Wątpliwości dotyczą m.in. przypadku próby stwierdzenia, kiedy mamy do czynienia z refakturowaniem i de facto sprzedażą (czynnością opodatkowaną VAT), a kiedy z czynnością pozostającą poza regulacjami ustawy o VAT, którą podatnicy mogą udokumentować notą. Różnica jest zasadnicza, ale prawidłowość jej dostrzeżenia nie zawsze jest łatwa.

 

Refakturowanie – konieczna faktura czy nota

Przede wszystkim należy pamiętać, że celem refakturowania jest przeniesienie wyłożonych kosztów przez podmiot refakturujący na podmiot, który z danych usług faktycznie korzystał. Pamiętając, że faktury są dowodami dokumentującymi sprzedaż, pierwszym pytaniem przy ewentualnym refakturowaniu kosztów jakie powinniśmy sobie zadać jest takie, czy w konkretnym przypadku mamy faktycznie do czynienia ze sprzedażą (czynnością opodatkowaną podatkiem VAT). Świadczenie podlega opodatkowaniu tylko wówczas, gdy wykonywane jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta usługi.

Zobacz również: Automatyczna myjnia nie będzie musiała mieć kasy fiskalnej z drukarką >>

 

Rozliczenie wydatków pracowniczych

Omawiana wątpliwość była już rozstrzygana przez organy podatkowe w wydawanych interpretacjach indywidualnych. Jako przykład można wskazać interpretację z 23 października 2019 r., nr 0112-KDIL1-3.4012.422.2019.2.KB, z której wynika, co przesądza o obowiązku wystawienia faktury bądź noty. Otóż spółka (polski rezydent podatkowy oraz czynny podatnik VAT) jest członkiem międzynarodowej Grupy A mającej siedzibę w Niemczech. Jedynym udziałowcem (wspólnikiem) Spółki jest niemiecka spółka B z siedzibą w Niemczech, której z kolei jedynym udziałowcem (wspólnikiem) jest niemiecka spółka C z siedzibą w Niemczech (dalej jako: „C”). W ramach Grupy A, C podjął decyzję, że wykwalifikowany pracownik Spółki (specjalista ds. IT) zostanie przez nią oddelegowany do wykonania prac związanych z tworzeniem od podstaw infrastruktury IT w nowo powstającej jednostce wchodzącej w skład Grupy A, a położonej we Francji. Spółka z tytułu delegowania pracownika wypłacała mu standardowe wynagrodzenie oraz zwróciła koszty w ramach delegacji. Dodatkowo C podjął decyzję, że wspomniany pracownik (specjalista ds. IT) będzie na stałe wspierał dział IT Grupy A, za co będzie otrzymywał każdego miesiąca od C dodatkowe wynagrodzenie, które najpierw będzie wypłacane przez Wnioskodawcę, a następnie refakturowane przez Spółkę na C. Z tytułu świadczonych usług przez pracownika we Francji Spółka nie otrzymała dodatkowego wynagrodzenia od C, jak również od innego podmiotu z Grupy A. W ramach Grupy A podjęta została decyzja, że wszelkie koszty delegacji poniesione przez Spółkę mają zostać jej zwrócone przez C. Do przedmiotowych kosztów należały poniesione przez Spółkę:

  • zakup biletów lotniczych dla pracownika (na trasie Polska-Francja oraz Francja-Polska),
  • zakup usługi hotelowej dla pracownika we Francji,
  • koszt parkingu samochodu prywatnego pracownika na lotnisku,
  • koszt przejazdu pracownika jego prywatnym samochodem z miejsca zamieszkania pracownika do lotniska i z powrotem (do wysokości tzw. kilometrówki),
  • dieta pracownika.

W złożonym wniosku o interpretację Spółka chciała się dowiedzieć, czy dokumenty księgowe, które wystawiła na rzecz C są prawidłowe, tj. zgodne z przepisami ustawy o podatku od towarów i usług (dalej: ustawa o VAT). Co do biletów lotniczych Spółka wskazała, że miała prawo wystawić na rzecz C fakturę ze stawką VAT 0 proc. W przypadku usługi hotelowej we Francji ma zastosowanie zasada określająca miejsce świadczenia dla usług związanych z nieruchomością (art. 28e ustawy o VAT). Spółka mogła więc wystawić na rzecz C fakturę, która zawierała sformułowanie „odwrotne obciążenie”, ponieważ faktura dokumentowała sprzedaż usługi, która nie była opodatkowana w Polsce.

 


Co do kosztów parkingu samochodu pracownika przy lotnisku, podobnie jak i przejazdu samochodem prywatnym pracownika (do wysokości tzw. kilometrówki), to według Spółki prawidłowe było wystawienie noty obciążeniowej. Jej zdaniem, analogiczna sytuacja dotyczyła także diet. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał to stanowisko za nieprawidłowe.

 

Nie każda wypłata podlega VAT

Jak zaznaczył organ interpretacyjny, w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, to przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi (art. 8 ust. 2a ustawy o VAT). Natomiast zgodnie z art. 29a ust. 7 ustawy o VAT, podstawa opodatkowania nie obejmuje m.in. kwot otrzymanych od nabywcy lub usługobiorcy jako zwrot udokumentowanych wydatków poniesionych w imieniu i na rzecz nabywcy lub usługobiorcy i ujmowanych przejściowo przez podatnika w prowadzonej przez niego ewidencji na potrzeby podatku. Wówczas istnieje możliwość odrębnego rozliczenia takich kosztów bez wliczania ich do podstawy opodatkowania z tytułu świadczenia danej usługi. Warunkiem jednak jest działanie podatnika w imieniu i na rachunek nabywcy lub usługobiorcy. Jeśli podatnik działa we własnym imieniu, lecz na rachunek klienta, to ww. przepis nie znajdzie zastosowania. W takiej sytuacji ma zastosowanie art. 8 ust. 2a ustawy, tzn. wystąpi dostawa towaru lub świadczenie usług, ponieważ gdy podatnik działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej bierze udział w świadczeniu usług, wówczas przyjmuje się, że podatnik ten sam nabył i wyświadczył te usługi. Według organu, zwrot udokumentowanych wydatków poniesionych w imieniu i na rzecz C i ujmowanych przejściowo przez Spółkę w prowadzonej przez nią ewidencji na potrzeby podatku nie stanowi elementu podstawy opodatkowania świadczonych przez Spółkę na rzecz C usług, ponieważ spełnione są warunki, o których mowa w art. 29a ust. 7 pkt 3 ustawy. W efekcie ponoszone przez polską spółkę  w imieniu i na rzecz C koszty delegacji pracownika nie stanowią czynności podlegających opodatkowaniu VAT. Wbrew więc opinii Spółki w sprawie nie ma zastosowania art. 8 ust. 2a ustawy o VAT, bo nie nabywa ona usług w imieniu własnym, lecz na rzecz innego podmiotu.