Aktualna treść projektu nowelizacji przewiduje wprowadzenie obowiązku ponownego zaraportowania wszystkich transgranicznych schematów podatkowych. Będzie to konieczne, nawet jeżeli podatnik już raz ten schemat zaraportował. Wynika to z charakteru naprawczego projektowanej ustawy, której głównym celem jest dopełnienie transpozycji dyrektywy Rady (UE) 2018/822. Umożliwia ona wywiązanie się przez Polskę ze wszystkich obowiązków wynikających z dyrektywy.
Raportowanie schematów podatkowych do szefa KAS
Wyjaśnijmy. Schematy podatkowe zgłasza się do szefa Krajowej Administracji Skarbowej. Przepisy definiują to pojęcie jako „uzgodnienie”, w którym co najmniej jedna strona jest podatnikiem lub które może mieć wpływ na powstanie lub niepowstanie obowiązku podatkowego. Uzgodnienie musi dodatkowo spełniać ustawowe warunki, takie jak tzw. "kryterium głównej korzyści" lub jednak z tzw. "cech rozpoznawczych". W ramach owych cech ustawodawca opisał szereg okoliczności faktycznych lub prawnych, niekoniecznie związanych z planowaniem podatkowym lub podatkami w ogóle.
Robert Gniezdzia, radca prawny, partner w kancelarii Chmielniak Adwokaci, zwraca uwagę, że już na etapie przyjmowania nowych przepisów pod koniec 2018r. wskazywano, że regulacje dotyczące raportowania schematów podatkowych są niejasne i nad wyraz skomplikowane. Wtedy właśnie do ordynacji podatkowej dodano nowy rozdział dotyczący raportowania tzw. schematów podatkowych. Konstrukcja przepisów o MDR nastręcza więc problemów nie tylko przedsiębiorcom, ale także spędza sen z oczu profesjonalnym uczestnikom rynku, doradcom podatkowym, księgowym czy prawnikom. A wszystko za sprawą z jednej strony - wysokich kary przewidzianych ustawą, a z drugiej strony, poczuciem niepewności co do tego, co powinno być zaraportowane.
Czytaj w LEX: Raportowanie schematów podatkowych a obowiązki notariusza >
- Trzeba przypomnieć, że celem przepisów dotyczących raportowania schematów podatkowych było przede wszystkim uszczelnienie systemu podatkowego i walka z agresywną optymalizacją wykorzystującą luki prawa podatkowego – podkreśla Robert Gniezdzia.
Błędy w polskich przepisach o MDR
Michał Linkiewicz, starszy konsultant podatkowy w dziale podatkowym kancelarii Oleński i Wspólnicy wskazuje, że jedną z istotniejszych wad polskich przepisów był brak obowiązku raportowania retrospektywnych schematów podatkowych (w ramach których tzw. pierwsza czynność miała miejsce w okresie po 25 czerwca 2018 do 31 grudnia 2018 roku) przez tzw. wspomagających. Ekspert podkreśla, że polska ustawa implementująca dyrektywę rozbiła pojęcie pośrednika na dwie kategorie – promotorów oraz wspomagających, ale nakazywała tylko pierwszej z nich przekazanie retrospektywnych schematów podatkowych do 30 czerwca 2019 roku. Zgodnie zaś z treścią dyrektywy wszyscy pośrednicy mieli ten obowiązek – czyli w rozumieniu polskich przepisów zarówno promotorzy, jak i wspomagający. Promotorami mogą być m.in. doradcy podatkowi, adwokaci, radcowie prawni, wspomagającymi z kolei np. notariusze.
Zobacz również: Komisja Europejska daje więcej czasu na MDR >>
Schematy unijne różne od polskich
Gdyby projekt ustawy zakładał nałożenie obowiązku przesłania retrospektywnych schematów podatkowych wyłącznie przez pominiętych wspomagających, to nie byłaby to jeszcze aż tak doniosła zmiana. Tak jednak nie jest. Jak podkreśla Michał Linkiewicz, istnieje drugi aspekt wymuszający ponowne zaraportowanie wszystkich transgranicznych schematów podatkowych. Jest nim wzorzec struktury informacji MDR przyjęty przez Komisje Europejską, który różni się od polskich struktur MDR (plików MDR-1, MDR-3, itd.). Różnice wynikają ponownie z działań polskiego rządu, który wdrożył przepisy o schematach podatkowych w Polsce w pośpiechu, bez uwzględnienia ostatecznego wzorca informacji MDR i z pominięciem kilku informacji wymaganych przez dyrektywę. Wzorzec jest kluczowy, ponieważ automatyczna wymiana informacji o schematach podatkowych pomiędzy państwami członkowskimi zakłada, że struktury MDR będą zawierać identyczny zakres informacji niezależnie od kraju.
Czytaj w LEX: Raportowanie schematów podatkowych przez biura rachunkowe >
W efekcie, zdaniem eksperta, podatnicy będą zmuszeni ponownie zaraportować transgraniczne schematy podatkowe w celu uzupełnienia brakujących informacji. Z brzmienia obecnego projektu ustawy wynika, że promotorzy będą mieli czas do 30 czerwca 2020 r., korzystający do 16 sierpnia 2020 r., zaś wspomagający do 31 sierpnia 2020 r. Co ciekawe, w uzasadnieniu projektu ustawy rząd twierdzi, że nie jest możliwe osiągnięcie celu dyrektywy w terminie w niej określonym w inny sposób poprzez np. nałożenie na ten organ [Szefa Krajowej Administracji Skarbowej] obowiązku występowania indywidualnie do podmiotów obowiązanych do składania informacji o ich uzupełnienie w celu dostosowania dotychczas przekazanych informacji do unijnej schemy.
Zobacz procedurę w LEX: Sposób przekazywania informacji o schematach podatkowych >
Zmiany w podpisywaniu schematów MDR przez zarządy
Projekt ustawy, poza wymogiem ponownego raportowania i dostosowaniem zakresu informacji wymaganych w MDR do wzorca Komisji Europejskiej, zawiera również kilka innych zmian istotnych dla podatników. Przede wszystkim umożliwia podpisanie pliku MDR-3 zgodnie z reprezentacją spółki w przypadku osób prawnych. Obecnie MDR-3 musi być podpisany przez wszystkich członków zarządu osoby prawnej, co jest kłopotliwym obowiązkiem.
Zobacz procedurę w LEX: Wewnętrzna procedura przeciwdziałania niewywiązywaniu się z obowiązku przekazywania informacji o schematach podatkowych >
Projekt nadal nie przewiduje jednak możliwości podpisania pliku przez pełnomocnika. Pierwotnie rząd proponował również wydłużenie do 30 dni czasu na nadanie numeru NSP (numeru schematu podatkowego) przez szefa Krajowej Administracji Skarbowej, ale na etapie prac w komisji ów zapis został wykreślony. Aktualny projekt ustawy zakłada natomiast możliwość przekazania przez ministra finansów w formie rozporządzenia części obowiązków spoczywających na szefie Krajowej Administracji Skarbowej w zakresie schematów podatkowych na inny organ Krajowej Administracji Skarbowej. Celem ma być zapewnienie sprawnego i skutecznego wykonywania zadań w tym zakresie. - Jak powszechnie wiadomo obecnie istnieją duże opóźnienia w procesie nadawania numerów NSP, ale w ostatnim czasie widać pewne przyspieszenie prac, ale niestety wyłącznie w zakresie krajowych schematów podatkowych – niepodlegających automatycznej wymianie z innymi państwami członkowskimi Unii Europejskiej – zauważa Michał Linkiewicz.
Obecne propozycje terminów ponownego raportowania transgranicznych schematów podatkowych zapewne ulegną zmianie w wyniku inicjatywy Komisji Europejskiej, aby odroczyć szereg obowiązków z dyrektywy. Warto jednak pamiętać o tym nadchodzącym obowiązku, ponieważ będzie on dużym wyzwaniem dla podatników i już teraz warto pomyśleć o możliwościach szybkiego i ponownego przygotowania nowych plików MDR.
Kancelaria Olesiński i Wspólnicy stworzyła narzędzie do tworzenia schematów MDR.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
