Takie stanowisko zajmuje w interpretacjach skarbówka. Z pytaniem w tej sprawie wystąpiła kobieta, której dorosła córka otrzymała w 2021 r. orzeczenie o stopniu niepełnosprawności wydane przez Lekarza Orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Zapytała, czy może odliczyć wydatki za leki dla niepełnosprawnej dorosłej córki, która w 2022 r. pobrała rentę socjalną wynoszącą w sumie 15 886,16 zł.  Oprócz renty socjalnej córka w 2022 r. uzyskała zasiłek pielęgnacyjny oraz świadczenie uzupełniające dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji.

Kobieta posiada imienne - wystawione na imię i nazwisko córki - dokumenty potwierdzające poniesienie wydatków na leki, o których mowa w ustawie z 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne. Konieczność stosowania leków została zlecona przez lekarza specjalistę do stosowania czasowo w 2022 r. Wydatki na zakup tych leków przekroczyły w danym miesiącu kwotę 100 zł.

Warunki odliczenia ulgi

W interpretacji z 28 lipca 2023 r. (nr 0112-KDIL2-1.4011.496.2023.2.AK) dyrektor KIS potwierdził, że kobieta ma prawo do ulgi. 

W myśl art. 26 ust. 7d ustawy o PIT warunkiem odliczenia jest posiadanie przez osobę, której dotyczy wydatek, m.in. orzeczenia o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności lub orzeczenia o niepełnosprawności osoby, która nie ukończyła 16. roku życia, wydanego na podstawie odrębnych przepisów.

Przepisy te stosuje się odpowiednio do podatników, na których utrzymaniu pozostają osoby niepełnosprawne, w tym m.in. małżonków. Dochody tych osób nie mogą przekroczyć 12-krotności kwoty renty socjalnej w wysokości obowiązującej w grudniu roku podatkowego. W grudniu 2022 r. renta socjalna wynosiła 1.338,44 zł - jej dwunastokrotność to 16.061,28 zł.

Do dochodów tych nie zalicza się m.in:

  • świadczenia uzupełniającego otrzymanego na podstawie przepisów o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji;
  • zasiłku pielęgnacyjnego.

Dyrektor KIS potwierdził, że skoro córka jest osobą niepełnosprawną, pozostającą na utrzymaniu rodziców, to pomimo, że dokumenty stwierdzające poniesienie wydatków na zakup leków są wystawione na imię i nazwisko córki, matce przysługuje prawo do odliczenia w rozliczeniu rocznym za 2022 r. wydatków na leki.

Zaznaczył też, że podatnik odliczający wydatki rehabilitacyjne dotyczące osoby niepełnosprawnej będącej na jego utrzymaniu powinien wykazać właściwemu organowi podatkowemu, iż faktycznie osoba niepełnosprawna jest na jego utrzymaniu: podatnik zapewnia środki do życia, ponosi koszty związane z wyżywieniem, mieszkaniem oraz innymi potrzebami osoby niepełnosprawnej. 

Czytaj w LEX: Ulga rehabilitacyjna na przykładach >

Szerszy katalog osób pozostających na utrzymaniu podatnika

Przypomnijmy, że od 1 lipca 2023 r. rozszerzony został katalog osób niepełnosprawnych, które są uważane za pozostające na utrzymaniu podatnika. Zgodnie z nowym brzmieniem art. 26 ust. 7e ustawy o PIT prawo do ulgi będzie miał podatnik, na którego utrzymaniu pozostają następujące osoby niepełnosprawne:

  1. osoba będąca w stosunku do podatnika lub jego małżonka osobą zaliczoną do I grupy podatkowej w rozumieniu przepisów ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn
  2.  lub dziecko obce przyjęte na wychowanie przez podatnika lub jego małżonka

- pod warunkiem że uzyskane w roku podatkowym dochody tych osób niepełnosprawnych nie przekraczają dwunastokrotności kwoty renty socjalnej określonej w ustawie z 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej, w wysokości obowiązującej w grudniu roku podatkowego. W grudniu 2023 r. będzie to 19 061,28 zł (12 x 1588,44 zł). 

Do I grupy podatkowej zaliczamy: małżonka, zstępnych (czyli dzieci, wnuki, prawnuki), wstępnych (rodziców, dziadków, pradziadków), pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Zgodnie z art. 26 ust. 7e ustawy o PIT do dochodu osoby niepełnosprawnej pozostającej na utrzymaniu podatnika nie zalicza się:

  • alimentów na rzecz dzieci, których wychowanie uprawnia do rozliczenia się podatnika jako osoba samotnie wychowująca dziecko,
  • zasiłku pielęgnacyjnego;
  • świadczenia uzupełniającego otrzymanego na podstawie przepisów o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji;
  • dodatku osłonowego, o którym mowa w ustawie o dodatku osłonowym;
  • dodatku węglowego, o którym mowa w ustawie o dodatku węglowym;
  • dodatku dla gospodarstw domowych z tytułu wykorzystywania niektórych źródeł ciepła i dodatku dla niektórych podmiotów niebędących gospodarstwami domowymi z tytułu wykorzystywania niektórych źródeł ciepła, o których mowa w ustawie o szczególnych rozwiązaniach w zakresie niektórych źródeł ciepła w związku z sytuacją na rynku paliw;
  • dodatku elektrycznego, o którym mowa w ustawie o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 roku w związku z sytuacją na rynku energii elektrycznej;
  • refundacji kwoty odpowiadającej podatkowi VAT, o której mowa w ustawie o szczególnej ochronie niektórych odbiorców paliw gazowych w 2023 r. w związku z sytuacją na runku gazu;
  • dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego dla emerytów i rencistów.

8 sierpnia weszła w życie ustawa z 26 maja 2023 r. o kolejnym dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów. Zgodnie z tymi przepisami, 14. emerytura będzie wypłaca corocznie, bez konieczności każdorazowego uchwalania ustaw w tej sprawie.  Dotychczas do dochodów osoby niepełnosprawnej pozostającej na utrzymaniu podatnika nie wliczano 13. emerytury. Teraz doprecyzowano, że do dochodów osoby niepełnosprawnej nie wlicza także 14. emerytury.