Sporo zamieszania wśród przedsiębiorców spowodowało wprowadzenie tzw. białej listy podatników VAT. To efekt wejścia w życie ‒ z dniem 1 września 2019 r. ‒ zmienionych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (dalej: ustawa o VAT), w tym zmienionego art. 96b, umożliwiających utworzenie wykazu podatników VAT, w którym będą zamieszczane numery rachunków rozliczeniowych prowadzonych przez banki lub imienne rachunki w SKOK otwarte w związku z prowadzoną przez członka działalnością.

Czytaj: Ważne zmiany w VAT od 1 września 2019 roku>>


Teraz okazuje się, że Ministerstwo Finansów pracuje nad opracowaniem  wymagań związanych z wykazem podatników VAT, w tym również w zakresie wykorzystania tzw. „masek” do weryfikacji rachunków wirtualnych i przed końcem bieżącego roku zostaną wypracowane zasady zapewniające bezpieczeństwo dokonywania płatności na takie rachunki. Przewiduje również wydanie objaśnień podatkowych, w której omówiona zostanie kwestia dotycząca rachunków wirtualnych, powierniczych i depozytowych.

Rachunki wirtualne jak rozliczeniowe

O ministerialnych planach poinformował wiceminister finansów Tadeusz Kościński w odpowiedzi na interpelację grupy posłów (nr 32747).

Odnosząc się do przedstawionej w interpelacji kwestii rachunków wirtualnych wykorzystywanych przez podatników dostarczających towary i usługi na masową skalę, jak operatorzy sieci komórkowych czy dostawcy mediów, MF poinformowało, że rachunki te nie będą uwidaczniane w wykazie podatników VAT, gdyż nie są to rachunki rozliczeniowe w rozumieniu art. 49 ust. 1 pkt 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe. - Wpłaty na rachunki wirtualne, które są przypisane do rachunku rozliczeniowego będą traktowane jak wpłaty na rachunek rozliczeniowy, który podlega zgłoszeniu do urzędu skarbowego. Natomiast same rachunki wirtualne nie będą podlegały obowiązkowi zgłaszania do urzędu skarbowego w celu ich zamieszczenia w wykazie ‒ zapewnił wiceminister Kościński.

 

Poinformował przy tym, że w MF obecnie trwają prace nad opracowaniem wymagań związanych z wykazem podatników VAT, w tym również w zakresie wykorzystania tzw. „masek” do weryfikacji rachunków wirtualnych i przed końcem bieżącego roku zostaną wypracowane zasady zapewniające bezpieczeństwo dokonywania płatności na takie rachunki.

 

Rachunki techniczne nie pozbawią prawa do odliczenia

Sprawa jest ważna dla firm, gdyż zgodnie z art. 19 ustawy – Prawo przedsiębiorców, dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą ma odbywać się za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy, w każdym przypadku gdy stroną transakcji jest inny przedsiębiorca oraz jednorazowa wartość transakcji przekracza 15 tys. zł. Przestrzeganie tych zasad jest ważne, bo zgodnie z kolei z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: ustawa  o PIT) oraz ustawą o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: ustawa o CIT),  od stycznia 2020 r. podatnicy prowadzący działalność gospodarczą nie będą mogli zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji określonej zostanie dokonana przelewem na rachunek inny niż zawarty na dzień zlecenia przelewu w wykazie podatników VAT.

Chodzi o dostawę towarów lub świadczenie usług, potwierdzone fakturą, dokonane przez dostawcę towarów lub usługodawcę zarejestrowanego na potrzeby podatku od towarów i usług jako podatnik VAT czynny. Natomiast w przypadku zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji zostanie dokonana na rachunek nie widniejący na wykazie podatników VAT, przedsiębiorcy będą mieć obowiązek w tej części zmniejszyć koszty uzyskania przychodów albo w przypadku braku możliwości zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów – będą musieli zwiększyć przychody odpowiednio w miesiącu, w którym odpowiednio została dokonana płatność bez pośrednictwa rachunku płatniczego albo został zlecony przelew. Tak więc, aby transakcje określone we ww. art. 19 Prawa przedsiębiorców mogły stanowić koszty uzyskania przychodu, muszą zostać dokonane w warunkach określonych w znowelizowanych przepisach ustaw podatkowych. Wyjątek stanowi sytuacja, kiedy podatnik, który zapłacił należności wynikające z faktury przelewem na inny rachunek niż ten figurujący (na dzień zlecenia przelewu) w wykazie podatników VAT, zawiadomi o tym naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla wystawcy faktury.

Zapowiedź Ministerstwa Finansów pozytywnie ocenia Marta Szafarowska, doradca podatkowy, partner w spółce doradztwa podatkowego Gekko Taxens. Bo ‒ jak mówi ‒ przedsiębiorstwa takie jak dostawcy szeroko pojętych mediów (gaz, energia), operatorzy sieci komórkowych czy firmy leasingowe, posługują się tzw. rachunkami technicznymi, które ułatwiają im śledzenie rozliczeń z indywidualnymi odbiorcami.

‒ Komunikat pojawiający się przy sprawdzaniu takiego rachunku na białej liście, informujący o tym, że podmiot posiada inne rachunki, nie wyszczególnione w tym wykazie, sygnalizuje właśnie informację o posiadanych rachunkach technicznych. Wpłata pieniędzy na taki rachunek nie oznacza więc, że przedsiębiorca poniesie negatywne podatkowe konsekwencje ‒ podkreśla Marta Szafarowska.

 

Wpłata na rachunek depozytowy, ale z donosem do urzędu

Odnosząc się do kwestii wpłat dokonywanych na rachunki depozytowe lub powiernicze, MF wskazało na moment zaliczenia poniesionego wydatku do kosztów uzyskania przychodu. Jak podkreśliło MF, kosztem uzyskania przychodu może być koszt faktycznie poniesiony, w przypadku zaś rachunków powierniczych i depozytowych, środki pieniężne zostają jedynie zabezpieczone do czasu realizacji umowy. „Gdyby jednak wpłata na rachunek powierniczy i depozytowy została potwierdzona fakturą, nabywca może złożyć zawiadomienie do naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla wystawcy faktury o wpłacie dokonanej na rachunek spoza wykazu i tym samym uwolnić się od negatywnych konsekwencji” ‒ podkreślił T. Kościński.