Sprawa dotyczyła prawa do odliczenia podatku VAT (art. 86 ust. 1 ustawy o VAT) z uwzględnieniem proporcji sprzedaży (art. 90 ust. 3 ustawy o VAT). W kwestii tej istotny jest wyrok TSUE z maja br., który rozstrzygnął część wątpliwości a pewne aspekty pozostawił ocenie sądów krajowych.
Stan faktyczny sprawy
Powiat, jako zarejestrowany, czynny podatnik VAT wystąpił o interpretację. We wniosku podano, że powiat wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Część tych zadań administracyjnoprawnych pozostaje poza sferą ustawy o VAT, bowiem w ogóle nie podlegają tej ustawie. Część zadań jednak powiat wykonuje na podstawie umów cywilnoprawnych i te czynności podlegają opodatkowaniu VAT. Powiat dokonuje zarówno czynności opodatkowanych VAT według odpowiednich stawek a także czynności podlegających VAT, aczkolwiek zwolnionych przedmiotowo z tego podatku. Powiat ponosi szereg wydatków, z tytułu których kontrahenci wystawiają na jego rzecz faktury z wykazanymi kwotami VAT.
W odniesieniu do podatku naliczonego wynikającego z wydatków, które są ponoszone bezpośrednio i wyłącznie w związku z wykonywaniem czynności podlegających opodatkowaniu VAT, powiat zamierza korzystać z prawa do odliczenia podatku naliczonego na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o VAT. W tym celu powiat bezpośrednio przyporządkuje kwoty podatku naliczonego do wydatków związanych z czynnościami opodatkowanymi VAT i zamierza odliczać podatek w całości. Jednak powiat ma także wydatki mieszane, które jednocześnie związane są z czynnościami opodatkowanymi VAT jak i czynnościami przedmiotowo zwolnionymi z VAT a także zdarzeniami w ogóle nieobjętymi tym podatkiem. W związku z tym, powiat wystąpił m.in. o interpretację czy z tytułu realizacji wydatków mieszanych ma prawo do odliczenia podatku naliczonego z uwzględnieniem proporcji sprzedaży.
Zapytano też czy w celu określenia kwoty podatku naliczonego podlegającej odliczeniu tytułem wydatków mieszanych poza współczynnikiem sprzedaży powiat jest zobowiązany do zastosowania również jakiejkolwiek innej metody, wstępnej lub późniejszej, rozliczenia (alokacji) podatku naliczonego, a jeżeli tak to, jakiej i w jaki sposób konstruowanej? Zdaniem powiatu, powinien mieć on pełne prawo do odliczenia VAT.
Zobacz również: NSA: Przepisy proceduralne często decydujące w sporze z fiskusem >>
Organy skarbowe i WSA za alokacją
Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu uznał stanowisko powiatu za nieprawidłowe. Stwierdził, że proporcję należy stosować wyłącznie do tej części podatku naliczonego, która będzie związana z czynnościami opodatkowanymi podatkiem VAT i zwolnionymi od podatku. Uznał, że do wyliczenia proporcji należy uwzględnić wartość czynności opodatkowanych i zwolnionych z opodatkowania. Wartość czynności niepodlegających opodatkowaniu nie wchodzi do sumy wartości obrotów ustalanych dla potrzeb liczenia proporcji sprzedaży.
Organ podkreślił, że ciężar rzetelnego ustalenia spoczywa na wnioskodawcy. Zdaniem organu, w odniesieniu do wydatków mieszanych powiat zobowiązany jest do zastosowania wstępnej alokacji podatku naliczonego (klucza podziału) w celu określenia kwoty podatku naliczonego podlegającej częściowemu odliczeniu.
Sprawa trafiła do WSA w Poznaniu, który stwierdził, że interpretacja nie narusza prawa i wyrokiem z 23 września 2015 r. sygn. akt I SA/Po 632/15 oddalił skargę powiatu.
Sprawa przed NSA po wyroku TSUE
Sprawa trafiła do NSA, który zawiesił ją z uwagi na skierowanie pytania prejudycjalnego do TSUE (sprawa C-566/17).
Po orzeczeniu TSUE, sprawa ponownie trafiła na wokandę NSA.
Pełnomocnik powiatu, radca prawny Piotr Koźmiński argumentował przed NSA, że mimo wszystko, z uwagi na zasady legalizmu powiat powinien mieć pełne prawo do odliczenia VAT.
Naczelny Sąd Administracyjny przychylił się częściowo do argumentów skarżącego, uchylił wyrok i interpretację. NSA podkreślił jednak, że biorąc pod uwagę wspomniany wyrok TSUE z 8 maja 2019 r. C-566/17, przepis art. 86 ust. 1 ustawy o VAT należy rozumieć w ten sposób, że brak do 31 grudnia 2015 r. w ustawie uregulowań, dotyczących kryteriów i metod podziału, które umożliwiłyby podatnikowi określenie podlegającej odliczeniu części naliczonego VAT związanego z jego działalnością gospodarczą i działalnością mniemającą charakteru gospodarczego, nie dawał podatnikowi podstawy do pełnego odliczenia tego podatku.
Należało takiej alokacji dokonywać, stosując proporcję. NSA podkreślił jednak, że strona składając interpretację oczekiwała, że dowie się jakie metody ma zastosować a organ przerzucił to na podatnika. I to zdecydowało o uchyleniu wyroku. NSA przychylił się do argumentu powiatu, że Dyrektor Izby Skarbowej udzielając interpretacji powinien wskazać, w jaki sposób ma on dokonać wyliczenia podatku. - Podatnik miał prawo dowiedzieć się jaka to metoda – stwierdził sędzia sprawozdawca.
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 29 października 2019 r., sygn. akt I FSK 14/16
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
