, natomiast z pkt 2 tego przepisu wynika, że w innych przypadkach jest to NIP. Chodzi tu m.in. o doprecyzowanie działalności nierejestrowej. Jak czytamy w uzasadnieniu, biorąc pod uwagę cel, który przyświecał powołaniu instytucji działalności nierejestrowej wskazane jest, by osoba ją prowadząca korzystała z NIP jako identyfikatora podatkowego w sytuacjach gdy doszło do dobrowolnego wystąpienia o nadanie NIP, zarejestrowania się jako płatnik VAT (dobrowolnie lub obligatoryjnie – jak w przypadku art. 113 ust. 13 ustawy o podatku od towarów i usług), a także gdy przepisy odrębne wymuszają posługiwanie się tym numerem (jak w przypadku, gdy dana osoba korzysta z kasy rejestrującej). W pozostałych sytuacjach numerem identyfikacyjnym byłby PESEL.
Ordynacja podatkowa
Jeśli proponowane regulacje wejdą w życie, nowelizacji ulegną także przepisy ordynacji podatkowej.
Chodzi m.in. o to, by pełnomocnicy mogli podpisywać deklaracje MDR-3. Wyjaśnijmy, MDR-3 to informacja składana przez korzystającego o zastosowaniu schematu podatkowego – o dokonaniu w danym okresie rozliczeniowym czynności będących elementem schematu podatkowego lub uzyskaniu wynikającej z niego korzyści podatkowej. Wymóg jej przekazania wynika z art. 86j ordynacji podatkowej. Pomysłodawcy zmiany argumentują, że formularz MDR-3 jest jedynie informacją o występującej w danym okresie rozliczeniowym korzyści podatkowej (legalnej) związanej z zastosowaniem tzw. schematu podatkowego, lub o jakiejkolwiek czynności dokonanej w związku z danym schematem w danym okresie rozliczeniowym. Nie kreuje on więc zobowiązania podatkowego, a w praktyce często może być wyłącznie informacją o czynności nie mającej jakiegokolwiek wpływu na zobowiązanie podatkowe. Jeśli więc informacja o wdrożeniu schematu podatkowego w przedsiębiorstwie (MDR-1) może być podpisana przez pełnomocnika, to również możliwość taka powinna istnieć w odniesieniu do informacji o jego zastosowaniu.
Zmiany w art. 97 ordynacji podatkowej mają z kolei mieć na celu usunięcie wątpliwości interpretacyjnych związanych z przejęciem praw i obowiązków w prawie podatkowym po zmarłym przedsiębiorcy oraz przedsiębiorstwie w spadku w przypadku, gdy wygaśnie zarząd sukcesyjny albo uprawnienie do powołania zarządcy sukcesyjnego, jeżeli zarząd sukcesyjny nie został ustanowiony, a dokonano zgłoszenia, o którym mowa w art. 12 ust. 1c ustawy z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników.
Nowelizacja przewiduje zatem wyrażenie wprost w przepisach ordynacji podatkowej, że prawa i obowiązki podatkowe po zmarłym przedsiębiorcy oraz przedsiębiorstwie w spadku, niezależnie od tego czy są majątkowe czy niemajątkowe, po ustaniu bytu przedsiębiorstwa w spadku jako podatnika przechodzą na spadkobierców.
Projekt zmian zakłada również ograniczenie konieczności osobistego stawiennictwa. Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami, organ podatkowy może wezwać stronę lub inne osoby do złożenia wyjaśnień, zeznań, przedłożenia dokumentów lub dokonania określonej czynności osobiście, przez pełnomocnika lub na piśmie, jeżeli jest to niezbędne dla wyjaśnienia stanu faktycznego lub rozstrzygnięcia sprawy. Rząd chce jednak wprowadzić jasne określenie w art. 155 par. 1 ordynacji podatkowej hierarchii preferowanych form udziału w tych czynnościach. Zgodnie z proponowaną zmianą, organy powinny wzywać strony lub inne osoby do dokonania określonych w przepisie czynności na piśmie, a tylko w uzasadnionych przypadkach – osobiście lub przez pełnomocnika. Elementem, który powinien pośrednio wpłynąć na praktykę urzędów w tym zakresie, jest zmiana art. 159 par. 1c ordynacji, polegająca na dodaniu konieczności uzasadnienia przez organ, dlaczego wymagany jest udział osobisty lub przez pełnomocnika, a czynność nie może być dokonana na piśmie.
Zmiany mają przynieść także możliwość zrzeczenia się prawa do odwołania. Projektowany art. 221b Op ma na celu uregulowanie zrzeczenia się prawa do wniesienia środka odwoławczego, którego skutkiem jest uprawomocnienie decyzji organu podatkowego. W momencie skorzystania przez stronę z prawa do zrzeczenia się odwołania wydana decyzja podatkowa staje się ostateczna, prawomocna, a tym samym wykonalna.
Akta sprawy do organu odwoławczego będzie można przekazywać także w formie elektronicznej. Z obecnie obowiązujących przepisów ordynacji podatkowej wynika, że organ podatkowy, do którego wpłynęło odwołanie, przekazuje je wraz z aktami sprawy organowi odwoławczemu bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w terminie 14 dni od dnia otrzymania odwołania, jeżeli w tym terminie nie wydał nowej decyzji. Zasady te stosuje się również do zażaleń. Przepisy nie określają jednak, w jakiej postaci organ I instancji jest zobowiązany przekazać akta sprawy. Zdaniem projektodawcy, wątpliwości budzi, czy akta sprawy mogą być przekazywane także w postaci elektronicznej. Dlatego proponuje się dodać w art. 227 par. 1a ordynacji podatkowej, wskazując, że akta sprawy prowadzone w całości w postaci elektronicznej mogą być przekazywane wraz z odwołaniem na adres do doręczeń elektronicznych organu odwoławczego. Proponowane rozwiązanie ma w założeniu spowodować obniżenie kosztów funkcjonowania administracji skarbowej.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
