- Zakres spraw, którymi zajmuje się rada, czyli opiniowanie zasadności zastosowania przez szefa KAS klauzuli ogólnej przeciwko unikaniu opodatkowania to zadanie, co do którego rada I kadencji już ma pierwsze doświadczenia i będzie ono zapewne kontynuowane. Jednak rada II kadencji będzie dość istotnym gremium, gdyż okres niemowlęcy stosowania klauzuli mamy już za sobą i znaczenie rady zapewne wzrośnie – stwierdza jej nowy przewodniczący dr Marcin Lachowicz.

Podkreśla on, że gdy spojrzymy na doniesienia co do liczby wydawanych decyzji organów podatkowych i jak uwzględnimy fakt, że podatnicy mają też możliwość wnioskowania o opinię rady, to zapewne zaczną z takiej możliwości korzystać.

 - Rada I kadencji wydawała opinie tylko na wniosek szefa KAS, a przed nami czas, kiedy będą się już pojawiać opinie z wniosku podatnika. Liczę, że ciężar gatunkowy będzie trochę inny w sytuacji, gdy Szef KAS wydał już decyzję a w postępowaniu odwoławczym podatnik wystąpi do rady z wnioskiem o zbadanie zasadności zastosowania tej klauzuli – mówi Prawo.pl dr Marcin Lachowicz.

Zobacz również:
Resort finansów odgrywa komedię >>

Państwa OECD obniżają podatki, by łagodzić skutki epidemii >>

Znaczenie rady będzie rosło

Przewiduje on większe znaczenie rady II kadencji a jednocześnie ma nadzieję, że rada będzie korzystać ze swojego uprawnienia możliwości opiniowania projektów aktów prawnych dotyczących przepisów o przeciwdziałaniu unikania opodatkowania.

- Nawet z dyskusji na poziomie rady wynika, że będzie ona szerzej korzystać z możliwości wypowiadania się w kwestii projektowanych aktów prawnych – podkreśla dr Marcin Lachowicz.

 

Kompetencje rady do spraw przeciwdziałania unikaniu opodatkowania

Przypomnijmy, rada jest niezależnym organem, którego zadaniem jest opiniowanie zasadności zastosowania klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania. Jej zadaniem jest także opiniowanie projektów ustaw podatkowych i zmian w przepisach prawa podatkowego zawartych w innych aktach normatywnych związanych z przeciwdziałaniem unikaniu opodatkowania.

Rada może również wydawać opinie dotyczące przedstawionych założeń lub projektów ogólnych wyjaśnień dotyczących możliwości zastosowania klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania lub innych przepisów mających na celu przeciwdziałanie unikaniu opodatkowania w przypadku zastosowania schematu podatkowego lub kategorii schematów podatkowych, a także w sprawach dotyczących cofnięcia skutków unikania opodatkowania.

Działanie rady

Rada do spraw przeciwdziałania unikaniu opodatkowania została powołana przez ministra finansów 15 września 2016 r., na mocy ustawy z 25 kwietnia 2019 r. - Ordynacja podatkowa. 15 września 2020 r. zakończyła się jej I kadencja. Przewodniczącym rady I kadencji był dr hab. Mariusz Jerzy Golecki, prof. Uniwersytetu Łódzkiego. Teraz zastąpił go dr Marcin Lachowicz, doradca podatkowy (zawieszone wykonywanie zawodu), pracownik naukowy Uniwersytetu Warszawskiego, adiunkt w Instytucie Nauk Prawno-Administracyjnych. Zawodowo pracuje równolegle w MF pełniąc funkcję zastępcy dyrektora departamentu systemu podatkowego.

 


W skład rady wchodzą m.in. dwie osoby powołane spośród pracowników szkół wyższych, jednostek organizacyjnych Polskiej Akademii Nauk lub instytutów badawczych. Spośród zgłoszonych kandydatur minister finansów wybiera dwóch członków rady, którzy będą pełnili swoją funkcję przez czteroletnią kadencję. Powołania następują po zasięgnięciu przez ministra pisemnej opinii podmiotu, który zatrudnia te osoby.

Osoby powołane w skład rady muszą wykazywać się wiedzą, doświadczeniem i autorytetem w zakresie prawa podatkowego, systemu finansowego, rynków finansowych, obrotu gospodarczego lub międzynarodowego prawa gospodarczego. Ponadto do rady mogą być powołane osoby, które nie były prawomocnie skazane za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe

Zgłoszenia kandydatów odbywały się do 31 lipca br. 28 października odbyło się wręczenie powołań i pierwsze posiedzenie rady, podczas którego wybrano jej Przewodniczącego. Środowisko naukowe ponownie reprezentuje prof. dr hab. Jadwiga Glumińska–Pawlic z Uniwersytetu Śląskiego, doradca podatkowy, była przewodnicząca Krajowej Rady Doradców Podatkowych. W skład rady wchodzi m.in. dr Przemysław Szymczyk, dyrektor systemu podatkowego w ministerstwie finansów.

Pierwsze opinie w sprawie stosowania art. 119a Ordynacji podatkowej, tj. tzw. klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania rada wyraziła 18 grudnia ub. roku uchwałami nr 3/2019, 4/2019 i 5/2019. Stanowisko rady w zakresie przesłanek stosowania klauzuli jest restrykcyjne, niemniej w sprawach będących przedmiotem opiniowania rada wyraziła wątpliwości dotyczące możliwości stosowania klauzuli do czynności dokonanych przed wejściem w życie jej przepisów.

Stanowisko rady dotyczyło przepisów klauzuli w brzmieniu sprzed nowelizacji, która weszła w życie od stycznia 2019 r. W swoim stanowisku rada przedstawiła argumentację, na podstawie której dla zastosowania klauzuli wystarczające wydaje się spełnienie jednej z kilku przesłanek sformułowanych w przepisach, mianowicie przesłanki sztuczności sposobu działania. 

Skład rady: 9 ekspertów prawa podatkowego i finansowego wybieranych na cztery lata:

  • przedstawiciel Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego - Maria Fidzińska-Dziurzyńska;
  • przedstawiciel Rady Dialogu Społecznego - Michał Borowski,
  • prof. Jadwiga Glumińska-Pawlic i dr Marcin Lachowicz jako przedstawiciele szkół wyższych, PAN, oraz instytutów badawczych;
  • przedstawiciel NSA sędzia NSA w stanie spoczynku Bogdan Lubiński;
  • przedstawiciel Ministerstwa Sprawiedliwości - Sławomir Stojak,
  • Alicja Sarna – doradca podatkowy wskazany przez Krajową Radę Doradców Podatkowych oraz
  • przedstawiciele ministra finansów: dr hab. Marcin Jamroży, prof. SGH, oraz  dr Przemysław Szymczyk.