Nagroda ma być przyznawana za „szczególne osiągnięcia w pracy zawodowej”. Tymczasem często jest przyznawana wszystkim albo prawie wszystkim. Brak nagrody, jej „obcięcie”, staje się karą. Gdy pozostają niewykorzystane środki z funduszu wynagrodzeń (pochodzące np. z rezerwy na odprawy emerytalne), które przeznacza się na nagrody, wszyscy pracownicy urzędu oczekują, że nagrodę dostaną. „Po ludzku” można zrozumieć to oczekiwanie pracownika w sytuacji, gdy jego pensja zasadnicza jest niska. Nie zmienia to faktu, że w ten sposób idea nagrody zostaje wypaczona.

Przeciętna wysokość nagrody w Ministerstwie Finansów wyniosła ponad 16 tysięcy złotych brutto. Funkcjonariusze dostali natomiast ponad 17 tysięcy.

Nagroda ma premiować wartościowe zachowania

Przede wszystkim natomiast system przyznawania nagród powinien premiować zachowania rzeczywiście wartościowe. Parametry oceny powinny być liczne i odpowiadające profilowi nowoczesnej administracji. Nie można ograniczać się w ocenie do tego tylko, ile kontroli czy postępowań w danym okresie urzędnik doprowadził do końca. To kryterium nieco toporne, zbyt proste. Sprawność działania organu podatkowego, wyrażająca się między innymi w terminowym załatwianiu spraw, ma oczywiście znaczenie. Znaczenie ma jednak przede wszystkim to, czy kontrole te lub postępowania zostały przeprowadzone prawidłowo – tak co do przebiegu, jak i wyniku. Urzędnik, który opracował decyzję niezgodną z prawem (np. uchyloną przez sąd administracyjny), zdecydowanie nie powinien dostać żadnej nagrody.

Czytaj w LEX: Odpowiedzialność za błędy urzędnika. Odszkodowanie >

 

Ważna liczna niezaskarżonych decyzji

Jestem zwolennikiem ugodowego załatwiania spraw podatkowych, opartego na porozumieniu między podatnikiem a organem podatkowym. Dlatego uważam, że jednym z parametrów oceny powinno być to, ile decyzji podatkowych wydanych w danym okresie nie zostało zaskarżonych przez podatników. To, że udało się dojść do porozumienia dobrze realizującego interesy obu stron sporu, jest sukcesem tak podatnika, jak i urzędnika. Dotyczy to zwłaszcza decyzji o dużych „przypisach” – urzędnik, który przekonał podatnika o poprawności takiej decyzji, zasługuje na nagrodę. W przyszłości, gdy – mam nadzieję – do polskiego systemu zostanie formalnie wprowadzona możliwość zawierania z podatnikami ugody procesowej oraz mediacja podatkowa, należy premiować wykorzystywanie przez urzędników tych narzędzi. Dzięki temu instytucje te nie staną się „martwą literą”.

Zobacz procedurę w LEX: Sądowa kontrola decyzji podatkowych >

Ważna jest jakość obsługi klienta - podatnika

Kryterium oceny powinna być jakość obsługi klienta, czyli podatnika. To ogólne stwierdzenie przekłada się na szczegółowe parametry. Przykładowo, dla podatników ma duże znaczenie sprawność i terminowość dokonywania zwrotów nadwyżki podatku naliczonego nad należnym. Urzędnik, który czynności sprawdzające zasadność zwrotu realizuje kompetentnie i szybko (przed upływem terminów ustawowych na zwrot), zasługuje na premię.

Czytaj w LEX: Krajowa Administracja Podatkowa a tajemnica bankowa >