Rząd zaproponował ogromne zmiany w zasadach opodatkowania Polaków w ramach Polskiego Ładu. Zmiany mają wejść w życie od początku przyszłego roku. Chociaż kształt zmian został opublikowany i zaproszono wszystkich do konsultacji, wydłużając ich termin z dwóch tygodni do miesiąca, to większość osób skupia się nad analizą zmiany zasad opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne, skutkami podniesienia kwoty wolnej od podatku czy wyłączenia wydatków z kosztów uzyskania przychodów przedsiębiorców.

Czytaj w LEX: Polski Ład - zmiany w podatkach >

Są jeszcze jednak inne aspekty propozycji w pakiecie ustaw Polskiego Ładu, jak na razie słabo słyszalne w przestrzeni publicznej i może nieistotne z punktu widzenia finansów państwa, które jednak wprowadzają dodatkowe obciążenia biurokratyczne dla przedsiębiorców, jak i podniosą koszty funkcjonowania firm.

 

Termin i zasady ustalania składki na ubezpieczenie zdrowotne

Ogromną zmianą, praktycznie nierealną do zrealizowania w wielu firmach niezależnie od ich wielkości, to termin ustalania podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne przedsiębiorcy. Czym jest to spowodowane? Nowelizacja art. 81 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej zmieni dla zdecydowanej większości przedsiębiorców sposób wyliczania składki zdrowotnej.

Zobacz procedurę w LEX: Ustalenie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne pracownika >

Zamiast, tak jak jest dotychczas, za podstawę wyliczania składki przyjmować kwotę przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez Prezesa GUS w „Monitorze Polskim” na cały rok kalendarzowy, od nowego roku podstawę ma stanowić dochód/przychód przedsiębiorcy. Ustalony dochód/przychód, zgodnie z ust. 2c i 2d znowelizowanego art. 81, ma zostać podany do ZUS w terminie dotychczasowym, czyli do 10-tego albo 15-tego następnego miesiąca. Definicja podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne nie jest tożsama z kwotą dochodu ustaloną dla celów podatku dochodowego.

Zobacz również:
Zmiany w zasadach wystawiania faktur nieco później >>
Biura rachunkowe mówią STOP ministrowi finansów >>

 

Zmiany dużym problemem dla przedsiębiorców i księgowych

Poniżej szczegółowa analiza problemu, aby przedsiębiorcy i ich działy księgowe, biura rachunkowe czy doradcy podatkowi mieli czas na analizę ogromu wyzwań, jakie czekają firmy w 2022 r. i dalszych latach. Prezentujemy równocześnie kilka rozwiązań tego konkretnego problemu, dziękując równocześnie doradcom podatkowym i przedstawicielom biur rachunkowych, którzy zgłaszali na FB zaprezentowane przez nas poniżej w niniejszym artykule warianty.

Korelując następujące przepisy:

można wskazać i różne podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne, i wysokość składki.

W zależności od wybranej formy opodatkowania i statusu ubezpieczonego można dokonać następującego podziału:

  •   stawka 9 proc. od stałej podstawy wymiaru opłacania składek,
  •   stawka 9 proc. od comiesięcznie ustalanej podstawy wymiaru opłacania składek od kwoty nie niższej niż minimalne wynagrodzenie,
  •   1/3 stawki ryczałtu od comiesięcznie ustalanej podstawy wymiaru opłacania składek.

 

Różne terminy rozliczenia składki

W projekcie pozostawiono różne terminy regulowania zobowiązania wobec ZUS, w tym składki na ubezpieczenie zdrowotne przedsiębiorcy, uzależnione od opłacania składek wyłącznie za siebie (do 10-tego dnia kolejnego miesiąca) albo pozostałych osób (do 15-tego dnia kolejnego miesiąca).

Poniżej lista poszczególnych przypadków:

  • osoby prowadzące działalność gospodarczą podlegające pod ustawę o podatku dochodowym od osób fizycznych,
  • osoby prowadzące działalność gospodarczą podlegające pod ustawę o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne,
  • wspólnik jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólnicy spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej,
  • osoby prowadzące publiczną lub niepubliczną szkołę, inną formę wychowania    przedszkolnego, placówkę lub ich zespół, na podstawie przepisów ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe,
  • osoby prowadzące działalność gospodarczą opodatkowane na podstawie karty podatkowej,
  • twórca i artysta w rozumieniu art. 8 ust. 6 pkt. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych,
  • osoby współpracujące.

 


Terminy w projekcie trudne do realizacji

Problem odnośnie skrócenia terminu na ustalenie dochodu/przychodu firmy dotyczy czterech pierwszych przypadków. Dlaczego jest trudno ustalić dochód czy przychód w terminie zapłaty składek do ZUS? Wynika to nie z powodu opieszałości w wystawianiu faktur w firmach czy kompletowaniu dokumentacji podatkowej. W wielu przypadkach powodem jest konieczność oczekiwania na akceptację prac przez kontrahenta np. w branżach ubezpieczeniowej, finansowej, budowlanej czy projektowej. Nie bez powodu ustawodawca uregulował termin wystawiania faktur na 15-tego kolejnego miesiąca w art. 106i czy106b ust. 1 pkt. 4 ustawy o podatku od towarów i usług. Dodatkowo firmy zawierają umowy w sprawie wystawiania faktur na podstawie art. 106d ustawy o VAT (samofakturowanie), co też może przyczyniać się do wydłużenia terminu ustalenia dochodu/przychodu firm. Czy istnieją inne rozwiązania niż zaproponowane w ustawie?

 

Możliwe scenariusze i propozycje zmiany

Pierwszym rozwiązaniem, jakie się nasuwa, to zmiana terminu opłacania składek z 10/15 na 20-tego, czyli zrównanie terminu regulowania składek z terminem zapłaty podatku dochodowego.

Drugim jest rozdzielenie składki zdrowotnej przedsiębiorcy od innych składek i i zrównanie terminu zapłaty składki zdrowotnej za przedsiębiorcę z terminem zapłaty podatku dochodowego. Oznaczałoby to obowiązek składania dwóch deklaracji do ZUS z różnymi terminami regulowania zobowiązań.

Trzecim jest natomiast przesunięcie o miesiąc ustalania podstawy wymiaru składki zdrowotnej, tj. w pierwszym miesiącu od wejścia w życie ustawy czy np. założenia działalności, brak obowiązku opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne, zaś w kolejnych od dochodu/przychodu za okres sprzed dwóch miesięcy. Konkretyzując tę propozycję za luty 2022 jako podstawę wymiaru składki zostałyby podane wysokość dochodu/przychodu za styczeń 2022 r.

Izabela Leśniewska, Jacek Leśniewski, doradcy podatkowi w kancelarii Alo-2