Tak uznał Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej.

Jak wynika z wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, na terenie gminy, w dwóch szkołach podstawowych funkcjonują spółdzielnie uczniowskie, które ‒ zgodnie ze statutem ‒ zamierzają prowadzić działalność polegającą m.in. na organizowaniu zakupu i sprzedaży towarów (przyborów szkolnych, soków itp., tj. prowadzić tzw. sklepik szkolny) oraz udzielaniu pomocy finansowej lub zaopatrywaniu w podręczniki i przybory szkolne członków spółdzielni, będących w trudnej sytuacji materialnej. Sprzedaż będzie dokonywana wyłącznie przez uczniów, którzy w ten sposób, pod opieką nauczyciela, zdobędą praktyczną wiedzą z zakresu funkcjonowania przedsiębiorstwa. Celem jest popularyzowanie w środowiskach młodzieżowych idei i wiedzy o spółdzielczości, a odpowiedzialność za spółdzielnię ponosi dyrektor szkoły i nauczyciel – opiekun spółdzielni. Gmina chciała więc wiedzieć, czy taka prowadzona przez spółdzielnie uczniowskie działalność polegająca na zakupie i sprzedaży towarów w formie sklepiku szkolnego, będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Zdaniem gminy, nie. 

Działalność uczniów a VAT

Sprawa była ważna dla gminy, bo jak wskazała, zgodnie z art. 3 ustawy o szczególnych zasadach rozliczeń podatku od towarów i usług oraz dokonywania zwrotu środków publicznych przeznaczonych na realizację projektów finansowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej lub od państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu przez jednostki samorządu terytorialnego, jednostka samorządu terytorialnego jest obowiązana do podjęcia rozliczania podatku wraz ze wszystkimi jednostkami organizacyjnymi. Zatem, w przypadku ustalenia, iż prowadzenie sklepiku szkolnego przez spółdzielnie uczniowskie stanowi działalność opodatkowaną podatkiem od towarów i usług, na gminie będzie spoczywał obowiązek rozliczania podatku.

Zobacz również: VAT na e-booki niższy, ale na czasopisma specjalistyczne już nie >>

Obowiązkowy split payment wymusi dzielenie płatności >>

Z kolei w myśl art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Spółdzielnie uczniowskie nie posiadają osobowości prawnej, ani wyodrębnionego majątku. Ich członkami są uczniowie szkoły, którzy będą prowadzić sklepik szkolny pod opieką nauczyciela. W przypadku rozpoczęcia prowadzenia sklepiku szkolnego spółdzielnie uczniowskie będą podatnikami w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, gdyż działalność w postaci prowadzenia sklepiku szkolnego przez spółdzielnie uczniowskie nie będzie stanowić działalności gospodarczej.

Gmina powołała się też odpowiedź wiceministra finansów na interpelację poselską nr 11460 z 24 kwietnia 2017 r., w której napisał, że uzasadnionym wydaje się twierdzenie, iż działalność mająca na celu jedynie edukowanie uczniów w obszarze praktycznego funkcjonowania przedsiębiorstwa prowadzona przez spółdzielnie uczniowskie nie jest działalnością gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy o VAT.

 

Gmina organem czy podatnikiem?

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, uznając stanowisko gminy za prawidłowe, podkreślił, że nie każda czynność stanowiąca dostawę w rozumieniu art. 7 ustawy oraz świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ustawy o VAT, podlega opodatkowaniu, bo aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem tego podatku.

Stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Oznacza to, że decydującą przesłanką przesądzającą o uznaniu bądź nieuznaniu organu władzy publicznej za podatnika VAT będzie zachowanie się tego organu jako organu władzy publicznej, bądź jako podatnika w stosunku do określonych świadczeń.

Zgodnie z Konstytucją RP, w szczególności z art. 16 ust. 2 i art. 163, samorząd terytorialny należy traktować jako organ władzy publicznej.

 


Jak zaznaczył dyrektor KIS, podatnikiem VAT jest organ władzy publicznej oraz urząd obsługujący ten organ, jeżeli w stosunku do określonej czynności lub transakcji zachowuje się jak podmiot gospodarczy.

W przypadku, gdy działalność spółdzielni uczniowskich będzie miała jedynie na celu edukowanie uczniów w obszarze praktycznego funkcjonowania przedsiębiorstwa, to nie będzie, zdaniem organu interpretacyjnego, stanowiła działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów ustawy o VAT. Wnioskodawca nie będzie więc działał jako podatnik. Tym samym planowana działalność spółdzielni uczniowskich, polegająca na organizowaniu zakupu i sprzedaży towarów w formie sklepiku szkolnego, nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Interpretacja z 23 października 2019 r., nr 0112-KDIL2-1.4012.287.2019.2.SS