W związku z tym, NSA przedstawił składowi siedmiu sędziów NSA do rozstrzygnięcia następujące zagadnienie prawne: „Czy okoliczności określone w art. 30 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 9 marca 2017 r. o szczególnych zasadach usuwania skutków prawnych decyzji reprywatyzacyjnych dotyczących nieruchomości warszawskich wydanych z naruszeniem prawa mogą stanowić przesłankę do uchylenia decyzji reprywatyzacyjnej w sytuacji, gdy miały miejsce przed wejściem w życie tej ustawy?”
Mowa tu o przyczynie uchylenia decyzji , która doprowadziła do skutków rażąco sprzecznych z interesem społecznym lub skutków sprzecznych z celem, dla którego ustanowiono użytkowanie wieczyste. Zwłaszcza do zastosowania uporczywie lub w sposób istotnie utrudniający korzystanie z lokalu w nieruchomości warszawskiej groźby bezprawnej, przemocy wobec osoby lub przemocy innego rodzaju w stosunku do osoby zajmującej ten lokal.
Czytaj też: Wpływ działalności Komisji ds reprywatyzacji nieruchomości warszawskich na praktykę notarialną >>>
Komisja reprywatyzacyjna uchyla decyzję miasta
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznał, że decyzja reprywatyzacyjna była wyłącznie zdarzeniem chronologicznie poprzedzającym wykazywane przez Komisję zachowania właściciela budynku. A nie zdarzeniem je wywołującym, czy choćby sprzyjającym ich podejmowaniu. To zaś oznacza, że zaistnienie rażącej niesprawiedliwości społecznej - nie potwierdziło się, a tym samym uchylenie na tej podstawie decyzji reprywatyzacyjnej było niedopuszczalne.
Komisja uznała także, że przeniesienie prawa do użytkowania wieczystego wraz z odrębną własnością budynku na rzecz osoby trzeciej było rażąco sprzeczne z interesem społecznym - nastąpiło w zamian za świadczenie wzajemne rażąco niewspółmierne do wartości tej nieruchomości.
Sprzedaż za 49 proc. wartości realnej
Zdaniem Komisji rażąca sprzeczność z interesem społecznym przejawia się w uzyskaniu przez jego zbywcę świadczenia wzajemnego rażąco niewspółmiernego do wartości nieruchomości.
Komisja dodała, że beneficjenci decyzji reprywatyzacyjnej zbyli swoje udziały (umową zawartą w formie aktu notarialnego) w prawie użytkowania wieczystego gruntu oraz w prawie własności posadowionego na nim budynku, w zamian za świadczenie wzajemne rażąco niewspółmierne do wartości tego prawa. W następstwie wydania decyzji reprywatyzacyjnej - spółka S.K.A. nabyła od beneficjentów tej decyzji prawo do udziału użytkowania wieczystego gruntu wraz z udziałem w prawie odrębnej własności budynku jedynie za część (ok. 49%) ich realnej wartości. W związku z tym Komisja uznała, iż taka dysproporcja świadczenia wzajemnego niewątpliwie ma charakter rażący i narusza interes społeczny.
WSA: rozszerzająca interpretacja przepisu
Oceniając tę podstawę uchylenia decyzji reprywatyzacyjnej WSA uznał, że Komisja w sposób nieuprawniony samowolnie rozszerzyła zakres stosowania tego przepisu - mimo jego wyraźnego brzmienia wykluczającego możliwość swobodnej interpretacji. Skoro przepis ten stanowi o "przeniesieniu roszczeń" - to nie można go zastosować do "przeniesienia praw"- zatem decyzja Komisji w tym zakresie została wydana z naruszeniem prawa.
Nie było prejudykatu
Ponadto, aby przepis ten można było zastosować (w przypadku umowy dotyczącej przeniesienia roszczeń), musi istnieć w obrocie prawnym stwierdzający ją prejudykat w postaci stosownego orzeczenia sądu powszechnego. Komisja, będąc organem administracji publicznej, nie jest kompetentna do formułowania w tym zakresie samodzielnych ocen, gdyż nie przyznają jej takiego uprawnienia ani przepisy ustawy, ani też przepisy kodeksu postępowania administracyjnego.
Poza tym - nawet gdyby przyjąć koncepcję Komisji, że art. 30 ust. 1 ustawy ma zastosowanie również do przeniesienia praw - to w tej sprawie Komisja nie dysponowała prejudykatem stwierdzającym rażącą sprzeczność przeniesienia udziałów w prawie użytkowania wieczystego gruntu oraz w prawie własności posadowionego na nim budynku z interesem społecznym.
Zdaniem WSA taka sytuacja wykluczała zatem możliwość uchylenia przez Komisję decyzji reprywatyzacyjnej z powołaniem się na przyczynę wskazaną w części drugiej art. 30 ust. 1 pkt 5 ustawy. Podejmując zatem na tej podstawie decyzję naruszyła ona ów przepis w stopniu mającym wpływ na wynik sprawy, poprzez jego zastosowanie w stanie faktycznym, który Komisji do tego nie uprawniał.
Nieodwracalne skutki prawne
Komisja zajęła się kwestią nieodwracalnych skutków prawnych decyzji reprywatyzacyjnej. Uznała, że obowiązkiem organu jest badanie, czy decyzja reprywatyzacyjna wywołała nieodwracalne skutki prawne. Stwierdziła, że przeniesienie prawa użytkowania wieczystego nieruchomości na osobę trzecią nie jest wystarczającą przesłanką do tego, by stwierdzić, że doszło do nieodwracalnych skutków prawnych. Warunkiem sine qua non jest bowiem odpłatność czynności prawnej oraz dobra wiara nabywcy.
Zaś po analizie całokształtu okoliczności w sprawie Komisja uznała, iż spółka nabywając prawa do części udziału w prawie do nieruchomości pozostawała w złej wierze. Doszło tym samym do wyłączenia rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych i równocześnie w badanej sprawie nie zaistniały nieodwracalne skutki prawne określone w art. 2 pkt 4 ustawy.
Podsumowując Komisja stwierdziła, że z uwagi na fakt, iż nie ustaliła okoliczności, które mogłyby świadczyć o nieodwracalnych skutkach prawnych decyzji Prezydenta Warszawy z lipca 2009 r., dlatego też uchyliła tę decyzję.
Do czasu rozstrzygnięcia przedstawionego zagadnienia rozpoznanie sprawy zostało odroczone.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
