O tym, na rzecz których organizacji można przekazać 1 proc. należnego podatku, rozstrzygają przepisy ustawy z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1057 z późn. zm.). Kluczowe dla otrzymania statusu OPP jest prowadzenie działalności pożytku publicznego. Ustawa przewiduje też kilka innych kryteriów szczegółowych, których spełnienie jest wymagane, żeby organizacja mogła otrzymać status OPP.

 

Komu przysługuje 1 procent?

Wskazana ustawa reguluje również zasady prowadzenia wykazu organizacji uprawnionych do otrzymania 1 proc. podatku. Wykaz ten publikowany jest przez dyrektora Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego. Wykaz organizacji pożytku publicznego uprawnionych do otrzymania 1 proc. podatku dochodowego od osób fizycznych za 2020 rok w 2021 roku można znaleźć pod następującym adresem: https://niw.gov.pl/opp/wykaz-opp/.

 

Kto może przekazać 1 proc. podatku?

1 proc. podatku na rzecz OPP mogą przekazać podatnicy opłacający podatek: według skali podatkowej, liniowy, od dochodów z zysków kapitałowych, od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, a także podatek od dochodów z zagranicznej spółki kontrolowanej.

Ponadto, niektórzy podatnicy powinni złożyć oświadczenie o przekazaniu 1 proc. podatku organizacji pożytku publicznego (PIT-OP) aby móc przekazać 1 proc. na rzecz OPP. Dotyczy to emerytów lub rencistów, którzy dostali od organu rentowego (np. z ZUS) roczne obliczenie podatku na formularzu PIT-40A za 2020 r. oraz nie uzyskali w 2020 r. innych dochodów, które powinny być wykazane w zeznaniu podatkowym na formularzu PIT-37 albo PIT-36.

 

 

W jaki sposób przekazać 1 proc. podatku?

Deklaracja podatkowa zawiera pola, które należy wypełnić, aby przekazać 1 proc. należnego podatku na rzecz OPP. Wskazanie przez podatnika jednej organizacji pożytku publicznego poprzez podanie jej numeru wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS) oraz kwoty do przekazania na rzecz tej organizacji w wysokości nieprzekraczającej 1 proc. podatku należnego uważa się za złożenie wniosku o przekazanie 1 proc. podatku na rzecz OPP. Niektórzy podatnicy powinni wypełnić formularz PIT-OP. Przekazywana kwota podatku powinna być zaokrąglona do pełnych dziesiątek groszy w dół.

Aby przekazanie 1 proc. podatku było możliwe, należy zeznanie podatkowe złożyć w terminie, tj. do dnia 30 kwietnia następującego po roku podatkowym. Przekazanie 1 proc. OPP jest również możliwe w korekcie zeznania podatkowego, jeżeli ta korekta została złożona w ciągu miesiąca od upływu terminu na złożenie zeznania podatkowego (tj. do 30 maja następującego po roku podatkowym). Złożenie zeznania podatkowego albo korekty po upływie wyżej wskazanych terminów oznacza utratę prawa do przekazania 1 proc. na rzecz OPP.

Zobacz również: MF przeciwne rozszerzeniu ulgi internetowej >>

Należy też pamiętać o tym, że aby naczelnik urzędu skarbowego przekazał 1 proc. podatku na rzecz OPP, podatnik powinien zapłacić podatek należny nie później niż w terminie dwóch miesięcy od upływu terminu na złożenie zeznania podatkowego. Za zapłacony podatek uważa się również zaległość podatkową, której wysokość nie przekracza kwoty 8,70 zł.

Co ważne, w jednej deklaracji podatnik może wskazać tylko jedną organizację pożytku publicznego, na której rzecz przekaże 1 proc. należnego podatku. Natomiast jeżeli podatnik składa więcej niż jedną deklarację (np. PIT-37 oraz PIT-38), może on w każdej z wypełnianych deklaracji wskazać inną OPP dla której 1 proc. należnego podatku zostanie przekazany.

 

Cel szczegółowy oraz wyrażenie zgody na przekazanie danych

Podatnik może wskazać cel szczegółowy przekazania 1 proc. podatku należnego na rzecz OPP. Dla organizacji jest to jednak jedynie informacja i organizacja nie jest związana tym wskazaniem oraz nie musi rozliczyć się z przekazania darowizny na cel szczegółowy wskazany przez podatnika. OPP powinna jednak wykorzystać przeznaczone środki wyłącznie na prowadzenie działalności pożytku publicznego.  

Ponadto, możliwe jest wyrażenie zgody przez podatnika na przekazanie swoich danych do OPP. W takiej sytuacji, do OPP przekazane zostaną dane identyfikacyjne (imię, nazwisko i adres, a w przypadku przedsiębiorstwa w spadku- dane tego przedsiębiorstwa), wysokość kwoty przekazanej na rzecz danej organizacji, a także informacje co do przeznaczenia kwoty przez OPP na cel szczegółowy. Oczywiście, podatnik nie musi tych danych przekazywać i może on pozostać anonimowy.

 

Co się dzieje dalej?

Naczelnik urzędu skarbowego przekazuje 1 proc. podatku należnego na rzecz OPP w terminie od maja do lipca roku następującego po roku podatkowym, za który składane jest zeznanie. Kwota ta jest pomniejszana o koszty przelewu bankowego. Jeżeli podatnik wskazał cel szczegółowy przekazania 1 proc. podatku należnego na rzecz OPP albo wyraził zgodę na przekazanie OPP swoich danych, to naczelnik urzędu skarbowego przekazuje OPP te informacje we wrześniu roku następującego po roku podatkowym, za który składane jest zeznanie.

Jeżeli wskazana przez podatnika kwota 1 proc. podatku należnego przekracza kwotę, która może zostać przekazana, naczelnik urzędu skarbowego przekaże na rzecz OPP kwotę w prawidłowej wysokości.

Naczelnik urzędu skarbowego odstępuje od przekazania 1 proc. podatku należnego na rzecz OPP, jeżeli organizacja nie podała numeru rachunku bankowego albo podała go w sposób nieprawidłowy, została usunięta z wykazu OPP albo gdy podatnik poda numer wpisu do KRS, którego nie zawiera wykaz OPP.

 

Darowizny 1 proc. podatku na OPP w liczbach

Ministerstwo Finansów co roku publikuje informację dotyczącą kwot 1 proc. należnego podatku dochodowego od osób fizycznych przekazanych organizacjom pożytku publicznego. Z informacji opublikowanej w 2020 roku (dotyczącej zeznań podatkowych za 2019 rok) wynika, że 14,8 mln podatników zdecydowało się przekazać 1 proc. należnego podatku. OPP otrzymały łącznie środki w wysokości 907 mln zł. Przeciętna kwota przekazana na rzecz tych organizacji wyniosła 61 zł.

Sebastian Kałuża, ekspert w zespole ds. PIT w KPMG w Polsce