Pewna fundacja jako organizacja pożytku publicznego zwróciła się do Pierwszego Urzędu Skarbowego w Opolu o przekazanie należnych jej środków z tytułu 1 proc. podatku dochodowego od osób fizycznych za 2016 r. Urząd stwierdził, że odstąpił od przekazania środków, gdyż w terminie do 30 czerwca 2017 r. fundacja nie zawiadomiła go o numerze rachunku bankowego, na który mają być przekazane te środki.
Fundacja wyjaśniła, że brak zgłoszenia numeru rachunku bankowego dla celów wpłaty 1 proc. wynikał z faktu, że rok 2017 był pierwszym rokiem jej działania jako organizacji pożytku publicznego. Środki z 1 proc. podatku mają zaś posłużyć ułatwieniu realizacji celu działania Fundacji, którym jest krzewienie sportu wśród dzieci - od 0 do 12 lat i zostać przekazane do szkółek z przeznaczeniem w całości na wyżywienie i sprzęt dla dzieci, stroje i inne elementy niezbędne do treningów.
Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Opolu odmówił jednak przekazania 1 proc. podatku na rzecz fundacji jako organizacji pożytku publicznego.
Organ drugiej instancji uchylił decyzję naczelnika i umorzył postępowanie w sprawie. Stwierdził bowiem, że podanie z 26 lutego 2018 r. posiadało braki formalne, gdyż osoba, która je wniosła w imieniu fundacji, nie była właściwie umocowana do jej reprezentowania, co spowodowało, że postępowanie w sprawie przekazania 1 proc. podatku faktycznie nie zostało wszczęte. Fundacja uzupełniła pismo o braki formalne i ponownie je złożyła, a cała procedura ponownie miała miejsce. Uzasadniając odmowę organ II instancji wskazał, że Fundacja nie dopełniła obowiązku wynikającego z art. 27a ust. 8 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie gdyż do dnia 30 czerwca roku następującego po roku podatkowym, tj. do dnia 30 czerwca 2017 r., nie podała numeru rachunku bankowego właściwego do przekazania na jej rzecz 1 proc. podatku dochodowego od osób fizycznych poprzez dokonanie zgłoszenia identyfikacyjnego albo zgłoszenia aktualizacyjnego na podstawie przepisów ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników.
Zobacz również: Podatnik musi udowodnić, skąd miał pieniądze - tłumaczenia o śwince-skarbonce nie pomogą >>
WSA: Ważna jest wykładnia literalna przepisów
I tak sprawa trafiła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu. WSA wyrokiem z 23 października 2019 r. oddalił skargę fundacji (sygn. akt I SA/Op 288/19).
Stwierdził, że chybione jest stanowisko skarżącej, że art. 27a ust. 8 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie określający obowiązek zgłoszenia numeru rachunku bankowego w wyznaczonym terminie, wymaga innej wykładni niż literalna, tj. celowościowej albo funkcjonalnej. Zdaniem WSA treść tego przepisu jest jasna i nie budzi wątpliwości interpretacyjnych, a tylko niejasność przepisów uprawniałaby do korzystania z innych metod wykładni aniżeli językowej (gramatycznej). Zasadnie zatem stwierdził organ, że dokonywanie innej jego wykładni niż językowa, tj. poprzez pryzmat celów, na jakie sporne środki z 1 proc. mogą być wykorzystane oraz mając na uwadze normy moralne, zasady sprawiedliwości oraz słuszności, a także konsekwencje społeczne i ekonomiczne, nie ma uzasadnienia.
WSA podkreślił, że w konsekwencji należy uznać, że jeżeli wykładnia językowa pozwala w sposób zupełny zdekodować treść przepisu, odwoływanie się do innych metod wykładni jest nie tylko zbędne, ale i mogące doprowadzić do wniosków sprzecznych z prawem.
Skoro zatem językowa wykładnia przepisów mających zastosowanie w sprawie jest jednoznaczna - nie pozostawiała organom podatkowym możliwości innego rozstrzygnięcia niż odmowa zwrotu 1 proc. podatku. Nie mają przy tym znaczenia podnoszone przez skarżącą argumenty, że numer jej rachunku bankowego był znany organowi podatkowemu pierwszej instancji, gdyż został uwidoczniony w rejestrze organizacji pożytku publicznego od momentu wpisania fundacji do tego rejestru, a wszelkie dane zostały ujawnione na stronie ministra finansów, a ponadto skarżąca z tego rachunku realizowała zobowiązania podatkowe na rzecz Pierwszego Urzędu Skarbowego w Opolu.
Pełnomocnik fundacji: Utrata środków nie powinna być definitywna
Podczas rozprawy przed NSA Oskar Woźniak, pełnomocnik fundacji argumentował, że fundacja podała nr rachunku tylko z opóźnieniem.
- Nie można podania rachunku z opóźnieniem utożsamiać z niepodaniem rachunku i fakt ten nie powinien skutkować definitywną utratą środków z 1 proc. Użycie przez ustawodawcę określenia „odstąpienie” oznacza czasowe odstąpienie a nie definitywny brak przekazania środków organizacji pożytku publicznego – stwierdził Oskar Woźniak.
Z kolei Grzegorz Góreczny, pełnomocnik organów skarbowych, podkreślał, że podstawy prawne zostały definitywnie wskazane i należy ich przestrzegać.
- Przepisy określają w jakim terminie organizacja ma przekazać numer rachunku bankowego do urzędu skarbowego. Nie zrobiła tego w tym terminie. Utraciła więc definitywnie prawo do otrzymania kwoty z 1 proc. – podkreślał Grzegorz Góreczny.
NSA: Niepodanie rachunku w terminie jest niewypełnieniem obowiązków
Naczelny Sąd Administracyjny na rozprawie 17 sierpnia 2022 r. oddalił skargę kasacyjną fundacji (sygn. akt II FSK 254/20). W pełni podzielił wykładnię organów skarbowych i WSA w Opolu.
- Ustawodawca przewidział ograniczenia i wymogi wobec organizacji pożytku publicznego i organizacja musi je spełnić. Niepodanie numeru rachunku bankowego w terminie skutkuje definitywną utratą środków z 1 proc. podatku - podkreślała sędzia sprawozdawca.
NSA wskazał, że w pełni podziela pogląd WSA, że zastosowanie ma tu wykładnia literalna przepisów i kiedy jest ona jasna to nie można wykładni literalnej zmieniać wykładnią celowościową.
Warto dodać, że już raz NSA rozstrzygał podobna kwestię i również orzekł tak samo, na niekorzyść organizacji pożytku publicznego (wyrok z 8 listopada 2017 r., sygn. akt II FSK 2633/15).
Organizacje te muszą więc pamiętać o obowiązku podawania i aktualizacji rachunków bankowych, aby zapobiec utracie środków z 1 proc.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
