Odnosząc się do głównych zasad odliczenia podatku VAT, przyjmuje się, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy odliczenia tego dokonuje podatnik VAT, a towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Tym samym nie ma możliwości obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które w ogóle nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych.
Bezpośrednio na istotę prawa do odliczenia oddziałuje także pojmowanie statusu danego podmiotu jako podatnika VAT wykonującego czynności opodatkowane. Należy zauważyć, że status podatnika jest związany z prowadzeniem przez dany podmiot ustawowo rozumianej działalności gospodarczej.
Niepodlegające VAT działania organizacji pożytku publicznego
Możliwość odliczenia podatku VAT naliczonego od zakupu towarów i usług nabywanych w związku z realizacją projektu stała się tematem wniosku fundacji o wydanie indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego. Organizacja pozarządowa posiadająca status organizacji pożytku publicznego skupia się na działalności społecznej, charytatywnej i edukacyjnej, między innymi w zakresie działania na rzecz ochrony środowiska. Poza działalnością statutową (nieopodatkowaną) fundacja prowadzi także działalność opodatkowaną, z której dochody zostają przeznaczone na działalność statutową.
Dzięki tak prowadzonej działalności gospodarczej fundacja posiada status czynnego podatnika VAT. Jednakże prowadzenie działalności statutowej (nieopodatkowanej) skutkuje brakiem prawnej możliwości odliczenia naliczonego VAT. Jako czynny podatnik fundacja ma prawo odliczyć podatek naliczony od faktur zakupowych, ale wyłącznie tych, które dotyczą działalności opodatkowanej.
Organizacja pożytku publicznego w ramach działalności statutowej ma otrzymać dofinansowanie ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej celem zrealizowania zadania publicznego. Aby podnosić poziom świadomości ekologicznej fundacja prowadzi działania edukacyjne, tworzy produkcje edukacyjne audio wideo w zakresie gospodarki odpadami w obiegu zamkniętym, ponadto planuje przeprowadzić szkolenia dla rolników, a także kampanię w prasie, w internecie oraz w telewizjach regionalnych.
Zakupione towary i usługi, w tym niezbędne materiały biurowe, miejsca w prasie, w niektórych telewizjach regionalnych oraz przestrzeń w internecie będą wykorzystywane do realizacji zadań w projekcie (czyli czynności niepodlegających opodatkowaniu VAT). Wszystkie działania zostaną wykonane na rzecz ogółu społeczeństwa jako nieodpłatne, a każdy z efektów projektu będzie mieć charakter ogólnodostępny.
Fundacja bez prawa do obniżenia VAT
Fundacja zakłada, że nie przysługuje jej prawo do odliczenia podatku VAT od zakupu towarów lub nabycia usług w związku z realizacją projektu finansowanego w całości lub w części ze środków Funduszu. Zdaniem organizacji, realizacja projektu finansowana w całości lub części ze środków Funduszu nie stanowi ustawowej czynności podlegającej opodatkowaniu VAT. Uprawnienie do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w całości lub w części nie przysługuje w przypadku nabycia towarów i usług, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, dlatego tak istotne jest spełnienie przesłanek pozytywnych oraz niezaistnienie przesłanek negatywnych.
Dyrektor KIS zgodził się że stanowiskiem oraz argumentacją przedstawioną przez wnioskodawcę (interpretacja indywidualna z 29 listopada 2023 r. nr 0114-KDIP4-1.4012.562.2023.1.KSA). Najważniejsza przesłanka (nabywane towary i usługi muszą być wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych VAT) wyłącza możliwość dokonywania odliczeń podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które są wykorzystywane do czynności zwolnionych od podatku lub niepodlegających opodatkowaniu. W związku z powyższym podstawowym warunkiem niezbędnym do spełnienia jest związek nabywanych towarów i usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą generującą podatek należny.
W sprawie fundacji nie zostanie spełniona podstawowa przesłanka warunkująca prawo do odliczenia podatku naliczonego. Wydatki, które fundacja poniesie w związku z realizacją projektu nie będą związane z wykonywanymi czynnościami podlegającymi opodatkowaniu VAT.
Czytaj również: Przepisy o KSeF wejdą w życie bez istotnych zmian >>
