Istotą sporu w sprawie, która będzie przedmiotem rozstrzygnięcia Naczelnego Sądu Administracyjnego w poszerzonym składzie, jest kwestia odpowiedzialności za zaliczki na podatek dochodowy, które nie zostały pobrane przez płatnika z powodu zastosowania się do uzyskanej przez niego indywidualnej interpretacji podatkowej.

- Sprawa, w której postanowieniem z 26 października 2021 r. (sygn. akt II FSK 210/19) zwrócono się o rozstrzygnięcie tego zagadnienia prawnego przez skład siedmiu sędziów NSA, dotyczy skutków wypłaty przez pracodawcę odszkodowania zgodnie z porozumieniem zawartym z pracownikiem w ramach Programu Dobrowolnych Odejść (PDO) – informuje Sławomir Pilarczyk, senior manager, Tax Advisory Services, CRIDO.

 

Rozliczenie PIT po otrzymaniu interpretacji

Pełnomocnik wyjaśnia, że w analizowanej sprawie, z otrzymanej przez pracodawcę indywidualnej interpretacji podatkowej wynikało, że w ocenie ministra finansów takie odszkodowania należy zakwalifikować jako przychód zwolniony z PIT i w związku z tym płatnik nie ma obowiązku pobierać z tytułu ich wypłaty zaliczek na podatek dochodowy. Pracodawca zastosował się do otrzymanej interpretacji indywidualnej i wypłacił pracownikom odszkodowania w pełnej kwocie, bez pobierania zaliczek.

Następnie minister finansów w wydanej interpretacji ogólnej z dnia 23 czerwca 2016 r. (nr DD3.8201.1.2016.MCA) wskazał, że świadczenia, jakie pracownik otrzymuje w związku z przystąpieniem do PDO nie są jednak objęte zwolnieniem z PIT.

- Otrzymana przez pracodawcę indywidualna interpretacja podatkowa okazała się więc sprzeczna z wydaną po niej interpretacją ogólną, w związku z tym minister finansów stwierdził jej wygaśnięcie – podkreśla Sławomir Pilarczyk.

 

Ochrona z interpretacji podatkowej

Zgodnie z art. 14k ordynacji podatkowej, zastosowanie się do indywidualnej interpretacji podatkowej przed stwierdzeniem jej wygaśnięcia nie może szkodzić wnioskodawcy. Wobec tego, pracodawca, który złożył w tym przypadku wniosek o interpretację, korzystał z ochrony przed negatywnymi dla siebie konsekwencjami braku pobrania zaliczki.

- Ze względu na ochronę przysługującą w tym zakresie pracodawcy, podjęto próbę wyegzekwowania zapłaty podatku od pracowników, którzy otrzymali odszkodowania – organy podatkowe wystosowały do niektórych pracowników w tym zakresie indywidualne wezwania – informuje Sławomir Pilarczyk.

Ekspert dodaje, że organy podatkowe nie brały pod uwagę treści art. 26a par. 1 ordynacji podatkowej, zgodnie z którym podatnik (w tym przypadku pracownik) nie ponosi odpowiedzialności z tytułu zaniżenia lub nieujawnienia przez płatnika (w tym przypadku pracodawcę) podstawy opodatkowania czynności, do wysokości zaliczki, którą powinien pobrać płatnik.

Zobacz również: Będzie więcej czasu na rozliczenie rocznego CIT >>

- Argumentacja przedstawiana przez organy podatkowe w wydawanych wobec pracowników decyzjach opierała się przede wszystkim na założeniu, że skoro odszkodowanie powinno być opodatkowane, a pracodawcy ze względu na zastosowanie się do indywidualnej interpretacji podatkowej przysługuje w tym zakresie ochrona, to ciężar zapłaty tej zaległości powinien jednak ponieść pracownik – wyjaśnia pełnomocnik.

 

Sprawę rozstrzygnie siedmiu sędziów

Na poniedziałkowym (31 stycznia) posiedzeniu NSA głos zabrali pełnomocnik spółki oraz pełnomocnik dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Lublinie, którzy podtrzymali swoje dotychczasowe stanowisko w tej sprawie.

Swoje stanowisko przedstawiła również prokurator Prokuratury Krajowej, która w nawiązaniu do pisma złożonego 28 stycznia 2022 r. wniosła o odmowę podjęcia uchwały. W ocenie Prokuratury w niniejszej sprawie nie zostały spełnione przesłanki uzasadniające podjęcie uchwały przez skład siedmioosobowy.

Sąd po naradzie wydał postanowienie, którym na podstawie art. 187 par. 3 ustawy o postępowaniu przed sądami administracyjnymi przejął niniejszą sprawę do rozpoznania w składzie siedmiu sędziów.

- Taką decyzję sąd uzasadnił tym, że jak w każdej sprawie dotyczącej wydania uchwały, sąd również w tym przypadku w pierwszej kolejności musiał dokonać analizy dopuszczalności zastosowania procedury uchwałodawczej. W praktyce musiał zatem ocenić, czy dane zagadnienie spełnia przesłanki do wydania w danej sprawie uchwały. Tylko pozytywna weryfikacja istnienia tych przesłanek umożliwia przejście do merytorycznej analizy przedstawionego zagadnienia – podkreśla Sławomir Pilarczyk.

 

Roman Namysłowski, Michał Borowski

Sprawdź  

Ekspert wyjaśnia, że w praktyce oznacza to zatem, że sąd nie będzie wydawał w tej sprawie uchwały, w której odpowiedziałby na pytania zgłoszone przez trzyosobowy skład orzekający w sprawie konkretnych podatników. Zamiast tego, sąd od razu w siedmioosobowym składzie przeprowadzi postępowanie, w ramach którego rozpozna złożoną przez podatników skargę kasacyjną i wyda wyrok. Nie będzie więc ogólnie odnosić się tylko do danego zagadnienia prawnego budzącego wątpliwości. 

Termin kolejnego posiedzenia w tej sprawie wyznaczony został na 14 lutego br.

NSA w poszerzonym składzie odpowie na pytanie - czy przepis art. 26a par. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (…) znajdzie zastosowanie do sytuacji, w której płatnik wypłacając podatnikowi wynagrodzenie ze stosunku pracy - będące przychodem, o którym  mowa w art. 10  ust. 1 pkt 1  w związku z art. 12  ust. 1  ustawy o podatku dochodowym  od osób fizycznych - nie obliczył, nie pobrał i nie odprowadził zaliczki na podatek dochodowy, z uwagi na posiadaną interpretację indywidualną, do której się zastosował, a która to interpretacja została następnie zmieniona bądź wygasła?

Postanowienie składu 7 sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z 31 stycznia 2022 r. (sygn. II FPS 3/21)