Dziecko nie płaci podatku, jeśli rodzice przekażą darowiznę na subkonto dewelopera

Darowizna między najbliższą rodziną, udokumentowana wpływem na rachunek bankowy dewelopera, wyodrębniony dla córki, spełnia warunki zwolnienia z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn. Trzeba ją jednak zgłosić do urzędu skarbowego w terminie sześciu miesięcy od momentu powstania obowiązku podatkowego, czyli obciążenia rachunku darczyńcy – potwierdza skarbówka w niedawnej interpretacji. Eksperci oceniają interpretację jako... zaskakująco korzystną.

Podatniczka kupiła w 2023 r. mieszkanie dzięki darowiźnie od rodziców. Rodzice zawarli z córką umowę, w której uwzględnili, że pieniądze na zakup mieszkania trafią prosto z ich wspólnego konta na konto dewelopera. I tak się stało. Środki pieniężne, które otrzymała córka w darowiźnie od rodziców, były przelane bezpośrednio na rachunek bankowy wyodrębniony przez dewelopera (tzw. subkonto). Następnie został sporządzony akt notarialny, na podstawie którego mieszkanie miało być przepisane umową notarialną na córkę. Nikt nie zdawał sobie sprawy, że jest to błędny krok. Córka, wraz z rodzicami, udała się do urzędu skarbowego poinformować o otrzymanej darowiźnie. Tam usłyszeli, że pieniądze przelane na konto dewelopera za mieszkanie nie zostaną uznane jako darowizna, która może być zwolniona z podatku.

Podatniczka wystąpiła o interpretację, czy w jej przypadku jest możliwość skorzystania z całkowitego zwolnienia z podatku od spadków i darowizn.

Czytaj również: Od lipca więcej darowizn i spadków bez podatku >>

Darowizna w trzech transzach

W interpretacji z 22 września 2023 r. dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał, że istnieje możliwość zwolnienia z podatku (nr 0111-KDIB2-3.4015.149.2023.2.JKU). Stwierdził, że w analizowanej sprawie darowizna została przekazana w trzech częściach. Zatem obowiązek podatkowy powstał w trzech różnych momentach (datach), tj. oddzielnie dla poszczególnych części darowizny. Dyrektor KIS przypomniał, że w myśl postanowień art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn konieczne jest terminowe zgłoszenie nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego. Zgłoszenie to, co do zasady, powinno zostać dokonane według wzoru określonego rozporządzeniem przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych, czyli na druku SD-Z2. Otrzymując darowiznę pieniężną w trzech różnych dniach, podatniczka powinna złożyć odrębne zgłoszenia o nabyciu rzeczy i praw majątkowych (SD-Z2). Termin sześciu miesięcy jest bowiem liczony osobno dla każdej części darowizny – ze względu na dzień powstania obowiązku podatkowego.

Dyrektor KIS uznał jednak, że opisana darowizna spełnia warunki zwolnienia z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn określone w art. 4a ustawy, bo jej dokonanie nastąpiło – zgodnie z wymogami ustawodawcy – między najbliższą rodziną oraz udokumentowana została wpływem na rachunek bankowy dewelopera wyodrębniony dla córki. Przy czym, by zwolnienie miało miejsce, muszą być spełnione pozostałe przesłanki wskazane w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, tj. dokonanie zgłoszenia do właściwego naczelnika urzędu skarbowego – w ustawowym terminie sześciu miesięcy – od momentu powstania obowiązku podatkowego (tj. w tym przypadku obciążenia rachunku darczyńcy).

To zmiana na korzyść, bo jeszcze niedawno dyrektor KIS twierdził, że tylko bezpośredni przelew na konto obdarowanego (np. dziecka) jest zwolniony z podatku. Uznał tak m.in. w interpretacji z 28 października 2022 r. (nr. 0111-KDIB2-3.4015.140.2022.1.AD) i 6 października 2022 r. (nr 0111-KDIB2-2.4015.95.2022.4.PB). Natomiast we wcześniejszych latach zajmował korzystne dla podatników stanowisko w tej sprawie. 

Korzystna i racjonalna interpretacja

- Co do zasady deweloper zobowiązany jest do zawarcia jednego mieszkaniowego rachunku powierniczego dla danego przedsięwzięcia deweloperskiego. Wówczas wpłaty dokonywane są przez nabywców na jeden rachunek powierniczy, a bank ewidencjonuje wpłaty i wypłaty odrębnie dla każdego nabywcy. Rachunek pozostaje jednak wspólny – podkreśla Karolina Kubista, adwokat w Kancelarii JKP. Legal.

Ekspertka dodaje, że formalnie zatem deweloper nie ma obowiązku wyodrębniania subkonta dla każdego nabywcy, niemniej realizacja przez bank obowiązku ewidencjonowania wpłat i wypłat dla każdego nabywcy w praktyce następuje poprzez utworzenie dla każdego nabywcy rachunku wirtualnego (subkonta), powiązanego z mieszkaniowym rachunkiem powierniczym.

- Dyrektor KIS odszedł od literalnej interpretacji art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, uznając za rachunek podatnika, również wyodrębnione dla niego subkonto, powiązane z mieszkaniowym rachunkiem powierniczym dewelopera, co ocenić należy pozytywnie. Przyjęta linia orzecznicza jest niewątpliwie korzystna dla podatników i obrazuje racjonalne podejście organów skarbowych do interpretowanych przepisów – ocenia Karolina Kubista.

Sprawdź również książkę: Podatki 2023 >>

Powrót do stanowiska sądów administracyjnych

- Mam nadzieję, że w niedalekiej przyszłości będzie więcej takich, pozytywnych dla podatników, interpretacji. Oby ukazanie się tego stanowiska oznaczało, że organy podatkowe wracają do czasów, kiedy były tego samego zdania, co sądy administracyjne. Sądy bowiem od zawsze uważały, że dla zastosowania zwolnienia od podatku od spadków i darowizn nie ma znaczenia, czy pieniądze zostały przekazane bezpośrednio z rachunku bankowego osoby, która dokonała zakupu nieruchomości, czy też z rachunku darczyńcy – w obu przypadku istotne jest tylko to, że nabycie darowizny zostało udokumentowane dowodem przekazania na rachunek bankowy oraz na rzecz osoby obdarowanej – podkreśla Sławomir Dziudzik, doradca podatkowy w Kancelarii Podatkowej Sławomir Dziudzik.

Ekspert wyjaśnia, że to, że w przekazaniu pieniędzy uczestniczy również darczyńca nie ma żadnego znaczenia – nie ma potrzeby, aby dokonana została dodatkowa operacja finansowa w postaci przekazania pieniędzy z rachunku darczyńcy na rachunek obdarowanego.

- W tym samym tonie wypowiedział się również minister finansów w interpretacji ogólnej z 12 lutego 2012 r., sygn. PL/LM/834/10/BNJ/12/41, w której stwierdził, że warunek zwolnienia z podatku jest spełniony także wtedy, gdy nabywca udokumentuje otrzymanie darowizny w postaci środków pieniężnych dowodem przekazania bezpośrednio na rachunek dewelopera w wykonaniu zawartej z nim umowy – wyjaśnia Sławomir Dziudzik.

Dodaje, że wprawdzie w omawianej interpretacji z 25 września 2023 r. dyrektor KIS wyraźnie podkreśla, że pieniądze wpłynęły na rachunek bankowy wyodrębniony na rzecz podatniczki przez dewelopera, ale jednocześnie przyznaje, że jest to normalna praktyka deweloperów.

- Myślę, że chce w ten sposób nawiązać do innych interpretacji, które dopuszczały zastosowanie zwolnienia z podatku w przypadkach, gdy wpłata została dokonana na subkonto wyodrębnione dla osoby obdarowanej w ramach rachunku dewelopera. Nie wiadomo, dlaczego w ostatnich latach organy podatkowe zmieniły swoje zdanie i ukazało się dużo interpretacji niekorzystnych dla podatników – podkreśla Sławomir Dudzik.

Przyznaje, że „trafiały się” również interpretacje korzystne dla podatnika. Przykładem może być interpretacja dyrektora KIS z 18 sierpnia 2017 r., nr 0111-KDIB4.4015.84.2017.2.MPU.

- Tym bardziej cieszy ukazanie się omawianej interpretacji. Miejmy nadzieję, że będzie ich coraz więcej, co będzie oznaczało, że nie wzrośnie liczba sporów i sprawy nie znajdą swojego finału w sądzie - podkreśla Sławomir Dziudzik.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.