Przedmiotem sporu była kwestia wstrzymania zwrotu kwoty nadwyżki podatku naliczonego nad należnym wykazanej przez spółkę w deklaracji VAT-7. O ile bowiem organy podatkowe, a w ślad za nimi sąd pierwszej instancji, uznały prolongowanie terminu zwrotu VAT za usprawiedliwione, o tyle spółka kwestionowała zasadność takiego opóźnienia.
Wniosek podatnika o rezygnację z rozprawy
Ciekawostką jest to, że z uwagi na epidemię koronawirusa spółka, zrzekając się rozprawy, wniosła o uchylenie wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w całości i rozpoznanie skargi, względnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez ten sąd. Zapewne kwestia szybszego rozpoznania sprawy przez sąd i ewentualna możliwość odzyskania kwoty VAT była powodem rezygnacji spółki z rozprawy.
Zobacz również: NSA pozwala opóźniać zwroty VAT >>
W sprawie chodziło o to, że spółka złożyła deklarację VAT-7 za grudzień 2018 r., w której wykazała nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym do zwrotu w wysokości ponad 300 000 zł. Ponad 90 proc. wartości netto wszystkich zadeklarowanych za dany okres nabyć stanowiły transakcje dostaw krajowych słuchawek bezprzewodowych Apple AirPods. W toku czynności sprawdzających, a następnie prowadzonej kontroli podatkowej ustalono, że przedmiotowe słuchawki nie zostały ujęte w spisie z natury według stanu na koniec 2018 r. Spółka nie zadeklarowała też wartości dostaw (sprzedaży) przedmiotowych słuchawek w procedurze eksportu, mimo posiadania faktur sprzedaży danego towaru na rzecz obywatela Ukrainy, a także komunikatów elektronicznych IE-599 potwierdzenie wywozu.
Zobacz linię orzeczniczą w LEX: Skarga do WSA na postanowienie w sprawie przedłużenia terminu zwrotu VAT >
Brak przesłanek do przedłużenia zwrotu według spółki
Wyrokiem z 21 listopada 2019 r., I SA/Rz 685/19, WSA w Rzeszowie oddalił skargę spółki na postanowienia organów skarbowych przedłużające termin zwrotu kwoty nadwyżki VAT naliczonego nad należnym.
W skardze do NSA spółka zarzucała dokonanie kolejnego przedłużenia terminu zwrotu, pomimo wypełnienia przesłanek ustawowych dla uzyskania zwrotu kwoty nadwyżki podatku naliczonego w terminie przyspieszonym. Ponadto, spółka argumentowała, że w sprawie nie zaistniały przesłanki, które uzasadniają dodatkową weryfikację zwrotu kwoty nadwyżki VAT naliczonego.
NSA, rozpatrując skargę spółki na posiedzeniu niejawnym, przypomniał, że w świetle ustawy o VAT, w sytuacji, gdy kwota podatku naliczonego jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy w terminie 60 lub 25 dni od dnia złożenia rozliczenia (art. 87 ust. 1, 2 i 6 ustawy o VAT). Jednakże w przypadku, gdy zasadność zwrotu wymaga dodatkowego zweryfikowania, wskazany termin może zostać przedłużony do czasu zakończenia weryfikacji rozliczenia podatnika dokonywanej w ramach czynności sprawdzających, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej lub postępowania podatkowego (art. 87 ust. 2 zd. 2 ustawy o VAT).
Wystarczą wątpliwości do przedłużenia postępowania
NSA podkreślił, że odsunięcie w czasie zwrotu kwoty nadwyżki VAT naliczonego jest więc warunkowane istnieniem określonych wątpliwości i potrzebą ich wyjaśnienia w kontekście prawidłowości rozliczenia przedłożonego przez podatnika.
Zdaniem NSA, dopuszczalność przedłużenia terminu zwrotu VAT nie jest uzależniona od wykazania konkretnych dowodów czy zarzutów świadczących o niezasadności zwrotu, a wystarczające w tym względzie jest uzasadnione podejrzenie czy też istnienie niejasności, wymagających dalszego sprawdzenia.
Rolą organu podatkowego, decydującego się na sięgnięcie do art. 87 ust. 2 zd. 2 ustawy o VAT, nie jest zatem wykazywanie (dowodzenie) braku podstaw do zwrotu VAT, lecz wskazanie (uprawdopodobnienie), że określone elementy stanu faktycznego nie są klarowne, budzą wątpliwości i powinny zostać zbadane – podkreślił NSA.
NSA zauważył, że w toku kontroli podatkowej podjęto czynności zmierzające do sprawdzenia transakcji dostaw słuchawek. Na dzień podejmowania rozstrzygnięcia o przedłużeniu terminu zwrotu kwoty nadwyżki VAT naliczonego przez naczelnika urzędu skarbowego otwarta pozostawała więc zarówno kwestia eksportu spornego towaru na terytorium Ukrainy, jak i rola wskazanych przez spółkę osób - odbiorcy towaru i zamawiającego towar.
NSA w pełni podzielił zapatrywanie sądu pierwszej instancji co do istnienia przesłanek usprawiedliwiających przedłużenie terminu zwrotu VAT. Na tle niniejszej sprawy wskazano na źródło wątpliwości dotyczących rozliczeń podatnika (rozbieżność między spisem z natury na koniec 2018 r. i brakiem uwzględnienia sprzedaży eksportowej w deklaracji podatkowej za grudzień 2018 r.), opisano podejmowane przez organ czynności zmierzające do weryfikacji przebiegu łańcucha transakcji, a także zwracano uwagę na kolejno pojawiające się i wymagające zbadania niejasności dotyczące przede wszystkim wywozu towaru poza terytorium RP.
Powyższej oceny nie mogła podważyć argumentacja prezentowana w skardze kasacyjnej.
Przedłużenie nie jest tożsame z postępowaniem podatkowym
Spółka zdaje się nie dostrzegać, że warunkiem przedłużenia terminu zwrotu kwoty nadwyżki podatku naliczonego nie jest udowodnienie braku podstaw do zwrotu ale istnienie wymagających weryfikacji niejasności, które zaistniały na gruncie rozpatrywanej sprawy. W tym kontekście NSA uznał za zbyt daleko idące podniesione przez autora skargi kasacyjnej zarzuty procesowe dotyczące braku wszechstronnego rozpatrzenia całego materiału dowodowego, braku jego obiektywnej oceny, czy też naruszeń w zakresie postępowania dowodowego. Wskazywanie na uchybienia tego rodzaju nie mogło odnieść zamierzonego przez stronę skutku, w sytuacji, gdy organ podatkowy jest na etapie ustalania i badania stanu faktycznego sprawy i nie dokonywał jeszcze jakichkolwiek wiążących ocen co do podatkowych skutków przeprowadzonych transakcji, zaś przedmiotem zawisłej przed sądem kasacyjnym sprawy pozostawała kwestia istnienia wątpliwości co do rozliczeń podatnika i potrzeba ich dalszej weryfikacji. Przedłużenie terminu zwrotu podatku nie może być utożsamiane z postępowaniem podatkowym, w którym organ wydaje decyzję w oparciu o zebrane dowody i ocenia je zgodnie z art. 191 Ordynacji podatkowej.
Czytaj w LEX: Zasada swobodnej oceny dowodu >
NSA nie dostrzegł również wytkniętych przez autora skargi kasacyjnej naruszeń procesowych w zakresie zasady legalizmu i zasady zaufania do organów podatkowych. Brak było podstaw do stwierdzenia, by działania organów podatkowych nie znajdowały oparcia w przepisach prawa, prowadziły do zniekształcenia stanu faktycznego sprawy, bądź też nie były należycie wyjaśniane. NSA oddalił więc skargę spółki.
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 27 kwietnia 2020 r., sygn. akt I FSK 373/20
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
