Unijna Rada ds. Gospodarczych i Finansowych (ECOFIN) regularnie publikuje tzw. listę rajów podatkowych, składającą się z krajów, które nie spełniają międzynarodowych standardów podatkowych. Lista jest regularnie aktualizowana w wyniku monitorowania środków podatkowych wdrażanych przez jurysdykcje. Unijny wykaz jurysdykcji odmawiających współpracy do celów podatkowych jest częścią zadań realizowanych przez UE mających na celu zwalczanie uchylania się od opodatkowania i unikania opodatkowania. UE promuje oraz wzmacnia mechanizmy sprawiedliwego systemu podatkowego w celu zwalczania oszustw podatkowych.

Czytaj w LEX: Import usług z rajów podatkowych - wyrok ETS i jego skutki >>

Nowa lista rajów podatkowych

Najnowszy wykaz został opublikowany 14 lutego 2023 r. Obecnie lista obejmuje 16 krajów, do których dołączyły: Brytyjskie Wyspy Dziewicze, Kostaryka, Wyspy Marshalla oraz Rosja.

Jak wskazuje Rada UE, Rosja została ujęta w wykazie z powodu niespełnienia swojego zobowiązania do zajęcia się szkodliwymi aspektami preferencyjnego systemu podatkowego dla międzynarodowych spółek holdingowych. Takie działanie zostało uznane przez Brukselę za nieuczciwą konkurencję podatkową, w konsekwencji czego zostały podjęte rozmowy w celu wyeliminowania niewłaściwych praktyk przez Rosję. Dialog ten został przerwany w związku z inwazją Rosji na Ukrainę.

Militz Małgorzata: VAT od importu usługi zakupionej od podmiotu z raju podatkowego - podatkiem do odliczenia >>

 

Skutki dla przedsiębiorców

Obecność Rosji w wykazie będzie miała istotny, negatywny wpływ na współpracujących z nią przedsiębiorców poprzez:

  • uznanie rosyjskich spółek zależnych należących do polskich podmiotów za zagraniczne jednostki kontrolowane (CFC) i konieczność zapłaty przez polskich właścicieli 19-proc. CIT lub PIT od dochodów uzyskanych przez rosyjską spółkę, pomniejszonych o kwotę ewentualnej dywidendy i o dochody ze zbycia udziałów takiego podmiotu w części uwzględnionej w podstawie opodatkowania. Od polskiego podatku podatnik będzie mógł odliczyć daninę zapłaconą w Rosji,
  • możliwość utraty prawa do pomocy publicznej – polskie podmioty powiązane z podmiotami z Rosji oraz posiadające rosyjskie spółki zależne mogą zostać pozbawione wsparcia finansowego ze środków publicznych,
  • transgraniczne schematy podatkowe – jeśli firma powiązana z Rosją wypłaci dowolną kwotę na rzecz podmiotu powiązanego, będzie zobowiązana do złożenia informacji o transgranicznym schemacie podatkowym, z zastrzeżeniem zaliczenia płatności do kosztów uzyskania przychodu.

Dodatkowo wszyscy podatnicy handlujący z firmami osiągającymi korzyści dzięki „rajom podatkowym” mogą się spodziewać zwiększonego prawdopodobieństwa kontroli ze strony organów podatkowych wskutek wdrożenia przez Polskę dodatkowych kar administracyjnych zaproponowanych przez ECOFIN.

Czytaj w LEX: Prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących usługi nabyte od podmiotu mającego siedzibę w raju podatkowym (C-395/09) >>

 


Wciąż należy mieć również na uwadze postanowienia ustawy z 13 kwietnia 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach w zakresie przeciwdziałania wspieraniu agresji na Ukrainę oraz służących ochronie bezpieczeństwa narodowego przewidujące dotkliwe kary pieniężne m.in. za udostępnianie środków finansowych do konkretnych osób i podmiotów objętych sankcjami.

Sierakowski Bartosz, Waberski Mateusz: Upadłość podmiotu objętego sankcjami antyrosyjskimi >>>

Choć większość przedsiębiorców zrezygnowała już ze współpracy z rosyjskimi spółkami w związku z sankcjami nałożonymi na Rosję, część z nich w dalszym ciągu nie wycofała się z rosyjskiego rynku. Po spełnieniu warunków wskazanych przez Radę UE, Rosja może zostać wykreślona z unijnej listy rajów podatkowych. Jednak dopóki Rosja znajduje się w unijnym wykazie, działalność spółek powiązanych będzie narażona na sankcje oraz ograniczenia.

Marek Gwóźdź, Joanna Pesta, ID Advisory

Zobacz również: Podatek od przerzuconych dochodów – kolejne uciążliwe obowiązki w transakcjach międzynarodowych >>